Edirne’de Kuraklık ve Suyun Kritiği Durumu: Çeltik Üretimi ve Çözüm Arayışları

Edirne’nin Tarımsal Potansiyeli ve Üretim Payı

Edirne, Türkiye’nin toplam çeltik üretiminin yaklaşık olarak %38,4’ünü karşılayan önemli bir tarım merkezidir. Geçen yıl, yaklaşık 486 bin dekarlık alanda 391 bin 101 ton çeltik hasadı gerçekleşmiş olup, bölgenin tarımsal ekonomik yapısında büyük bir öneme sahiptir.

İklim Değişikliğinin ve Kuraklığın Etkileri

Son yıllarda iklim değişikliğinin olumsuz etkileri, özellikle Edirne’de yoğun şekilde hissedilmektedir. Kuraklık nedeniyle, son iki yıldır su kaynaklarındaki azalma tarımsal üretim süreçlerini ciddi anlamda zorlaştırmış, çiftçiler sulama konusunda büyük sıkıntılar yaşamıştır. Özellikle, Meriç ve Tunca nehirlerindeki su seviyeleri beklenen seviyelerin çok altında seyretmektedir.

Su Yönetimi ve Alınan Önlemler

Geçen yıl, çeltik verim kaybını engellemek amacıyla, Meriç ve Tunca nehirlerinden dönüşümlü sulama uygulamaları başlatılmış ve ilave su kuyuları açılmıştır. Bu tedbirler sayesinde, oluşabilecek verim kayıplarının asgariye indirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca, bu yıl için ekim sahalarının, İl Kuraklık Kriz Merkezi ve Çeltik Komisyonları tarafından belirlenerek, çiftçilerin mağdur olmaması sağlanmaya çalışılmaktadır.

Alternatif Tarım Uygulamaları ve Çiftçi Taktikleri

Kurak geçen kış aylarının ardından, nehirlerdeki su seviyeleri beklentilerin oldukça altında kalmış; bazı çiftçiler, suyun az olması nedeniyle çeltik yerine ayçiçeği ekimini tercih etmişlerdir. Bu durum, bölgedeki tarımsal çeşitlilik ve üretim planlamasında yeni stratejiler geliştirilmesine zemin hazırlamaktadır.

Uzman Görüşleri ve İklim Değişikliği Analizleri

Trakya Üniversitesi Doğal Afet Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Musa Uludağ, iklim değişikliği ve bölgesel iklim olumsuzluklarının tarımsal üretimi olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, “Kar yağışlarının azalması ve sıcaklık artışları, su kaynaklarını olumsuz yönde etkiliyor. Bu nedenle, özellikle çeltik gibi suya ihtiyaç duyan ürünlerin yetiştirilmesinde ciddi sıkıntılar yaşanıyor” dedi.

Suyun Kontrolü ve Sürdürülebilirlik

Uludağ, suyun tarımsal üretimde hayati öneme sahip olduğunu vurgulayarak, “İklimdeki değişimler, yağış dengesizlikleri ve sıcaklık artışları, suyun kullanımını ve yönetimini zorlaştırıyor. Bu nedenle, suyun tasarruflu kullanımı ve etkin yönetimi çok daha önemli hale geliyor” ifadelerini kullandı.

Nüfus Artışı ve Su Talebinin Artması

Türkiye’nin nüfusunun 1950’lerde yaklaşık 20 milyon iken, günümüzde 85 milyon sınırını aşmasıyla birlikte, su kullanımında büyük bir artış yaşanmıştır. Bireysel kullanım, endüstriyel faaliyetler ve tarımsal sulama alanlarındaki bu artış, su krizlerinin şiddetini artırmaktadır. Uludağ, “Su tasarrufu ve yönetimi, bu ciddi sorunun çözümünde en temel adımlardır” diyerek, gelecekte daha büyük su krizleriyle karşılaşma ihtimaline dikkat çekti.

Akarsular ve Su Seviyeleri

Normal koşullarda, kış ve ilkbahar aylarında Meriç ve Tunca nehirlerinin yüksek debiyle akması beklenirken, son yıllarda bu durum değişmiş ve nehirlerin debileri düşük seviyelerde seyretmektedir. Uludağ, “Kar erimeleri ve yağışların olması gereken dönemdeyiz, ancak nehirler yeterince beslenemiyor” diyerek, su seviyelerinin kritik seviyelerin altında kaldığını belirtti.

Çeltik Sulama Sisteminde Yenilik ve Dönüşüm

Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, kuraklık ve aşırı sıcakların tarımsal üretimi olumsuz etkilediğine vurgu yaparak, “Çeltik sulamalarında, dönüşümlü sulama sistemine geçiş yaptık. Nehirlerin alt bölümlerinde bulunan üreticilere, suyun adil dağılımını sağlamak adına çeşitli tedbirler aldık” dedi. Valilik ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde, üreticilerin kaybını minimize etmek için çalışmalar sürdürülmektedir.

Gelecek İçin Riskler ve Çözüm Önerileri

Çeltik ekim sezonu yaklaşırken, nehirlerdeki düşük su seviyeleri üreticileri endişelendirmektedir. Suyun az olması, üretimin sürdürülebilirliğini tehdit etmekte ve yıl boyunca düşük debiler nedeniyle riskler artmaktadır. Arabacı, “İnşallah bu yılı da sorunsuz atlatırız. Kalıcı çözümler için, Çömlekköy Barajı gibi projelerin hayata geçirilmesi şarttır” şeklinde görüşlerini dile getirdi.

Bu kapsamda, su kaynaklarının etkin kullanımı, yeni yatırımlar ve sürdürülebilir tarım politikaları, bölgenin gelecekteki tarımsal başarısı için hayati önemdedir.