Düzce’de Geleneksel Sepetçilikte Kadın Gücüyle Yeni Bir Başlangıç: Kooperatif ve Proje Hikayesi

Devlete bağlı desteklerle kurulan kooperatif, unutulmaya yüz tutan sepetçilik sanatını kadınların ellerinde geleceğe taşıyor. Düzce Valiliği ve Belediyesinin katkılarıyla kurulan Düzce Tarım Doğal Ürünler Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, çiftçi ve dezavantajlı kadınların meslek edinmesini hedefliyor. Kadın Emeği Merkezi’nde faaliyet gösteren kooperatif üyeleri, Roman vatandaşlarının kültürel mirasını korumak amacıyla yürütülen çalışmalarda yeni ustaların yetişmesini sağlıyor.

Gelişime Giden Yolda El Ele Projesi adı verilen proje, sepetçilikte somut olmayan kültürel mirasın taşıyıcılarının yetişmesi için hayata geçirildi. Roman Kültür Derneği ile işbirliği içinde, sepet örme sanatında uzmanlaşmış olan Ecevit Kaçmaz tarafından kadınlara eğitim verildi.

Yaklaşık altı ay süren program boyunca haftada iki gün yapılan eğitimlerde şu ana kadar 8 kadın kursiyerin sepetçilikte usta olduğu kaydedildi; ayrıca 6 kadın daha bu hedef için çalışmalarına devam ediyor. 4 kişi ise çalışmalarını tamamlayarak ilgili kurumlara başvuru yaptı ve somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı ünvanını elde etmek için süreçlerini sürdürüyor.

“Sepetçilik mesleğini genç nesillere aktarmak istiyoruz” ifadeleriyle kooperatif başkanı Sibel Gün Çabuk, projenin hedeflerinden biri olan nesiller arası aktarmayı vurguladı. Çabuk, mesleğin yaşatılmasını ve pazarda talep gördüğünü belirterek, “Şu anda yurt içi ve dışından artan talebe göre projeyi geliştirmek istedik. Küçük bir Avrupa Birliği projesi olan bu çalışma kapsamında kadınlarımıza bu yetenekleri öğrettik ve yetiştirdik.” dedi.

Projenin gelişimini sürdürmeyi hedefleyen Çabuk, sepet üretiminin sadece Çamköy ile sınırlı olmadığını, coğrafi işaret başvurularıyla kentimizin tanıtımına katkı sağlamayı amaçladıklarını belirtti. Hatıra ve süs sepetleri üretilirken, Düzce Üniversitesi ve Valiliğin desteğinin büyük olduğunu sözlerine ekledi. Üniversiteden sanat hocalarının eğitimlere katkı sunduğu da ifade edildi.

Ecevit Kaçmaz, bu mesleğin artık çok az kişi tarafından sürdürüldüğünü dile getirerek, gençlere aktarım konusunda kararlı olduklarını söyledi. “Çok iyi bir meslek, ancak gençlerimize öğretmek ve tanıtmak gerekiyor. Bu işi makineleşmeden, atık ağaçlardan el sanatıyla yürütüyoruz” diyen Kaçmaz, 9 yaşından beri bu sanatla uğraştığını ve 51 yaşına geldiğini belirtti. Kaçmaz, fabrikalara karşı direnç göstererek geleneksel yöntemlerle çalışmaya devam ediyor.

Kaçmaz Ailesi’nin Hikayesi ise köklü bir ustalık mirasının sürdürülmesini simgeliyor. 70 yıl boyunca bu mesleği sürdüren Kazım Kaçmaz, oğluna öğrenim verebilmek için uğraşırken, bazı akrabalarının fabrikalarda çalıştığını ve usta kalmadığını ifade ediyor. Şimdi ise Ecevit Kaçmaz’ın öncülüğünde gelenek, yeni kuşaklara aktarılmaya çalışılıyor.