Diyabet ve Göz Sağlığı: Erken Tanı ile Görme Kaybını Önlemek

Diyabetin vücuttaki etkileri çok yönlüdür. Kan şekerinin uzun süre yüksek kalması, damar yapılarında bozulmalara yol açar ve bu durum gözde özellikle kılcal damarlarda tıkanmalara neden olabilir. Böylelikle dünyada ve Türkiye’de diyabetli insanların gözlerinde meydana gelen değişiklikler, görme kalitesini etkileyen önemli bir sorun olarak karşımıza çıkar.

Gözün arkasındaki dokularda yeni damarlar oluşması süreci, kanama ve ödemlere yol açabilir. Bu süreçler, görmeyi olumsuz yönde etkiler. Özellikle diyabetik retinopati olarak adlandırılan bu durum, erken tespitle yönetildiğinde komplikasyonlar büyük ölçüde önlenebilir. Ocak ayından itibaren alınan tedbirler ve uygun takiplerle bu hastalıkla mücadele edilebilir.

Yıllık tarama ve bireye özel takip planları ile erken aşamalarda fark edilen sorunlar için lazer tedavisi veya vitreoretinal enjeksiyonlar gibi yöntemler uygulanabilir. Ancak her hastada tedavi şekli aynı değildir; bazı hastalarda sadece ödem bulunabilirken bazı hastalarda damarlarda kanama veya tıkanma görülebilir. Bu nedenle tedavi, hastanın gözde hangi bölgenin etkilendiğine ve genel sağlık durumuna göre kişiye özel belirlenir.

Kişiye özel yaklaşım, yalnızca göz tutulumu ile sınırlı kalmaz; hastanın tip 1 veya tip 2 diyabet olması, kilo durumu ve yaşam tarzı gibi sistemik faktörler de tedavi planını etkiler. Göz sağlığı için yapılacak en kritik adım, diyabet tanısı konulduğunda hemen bir göz hekimine başvurmaktır.

Hastaların bilmesi gerekenler – Diyabetli bireyler için riskler yalnızca böbrek veya kalp gibi organlarla sınırlı değildir; retina tabakasındaki değişiklikler görmeyi doğrudan etkiler. Erken dönemde yapılan muayene ve düzenli takipler, görme kaybını önleyebilir. Tanı konulduğunda bir göz muayenesinin şart olduğu, diyabet kontrolünün ise yaşam tarzı ve ilaçlarla sürdürülmesi gerektiği net bir şekilde vurgulanır.

İlk muayeneden sonra durum şu şekilde yönlendirilir: Eğer retina üzerinde belirgin bir ilişki yoksa yılda bir; hafif retinopati varsa altı ayda bir; sarı noktadaki ödem veya önemli tutulumlar varsa daha sık kontrol ve enjeksiyon/injeksiyon tedavileri gündeme gelir. Böylece tedavi aralıkları, hastanın durumuna göre ayarlanır ve en etkili sonuçlar hedeflenir.

Göz muayenesinin önemi konusunda özellikle şu bildiriliyor: Diyabetli hastaların üçte biri yalnızca teşhis konulduktan sonra göz muayenesine yönlendirilir; geriye kalanlar ise hastalığın zaten ilerlediği aşamada doktora başvururlar. Bu yüzden yaşam tarzı değişiklikleri, kan şekeri kontrolü ve düzenli göz muayenesi bir bütün olarak ele alınmalıdır.