Diş Travmalarında İlk 60 Dakika ve Ağız Koruyucularının Önemi: Çocuklar İçin Acil Bilgiler

İzmir’in Bornova bölgesinde bulunan Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’nde Çocuk Diş Hekimi Uzm. Dr. İlknur Azime Moğulkoç, okul çağındaki çocuklarda düşme ve çarpma sonucu ortaya çıkan dental travmaların zamanında müdahale edilmesi gerektiğini vurguladı. “Diş travması, diş hekimliğinin belki de en kritik acil durumudur ve hemen bir diş hekimine başvurulması gerekir,” dedi.

Çocukluk döneminde bu tür yaralanmaların daha sık görüldüğünü belirten hekim, ani darbelerin dişe ve çevre dokulara zarar verebildiğini ifade etti. Travma, dişin çatlamasından yerinden çıkmasına kadar değişen geniş bir yelpazede görülebilir. En temel mesaj ise şu: ilk müdahale çok önemlidir ve dişin korunması uzun vadede ağız içindeki varlığını sürdürmesini sağlar. Eğer diş tamamen ağızdan çıkarsa, olay yerindeki kişinin doğru bilgili olması, dişi hızla uygun pozisyona yerleştirebilirse dişin ağız içinde kalma süresi uzayabilir.

Dişin çatlaması ya da mine ile sinirleri içeren kırıklar gibi durumlar ise olay anında çevredeki kişilerin müdahale edebileceği türden değildir. Bu anlarda hastayı sakinleştirmek, çevre dokularda kanama varsa temiz bir bezle hafifçe silmek ve en kısa sürede bir diş hekimine başvurmak en uygun yaklaşımdır.

Spor yaparken ağız koruyucu kullanımı büyük fark yaratır. Dişin yerine yerleştirilmesi için kullanılan ilk yöntemler, süt, serum fizyolojik veya hastanın tükürüğüyle temizlemeyi içerebilir. Ancak bu adımlar atılamıyorsa, diş hastanın tükürüğü içine konularak diş hekimine ulaştırılabilir. Çocuklar ve gençler arasında travma riski yaz aylarında artar; deniz ve havuz sezonuyla birlikte bu tür yaralanmalar artış gösterebilir. Velilerin ve çocukların sakin olması, hemen diş hekimine başvurulması büyük önem taşır. Sporla uğraşan çocuklar için ağız koruyucular, travma sonrası dişlerdeki zedelenmeyi azalttığı için önerilir.

İlk 60 dakika içinde diş hekime ulaştırıldığında, dişin yerine yerleştirilmesi mümkün olabilir. Zaman kaybetmeden bir diş hekimine müracaat etmek hayati öneme sahiptir.

Materyal ve ağrı kontrolüyle ilgili olarak tedavi sonrası dikkat edilmesi gerekenler hekim tarafından belirlenecektir. Her travmada antibiyotik gerekliliği durumda hekim karar verir. Travma gören dişin bir süre kullanılamaması, temizliğine özen gösterilmesi ve ilaçların doğru kullanımı gibi konular dikkatle izlenmelidir. Belirli aralıklarla hekimin kontrolüne gitmek temel kurallardan biridir. Unutulmamalıdır ki, travma gören diş ne kadar hızlı müdahale edilirse edilsin, bazı durumlarda diş kaybı söz konusu olabilir. Bu gerçeğe karşı tetikte olmak ve kontrolleri aksatmamak gerekir. Düzenli 6 ay ile 1 yıl aralıklarıyla yapılan rutin muayeneler, ağız sağlığını korumanın anahtarıdır. Diş travmaları, rutin diş hastalıkları gibi önlenebilen durumlar değildir; o anki müdahale en kritik adımdır.