Dil ve Sözlerin Önemi

مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ اِلَّا لَدَيْهِ رَق۪يبٌ عَت۪يدٌ

وَقَالَ رَسُولُ اللّٰهِ صَلَّي اللّٰهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:

هَلْ يَكُبُّ النَّاسَ فِى النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ أَوْ عَلَى مَنَاخِرِهِمْ إِلَّا حَصَائِدُ أَلْسِنَتِهِمْ

Dil, İnsanın Ya Cenneti Ya Da Cehennemidir

Muhterem Müslümanlar! Bir gün Peygamber Efendimiz (s.a.s), sahabe-i kiramdan Muâz b. Cebel’e, “Sana dinini kemale erdiren ve onu tamamlayan şeyin ne olduğunu söyleyeyim mi?” buyurdu. Ardından mübarek dilini eliyle tutarak, “İşte şuna sahip çık.” dedi. Muâz, “Yâ Resûlallah! Biz söylediğimiz sözler sebebiyle de hesaba çekilecek miyiz?” diye sorduğunda, Allah Resûlü (s.a.s) hepimizi yakından ilgilendiren şu cevabı verdi: “İnsanları cehenneme sürükleyen, dilleriyle kazandıkları değil midir?”[1]

Aziz Müminler!

Dil, Cenâb-ı Hakk’ın insana verdiği büyük bir nimet, aynı zamanda ağır bir imtihandır. Dil; aklın aynası, kalbin tercümanıdır. Gönlümüzde olanlar onunla açığa çıkar ve duygularımızın, düşüncelerimizin ifadesi olur. Küçük bir organ olmasına rağmen, yaptığı iyilikler ve kötülükler son derece büyüktür. Zira sözler, bir yandan sıcacık bir yuva kurarak huzur ve mutluluğa götürebilirken; diğer yandan ocakları söndürebilir, onulmaz yaralar açabilir. Söz vardır, gönülden gönüle köprüler kurar; bir yetimin yüzüne tebessüm, bir muhtacın derdine çare olur. Ancak söz de vardır, insanı yakar, geceleri uykusuz bırakır. Söz vardır, umudunu kaybetmiş yürekleri ferahlatır, zararlı alışkanlıklardan kurtarır. Diğer yandan, söz de vardır ki kişiyi günahlara sürükler, Allah’ın rahmetinden mahrum bırakır. Şairin dediği gibi: “Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı, Söz ola ağulu aşı, bal ile yağ ede bir söz.”

Kıymetli Müslümanlar!

Dilin marifetleri olduğu kadar afetleri de vardır. Allah’ın varlığını ve birliğini inkâr eden, doğruyu terk edip yalan söyleyen bir dil, en büyük afetlerdendir. Masum bir insana iftira atmak, sayılı nefeslerimizi dedikoduyla tüketmek, insanların arasını bozmak için laf taşımak dilin iflasıdır. Şakayla da olsa insanın onuruna dil uzatmak, hakaret etmek ise dilin ifsadıdır. Peygamberimiz (s.a.s), مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِا للّٰهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أَوْ لِيَصْمُتْ (“Allah’a ve ahiret gününe inanan ya hayır söylesin ya da sussun.”)[2] buyurarak dilimize sahip çıkmayı bizlere emretmektedir.

Değerli Müminler!

Dilin afetleri yalnızca gerçek hayatla sınırlı değildir. Dijital mecralarda da dilin yol açtığı nice günah ve haram bulunmaktadır. Yalan, iftira, alay ve küfürlü sözler gerçek hayatta nasıl haramsa, sanal ortamlarda da aynı şekilde günahtır. İnsanları töhmet altında bırakan, ötekileştiren, hedef gösteren, onurlarını kıran sözler, gerçek hayatta kul hakkı ihlali ise, sanal âlemde de aynı şekilde kul hakkı ihlalidir. Doğruluğundan emin olmadığımız bir bilgiyi sosyal hayatta paylaşmak ne denli büyük bir vebalse, dijital mecralarda da paylaşmak aynı şekilde büyük bir vebaldir. Hele ki yalan haberlerle insanları galeyana getirmek, toplumun huzurunu kaçırmak, milletimizin birlik ve beraberliğini bozmaya çalışmak açık bir nifak ve büyük bir günahtır.

Aziz Müslümanlar!

Hutbeme başlarken okuduğum ayet-i kerimede Yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır: “İnsan hiçbir söz söylemez ki onun yanında yaptıklarını gözetleyen ve kaydeden hazır bir melek bulunmasın.”[3] Öyleyse ağzımızdan çıkan her kelimeye dikkat edelim. İnsanlar arasındaki sevgi ve muhabbet bağlarını koparan, nefret ve düşmanlıklara sebep olan her türlü sözden kaçınalım. Ailede, komşuluk ve akrabalık ilişkilerinde, işyerinde, trafikte kısacası hayatın her alanında sözlerimizle kimseye zarar vermeyelim. Elinden ve dilinden emin olunan Müslümanlar olalım. İslam’ın güzelliğini lisanımıza yansıtalım. Allah Resûlü (s.a.s)’in, اَلْكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ صَدَقَةٌ (“Güzel söz sadakadır.”)[4] hadis-i şerifi bizim düsturumuz olsun. Sözlerimiz; gönülleri diriltsin, yürekleri sevindirsin, kalpleri sükûnete erdirsin.

Değerli Müslümanlar!

Önümüzdeki Perşembe akşamı Berat Gecesini idrak edeceğiz inşallah. Bu geceyi; günahlarımızdan arınmaya, kırdığımız kalpleri kazanmaya, dargınlıkları sonlandırmaya ve ebedi beratımızı kazanmaya vesile kılalım. Berat Gecemiz şimdiden mübarek olsun. Bu gecenin; siz kıymetli cemaatime, aziz milletimize, İslam âlemine ve bütün insanlığa hayırlı olmasını Cenâb-ı Hak’tan niyaz ediyorum.

• [1] Tirmizî, Îmân, 8.
• [2] Buhârî, Rikâk, 23;
• [3] Kâf, 50/18.
• [4] Buhârî, Cihâd, 128.