Cumhuriyet Kelimesinin Kökeni ve Türkiye’deki Yönetim Anlayışına Yansıması: Prof. Dr. Erhan Afyoncu’nun Açıklamaları

Milli Savunma Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Afyoncu, Cumhuriyetin 102. yılı dolayısıyla önemli bir perspektifi paylaştı. “Cumhuriyet’ kelimesini biz bulduk” ifadesiyle başlattığı açıklamada, Cumhuriyet kelimesinin Türkler tarafından türetildiğini savundu. 1923’te yeni bir devlet kurulmadı; yerine mevcut yönetim biçimine geçiş yapıldı ifadesiyle Anayasa’daki bir madde değişikliğinin ardından yeni bir devletin kurulumunun olmadığını belirtti. “Cumhuriyet” kelimesinin kökeni konusunda ise, kökün “Cumhur” yani halk kelimesine dayandığını, Arapçadan türetilmiş bir terim olduğunu fakat klasik Arapça’da mevcut olmadığını ifade etti. Bernard Lewis’in çalışmasına atıfta bulunarak, kelimenin 18. yüzyıl sonlarında “Cumhuriyya” veya Cumhuriyetçilik biçiminde Türkçeye geçtiğini söyledi. Fransız İhtilali’nin etkisiyle Türkçede Cumhuriyetle ilgili terimlerin kullanıma girdığını vurguladı. “Cumhuriyet” halk hâkimiyetini ifade eder sözünü belirtti.

Afyoncu, Türkiye’nin en önemli düşünürlerinden Durmuş Hocaoğlu’nun ifadesini da paylaşarak “Cumhuriyet’in meşruiyet senedi halktır” şeklindeki düşüncesini hatırlattı: “Devlet halkın emrine girmedikçe hakiki manada Cumhuriyet olmaz.” Bu düşünceler ışığında Cumhuriyet Bayramı’nı da kutladı.

Kaynak: Timeturk