Çocuklarda Kemik İliği Nakli ve Güncel Tedavi Yaklaşımları

Prof. Dr. Didem Atay’dan Çocuklarda Kemik İliği Nakli Hakkında Önemli Bilgiler

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Didem Atay, kemik iliği naklinin çocuklarda lösemi, Akdeniz anemisi gibi ciddi ve yaşamı tehdit edici hastalıkların tedavisinde hayati öneme sahip bir yöntem olduğunu vurguladı. Kemik iliği nakli, hastalıkların seyrini değiştirebilen ve yaşam kalitesini artıran bir tedavi seçeneği olarak öne çıkarken, uygun vericiyi bulma sürecinin de zorlu ve zaman alıcı olabildiğine dikkat çekti.

Medipol Sağlık Grubu tarafından yapılan açıklamada, özellikle son yıllarda lösemi tedavisinde kaydedilen gelişmeler ve elde edilen yüksek başarı oranlarından bahsedildi. Standart risk grubundaki çocuklarda başarı oranlarının %95’e varabildiği ifade edilerek, bu alandaki umut verici gelişmelerin altı çizildi. Ancak, bazı vakalarda hastalığın tekrar etme riski nedeniyle kemik iliği nakli kaçınılmaz olabiliyor.

Prof. Dr. Atay, uygun vericiyi bulmanın bazen zaman alabileceğine dikkat çekerek, süreçte aile içi veya akraba dışı vericilerin tercih edildiğini belirtti. Ayrıca, bazen anne veya baba gibi yarı uyumlu vericilerden de nakil yapılabildiğini söyledi. Bu tür nakillerin de başarı oranlarının, akraba içi veya tam uyumlu nakillerle kıyaslandığında oldukça yüksek olduğunu ve uyum oranı açısından endişe edilmemesi gerektiğine vurgu yaptı.

Verici Seçimi ve Bağış Süreci

“O çocuğun tek şansı siz olabilirsiniz” sloganıyla hareket eden Atay, Türkiye’deki kök hücre bağışı çalışmalarını destekleyen Türkkök sistemi hakkında bilgiler verdi. Bu sistem sayesinde uygun verici bulunduğunda, kişinin onayı alınarak süreç başlatılıyor. Ayrıca, bağışçının sağlığı ve güvenliği ön planda tutuluyor ve süreç oldukça güvenilir bir şekilde ilerliyor.

Prof. Dr. Atay, bazen uygun vericinin bulunmasının zaman alabileceğine işaret ederek, dünyanın farklı bölgelerindeki uluslararası verici bankalarından da tarama yapıldığını belirtti. Ancak, dünyadan alınan vericilerle yapılan nakillerde süreç uzayabildiği için, özellikle acil durumlarda haploidentik nakiller ön plana çıkıyor. Bu yöntemde, verici ile alıcı arasındaki uyumun %50 civarında olması yeterli olabiliyor ve bu sayede tedavi süreci hızlandırılabiliyor.

Kök Hücre Toplama ve Nakil Süreci

Vericiye uygulanan kök hücre toplama işleminin, ameliyathane ortamında gerçekleştirildiğini vurgulayan Atay, iki farklı yöntemin kullanıldığını açıkladı:

• Kemik iliği aspirasyonu yöntemiyle, doğrudan kemik iliğinden alınması
• Periferik kan yoluyla, özel cihazlar ve ilaçlar kullanılarak damardan alınması

Her iki yöntemin de, vericinin sağlığı açısından güvenli ve risksiz olduğunu belirten Atay, vücutların 3-4 hafta içinde verdiği kök hücreleri tekrar üretme kapasitesine sahip olduğunu söyledi. Ayrıca, bu işlemler sırasında vericinin genel sağlığının olumsuz etkilenmediğine dikkat çekti.

Son olarak, yurt dışındaki uluslararası kök hücre bankalarının da tarama yaptığı bilgisini paylaşan Atay, dünyadan bağışçı bulmanın zaman alabileceği ve bu nedenle acil durumlarda haploidentik nakillerin tercih edildiğini sözlerine ekledi.