Batı Anadolu’da Jeotermal Potansiyel ve Sındırgı Depremlerinin Magmatik Kökeni Üzerine Güncel Değerlendirme

Batı Anadolu’nun kabuk yapısının inceliği, bölgenin jeotermal zenginliğini ve enerji potansiyelini ön planda tutuyor. Sındırgı çevresinde sıcak su ve buhar kaynaklarının bol olması, jeotermal enerji elde etmek için önemli bir alt yapı oluşturuyor. Bu suların yüzeye çıkmasını sağlayan başlıca etkenler ise aktif faylar ile magma odalarının sığ derinliklere kadar etkili olmasıdır. Sındırgı bölgesindeki sıcaklık farkları ve su akışları, magma yüzeye çıkmak isterken kabuğu baskılayan dinamiklerle birleşerek depremlerin sık görülmesine zemin hazırlıyor.

Simav Fay Zonu’nun batı ucunda konumlanan Sındırgı Fayı, Akhisar-Bigadiç-Sındırgı üçgeninde yer alıyor ve fay sistemi doğuya doğru ilerleyerek Simav ile Afyon’a kadar uzanıyor. Bölgede, genellikle 6 ila 7 büyüklüğünde depremlerin üretildiği gözlemleniyor. Son dönemdeki hareketlilik, 23 Nisan’da İstanbul’da kaydedilen 6.2 büyüklüğündeki depremden bu yana artış gösterecek bir dinamiğe işaret ediyor ve Ege Denizi’ndeki deprem fırtınalarının karada benzer bir etkisini akla getiriyor.

“Burada önemli olan, jeotermal potansiyelin korunması ve güvenlikli enerji üretimi,” diyen uzmanlar, fay tabakasına gelen yağmur sularının yeryüzüne doğru iniş yaparken yeraltı magma odalarının yakın derinliklerden yükselmesini tetiklediğini belirtiyorlar. Bu etkileşim, sıcak su ve buhar oluşumlarını destekleyerek kabuğun belli kırılma noktalarında depremlerin sıklığını artırıyor ve regional deprem dinamiklerini etkiliyor.

Yapılan raporlar, bölgenin kabuk yapısında magma odalarının yukarıya doğru hareket halinde olduğunu ve zayıf bölgelerin bu süreçle zorlandığını gösteriyor. Bu durum, Batı Anadolu’nun genel deprem gerilim yapısı ile Ege Denizi bölgesindeki volkanik-magmatik mekanizmanın birbirine bağlı olduğunu düşündürüyor. Böyle bir mekanizmanın gelecekte de benzer depremlere yol açabileceği öngörülüyor. Türkiye’nin deprem haritasında Batı Anadolu’nun yüksek risk taşıdığı ve bu riskin, Helen Yayı ile Kıbrıs Yayı dışında kalan bölgelerde de etkili olduğu belirtiliyor.

İstikrarı bozabilecek anahtar nokta olarak, bölgedeki artçılar 14-15 bine kadar çıkabilecek olsa da büyük bir depremin özellikle Akhisar-Bigadiç hattındaki Gelenbe Fay Zonu’nda daha yüksek bir ihtimalle meydana gelebileceği ifade ediliyor. Son depremlerde bazı vatandaşların güvenlik nedeniyle camlardan atlaması gibi olaylar, bilgi ile uygulama arasındaki boşluğun devam ettiğini gösteriyor. Bu nedenle deprem bilincinin artırılması ve mevcut yapıların güçlendirilmesi hayati önem taşıyor.

İstanbul’u etkileyecek tek durumda Marmara Denizi içindeki Orta Marmara Fayı’nın kırılması durumunda enerji birikimi tetikleyici rol oynayabilir; ancak Sındırgı’daki süreçler bu hat üzerinde doğrudan tetikleyici bir etkiye sahip değildir. Ülke genelinde deprem tehlikesinin azaltılması için kentsel dönüşüm, deprem dayanıklı yapılaşma ve bilinçli hazırlıklar şarttır.