Bal İhracatında Yeni Dönem: Geri Dönüşler Son Buluyor

Türkiye, bal sektöründe önemli bir gelişmeye imza atıyor. Artık ihraç edilen bal ürünleri, gelişmiş teknolojik cihazlar sayesinde orijinal ve sahte olanlar arasında net bir ayrım yapılabilecek. Bu sayede, yurt dışına gönderilen balın geri dönüşü tarih oluyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından alınan NMR (Nükleer Manyetik Rezonans) cihazları, balın sahtemi gerçek mi? sorusunu kesin olarak cevaplayabiliyor. Bu gelişme, özellikle sahte ve tağşişli ürünlerin piyasadan temizlenmesinde büyük rol oynayacak ve ihracatı olumlu yönde etkileyecek.

Türkiye’nin Bal Üretimi ve İhracattaki Yeri

• Ülkemiz, yılda yaklaşık 114 bin 886 ton bal üretimiyle dünya sıralamasında ikinci sırada yer alıyor.
• Toplam 9 milyon 224 bin 881 arı kovanıyla da üçüncü en büyük üretici konumunda bulunuyor.
• 2023 yılında yapılan bal ihracatı sayesinde ülke ekonomisine yaklaşık 32 milyon dolar döviz girdisi sağlandı.
• Türkiye’de kayıtlı yüz bin 399 arıcılık işletmesi faaliyet gösteriyor.

Gıda Güvenliği ve Tağşiş Problemi

Her ne kadar bal üretiminde yüksek miktarlarda ürün elde edilse de, tağşişli ve sahte ürünler sektörde ciddi bir sorun olmaya devam ediyor. Trabzon Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Yusuf Aksoy, bu konuda önemli açıklamalarda bulundu.

Aksoy, “Her gıda maddesinde olduğu gibi balda da tağşişli ürünler bulunuyor. Son yıllarda yüksek miktarda sahte bal yakalandı ve bu durum kamuoyuna duyuruldu. Bakanlık, sahte ürünlerle mücadele kapsamında yoğun çalışmalar yapıyor” dedi.

NMR Teknolojisinin Getirdiği Yenilik

Yeni kurulan NMR sistemi sayesinde, balın sahtesi ile gerçek bal kolayca ayırt edilebilecek. Aksoy, “İki adet NMR cihazı alındı ve altyapı çalışmaları devam ediyor. Bu cihazlar aktif hale geldiğinde, sahte ve orijinal balın ayrımı kesin olarak yapılabilecek. Kullanım alanı ise, yurtiçi ve yurtdışına giden ürünlerin analiz edilmesiyle sınırlı olacak. Böylece, sahte ürünlerin piyasaya girişinin önüne geçilecek” ifadelerini kullandı.

Balın Uluslararası Pazardaki Konumu

Türkiye, dünyada bal ihracatında 14. sırada yer alıyor. En çok ihraç edilen ülkeler arasında ABD, Almanya ve Kanada bulunuyor. Üretim açısından ise ikinci sırada yer almamıza rağmen, ihracatta geride kalmamızın temel nedeni zaman zaman geri dönen ürünler ve kara listedeki durumlardan kaynaklanıyor.

Aksoy, “Gelişmiş NMR cihazları sayesinde, yurt dışına gönderilen ürünlerin sahtelik durumu belirleniyor ve bu sayede sadece hakiki bal ihracatı yapılıyor. Balın sahtesi değil, sahte balı yapan insanlardır. Gerçek bal, arı tarafından üretilir; sahte bal ise, bal görünümlü şerbetler, glikoz ve çeşitli yapay katkılarla hazırlanır. Bu nedenle, tüketicilerin etiket ve marka kontrolü yapması önemlidir” dedi.

Ekonomik Katkı ve Gelecek Hedefleri

2023 yılında, bal ihracatından elde edilen döviz girdisi yaklaşık 32 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aksoy, “İlerleyen yıllarda bu rakamın artacağını öngörüyoruz. Arıcılık sektörüne artan ilgi ve gelişen eğitim imkanlarıyla, bu mesleğin milli gelirdeki payı giderek büyüyor” ifadelerini kullandı.

Son olarak, eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarına önem verildiğini belirten Aksoy, “Ehliyetli arıcılar ve kaliteli ürünlerin üretimi için eğitim şart. Bu meslek, ülkemize yüksek katma değer sağlayan önemli bir sektör” diyerek sözlerini tamamladı.