Ayvalık’ın yeniden doğan bilim ve sanat köyü: Yeniçarohori

Deniz tatili yaparken bir yandan yeni yerler keşfetmeyi sevenler için harika bir önerim var. Eski adıyla ‘Yeniçarohori’ yeni adıyla Küçükköy. Henüz turist akınına uğramamış, güzel bir dönüşüm içinde, adı gibi küçük, Ayvalık’a bağlı şirin bir ortaçağ köyü burası. Küçük olduğuna bakmayın, birkaç farklı millete ev sahipliği yapmış, hatırı sayılır da bir tarihi var. Hem kafamızı dinleyelim, hem deniz tatili yapalım diyorsanız bu köy tam size göre. İşte size Küçükköy gezi rehberi…

Son yıllarda ülkemizde köylerin dönüşümüne çok şahit olmaya başladık. Eski taş evlerden oluşan birçok köy bir dizi restorasyonlar sonucu bambaşka yerlere dönüşüyor ve ortama uygun açılan mekanlarla iyice popüler hale geliyor. Küçükköy’ü dönüşüme uğrayan diğer köylerden ayıran başlıca özelliği sanat galerileri. Kendinizi Avrupa’da bir köyü geziyormuş gibi hissediyorsunuz.

Türkiye’nin farklı yerlerinden gelen sanatçılar burada atölyeler kurmaya, galeriler açmaya başlamış. Şu anda daha çok bir sanat köyü olarak öne çıksa da hedefler arasında aynı zamanda bir bilim köyü olmak da var.

Bunun için de çalışmalar başlamış. Simay Dinç ve Eray Dinç kardeşlerin kurduğu Dijital İnkübasyon Merkezi Türkiye’de bir ilk. Kıraathane adını verdikleri merkezde dijital sanatlar alanında fikirler üretilip geliştiriliyor. Bu platformda oluşturulan ilk ürün olan “Recontact: İstanbul” isimli mobil oyun, bu sene 34 ülkeden 100’ü aşkın projenin yarıştığı Los Angeles New Media Film Festivali’nde ödül almış.

Fatih Sultan Mehmet’in Midilli’yi fethetmesiyle doğmuş bir köy
Küçükköy, ilk olarak 1462 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Midilli’yi fethetmesiyle doğmuş bir köy. Fatih, adayı kontrol etmek için Midilli’ye yakın bir konumda yer alan bu köye destek amaçlı yeniçerileri yerleştirmiş. Daha sonra bölgeye yerleşen Rumlar, köye yeniçeriler köyü anlamına gelen Yeniçarohori ismini vermişler.

Günümüzde bile evlerden çıkan tuğlalarda bu isme rastlanmaktaymış. Zamanla buraya Küçükköy denilmiş. Rumların köyü boşaltmasından sonra buraya Karadağ’dan gelen Boşnaklar yerleşmiş. Günümüzde köyde yaşayan halkın çoğunluğunu Boşnaklar oluşturuyor, biraz Midilli’den gelenler ve biraz da Serezliler var.

Tabi bir de sonradan gelip köye yerleşen değerli sanatçılar. Küçükköy’e direkt giden bir ulaşım aracı yok, kendi aracınızla yola çıkmıyorsanız ulaşım için iki farklı seçenek var. En kısa yol Edremit’e uçakla gidip oradan araç kiralamak ya da toplu taşıma kullanmak. Koca Seyit Havalimanı’ndan Küçükköy’e yaklaşık 45 dakikada ulaşabilirsiniz.

Bir diğer seçenek de otobüsle Ayvalık’a gidip oradan belediye otobüslerine binerek köye gitmek. Pırıl pırıl deniziyle Sarımsaklı plajı köyün sadece 3 km uzağında yer alıyor.

Ayrıca köy Cunda’ya 15 km, Ayvalık’a 7 km uzaklıkta. Köyün uzun uzun tadına varmak ve kalabalıklardan uzak huzurlu vakit geçirmek için burada konaklayıp çevre yerleri istediğiniz zaman gezebilirsiniz, konumu çok iyi.

Zamanınız kısıtlıysa günübirlik gezi planı tavsiyem şu şekilde; sabah erkenden soluğu plajda alıp denizin keyfini çıkarın, plajda kalabalığın arttığı öğleden sonraki saatlerde ise Küçükköy’e giderek köyün sakin sokaklarının tadına varın.

Sanatın köyü
Köye gittiğinizde yapabileceklerinizden bahsedecek olursak, öncelikle köydeki sanat galerilerini ve atölyeleri gezin derim. Gerçekten yüksek standartlarda çok başarılı yerler yapmışlar. Görebildiğim sanat galerileri arasında benim favorim Artura oldu.

Su kabağından yaptıkları birbirinden güzel lambalarla Yasemin Kabbak Evi de el sanatları atölyesi olarak dikkat çekici. Köy meydanında eskiden Ayiu Athanasiu Kilisesi olarak kullanılan bir cami var. Caminin avlusundaki tarihi yapı Kent Müzesi olarak değerlendirilmiş. Küçükköy halkının Büyük Balkan Göçü sırasında yaşadıkları hüzünlü anılara ait eşyaları toplamışlar ve müzede sergileyerek genç kuşakların aydınlatılmasını amaçlamışlar.

Bu müzeyi ziyaret etmenizi tavsiye ederim. Küçükköy’e geldiğinizde yapabileceğiniz farklı aktivitelerden biri de çevresinde bulunan tuzlalara inen Rosa Türü flamingoları izlemek olabilir.

Bunların dışında tabi ki sokaklarda kaybolup bol bol fotoğraf çekin. Bir de caminin hemen arkasında el işleri ve yöresel yemekler satan köylü kadınlardan alışveriş yapın.

Son olarak, buralara gitmişken Sarımsaklı’dan Ayvalık’a doğru giden yolda Şeytan Sofrası olarak anılan kayalığa da çıkmanızı öneririm.

Efsaneye göre cennetten kovulan şeytan kaçarken bir adımını bu noktaya atmış. Ayvalık’tan Midilli’ye kadar uzanan manzara eşliğinde güneşi batırabilirsiniz.

Yeme içme konusuna gelirsek ilk önerim köy meydanındaki Boşnak börekçisi olacak. Porsiyonu sadece 5 TL olan böreğinizi söyleyip dükkanın karşısındaki ağaçların gölgesinde biraz dinlenmenizi tavsiye ediyorum, kıymalı ve patlıcanlı börek bizim favorilerimiz.

Kahve severler için de hemen bir güzel haber vereyim. Bozcaada’nın ilk üçüncü dalga kahvecisi olan Coffee Shelter, 1.5 ay önce burada da yeni bir mekan açmış, mini dükkanın dekorasyonu da çok güzel olmuş.

Gezmekten yorulunca soğuk bir şeyler içip mola vermek için daha önce galerisinden bahsettiğim Artura’nın Cafe & Bistro’sunu öneririm. Galerinin ağaçlar altındaki avlusunda çok güzel bir hava yaratmışlar, buraya da mutlaka uğrayın.

Akşam yemeği vakti geldiğinde ise renkli detaylarla dolu, insanın içini açan dekoru ve zengin çeşitte mezeleriyle göz dolduran Kafanaki Mutfak’a gidebilirsiniz. Benim kısa zamanda keşfedebildiklerim bu kadar, eminim daha birçok güzel mekan vardır.

Küçükköy için geleceğin Alaçatı’sı benzetmesi yapılıyormuş ama umarım öyle olmaz ve buradaki güzel insanların hayal ettiği gibi bir bilim-sanat köyü olarak bozulmadan hayatına devam eder.

Ülkemiz için gerçekten gurur verici bir örnek olan bu köyü ziyaret etmenizi şiddetle tavsiye ediyorum. Şimdiden mutlu tatiller!