Aşıklı Höyük: 10.000 Yıllık Yerleşimde İlkler ve Eşitlikçi Toplumun İzleri

Kapadokya ve Orta Anadolu’nun en eski yerleşimlerinden Aşıklı Höyük’te yürütülen kazılar, Neolitik insanların yaklaşık bir asır boyunca yaşadığı topraklarda erken evreleri aydınlatmaya devam ediyor. Kazı Başkanı Doç. Dr. Güneş Duru, yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçişin, ilk tarım faaliyetlerinin ve koyun-keçi evcilleştirmenin dünyaya yayılmasında önemli bir dönemeç olduğunu belirtiyor: Bu höyük, insanlık tarihinin dönüştüğü bir laboratuvar niteliğinde.

36 yıldır süren çalışmaların bu sezonu, yaklaşık 30 kişilik bir ekip ve Oxford, Cambridge ile Connecticut Üniversiteleri’nden uzmanların katılımıyla ilerledi. İlk yerleşimin milattan önce 8.300 yılında başladığı ve yaklaşık 1.000 yıl kesintisiz bir yaşam sürdüğü ifade ediliyor. Duru’nun ifadelerine göre, burada gerçekleşen dönüşümlerin izleri, 16-17 metre gibi bir yükseklikle görünür hale geliyor; süreci yakından gözlemek için ideal bir örnek olarak değerlendiriliyor.

1000 yıl boyunca eşitlikçi bir toplum yapısına sahip olduklarını tespit ettiklerini söyleyen Duru, avcı-toplayıcı yaşam biçiminden yerleşik düzene geçiş sürecini anlamaya çalıştıklarını aktardı. Hane halklarının evlerin tabanlarına gömülü olduğu bulguların sıkça görüldüğünü belirten ekip, ortak alanların ve açık alanların toplu faaliyetler için kullanıldığını da dile getirdi. Bu dönemde Aşıklı halkının en belirgin özelliği olan eşitlikçilik, beraber avlanma, depolama ve paylaşım alışkanlıklarında da kendini gösteriyordu; ancak zamanla bu denge son dönemlere doğru bozulmaya başlamış, çeşitli çözümlerle denge yeniden kurulmaya çalışılmıştır.

Detaylar ve bulgular, DHA Haber Ajansı Kameramanı Erkan Altuntaş’ın çekimleriyle desteklenirken, bölgenin kültürel arkeolojik zenginliği Haberler.com üzerinden aktarıldı.