Anksiyete Bozukluğu Nedir? Anksiyete Belirtileri ve Tedavisi

06.03.2020

A⁺

A^-

Anksiyete yani kaygı bozukluğu yaşayan kişiler panik seviyelerinin yükseldiği kriz durumlarında sanki kötü bir şey olacakmış duygusuna kapılarak içinde bulundukları durumu olduğundan daha kötü, tehlikeli görme eğilimindedirler. Anksiyete bozukluğu yaşayan kişilerde bu his o kadar kuvvetlidir ki sanki hiç geçmeyecekmiş gibi gelir fakat anksiyete bozuklukları çoğunlukla bilişsel davranışçı terapi uygulamalarıyla rahatlıkla kontrol altına alınabilir. İşte anksiyete bozukluğuna dair merak edilenler…

ANKSİYETE (KAYGI) BOZUKLUĞU NEDİR?

Anksiyete, şiddetli bir korku ve panik duygusu hissidir. Birçok kişi hayattı içerisindeki önemli olaylar öncesinde kendisini korkmuş, telaşlı hissedebilir. Bu doğal bir duygu durumudur. Beklenen önemli olay sona erdiğinde korku, panik ve anksiyete duyguları da sona erer. Fakat kişi, korku ve panik duygusunu beklenen olay geçtikten sonra bile yaşam kalitesini etkileyecek düzeyde hissediyorsa kişide bir anksiyete problemi olduğundan söz etmek mümkündür.

ANKSİYETE BELİRTİLERİ NELERDİR?

Sinirli, gergin, huzursuz hissetme Kötü bir şey olacakmış gibi hissetme, panik duygusu Kalp atışlarında hızlanma Nefes alışın hızlanması Terleme Ellerde titreme Kendini zayıf, güçsüz hissetme Odaklanmakta güçlük, dikkati kaygı yaratan düşünceden uzaklaştırmakta zorlanma Uykuya dalmakta güçlük Mide problemleri, hazımsızlık Kaygıyı kontrol etmede güçlük Anksiyeteye neden olduğu düşünülen durumlardan kaçınma hissi

Kaygı bozukluğu yaşayan kişilerde yoğun bir panik duygusunun yanı sıra ellerde aşırı terleme, kalp atışlarında hızlanma, nefes almakta zorluk çekme, şiddetli baş ağrıları, mide krampları, sık idrara çıkma gibi fiziksel belirtiler de görülebilmektedir.

Araştırmalar, genellikle çocukluk çağında ortaya çıkan kaygı bozukluklarında hem genetik hem de çevresel faktörlerin neden olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmacılar özellikle erken yaşta yaşanan travmatik olayların bireylerin korku işleme mekanizmalarında hassasiyete sebep olarak stres tetikleyicilerine karşı aşırı duyarlı hale gelmelerine yol açtığını da belirtmektedir.

SIK RASTLANAN ANKSİYETE TÜRLERİ

Obsesif – kompulsif bozukluklar, Panik atak, Travmatik stres bozukluğu (TSSB), Genel anksiyete bozukluları, Sosyal fobi ve belirli bir obje ya da duruma karşı geliştirilen fobi çeşitleri olarak sıralanabilir.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Kişinin günlük yaşantısına devam etmesine engel olacak şiddette yoğun ve süreğen bir kaygı durumu yaşamasıyla kendisini gösterir. Bu şiddetli ve yoğun kaygı duygusuna, huzursuzluk, sürekli yorgunluk hissi, konsantre olmakta zorluk, kaslarda kasılma ve uykuya dalmakta güçlük gibi semptomlar da eşlik edebilir. Yoğun kaygı oluşturan durumlar çoğunlukla günlük ev işleri, rutin toplantılar, işle ilgili olağan durumlarda da ortaya çıkabilmektedir.

Panik Atak: Panik atak yaşayan kişiler ortada hiçbir sebep veya uyaran yokken birden ortaya çıkan yoğun bir korku ve panik hissine kapılırlar. Panik atak yaşayan kişilerde aynı zamanda ellerde terleme, göğüs ağrısı, fazla hızlı ya da düzensiz kalp atışları, nefes alamama gibi fiziksel belirtiler de görülebilir. Panik atak yaşayan kişiler çoğunlukla bu durumu “kalp krizi geçiriyorlarmış” ya da “boğuluyorlarmış” gibi hissettiklerini ifade ederler.

Sosyal Kaygı Bozukluğu: Sosyal fobi olarak da bilinen sosyal kaygı bozukluğunda bireyler sosyal hayata karşı aşağılanacakları, reddedilecekleri ya da üstünlük taşlanacakmış gibi endişelerle yoğun bir kaygıya kapılabilirler. Bu sebeple sosyal kaygı bozukluğu yaşayan kişiler insanlarla bir araya gelmekten kaçınabilirler. Sosyal kaygı bozukluğunun en belirgin örnekleri toplum önünde konuşmaktan çok fazla korkma, yeni insanlarla tanışmaktan çekinme ya da toplum içinde yemek yemekten kaçınma şeklinde kendisini gösterebilir.

Fobiler: Fobiler, kişide belirli bir obje ya da durumlara karşı gösterilen aşırı korku olarak da ifade edilir. En sık rastlanan fobiler uçak fobisi, yükseklik fobisi, kedi- köpek fobisi, kapalı yerde kalma fobisi (klostrofobi), açık alanlara çıkma fobisi (agorafobi) olarak sıralanabilir. Fobiye sebep olan objeye karşı duyulan korku bazen o kadar şiddetli olabilir ki kişiler günlük hayatını idame ettirmede zorlanmaya başlayabilir.

Bir Sağlık Sorununa Bağlı Anksiyete Bozukluğu: Fiziksel bir sağlık sorunun sebep olduğu, şiddetli panik ve anksiyete semptomlarını içeren anksiyete bozukluğudur.

Seçici Konuşmazlık Bozukluğu: Çocuklarda görülen bir anksiyete bozukluğudur. Seçici konuşmazlık bozukluğu olan çocuklar konuşma yetilerinde fiziksel bir sorun olmamasına rağmen bazı durumlarda konuşmazlar. Seçici konuşmazlık bozukluğu olan bir çocuk okulda hiç konuşmazken, evde ailesiyle rahatlıkla iletişim kurabilir. Bu durum çocuğun okuldaki başarısını ve sosyal uyumunu etkileyebilir.

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu: Genellikle çocukluk çağında görülen, çocuğun ebeveynlerinden ayrılmaya karşı gösterdiği şiddetli kaygıyı ifade eden bir kaygı bozukluğu türüdür.

ANKSİYETE BOZUKLUĞU NEDEN OLUR?

Anksiyete bozukluklarının neden kaynaklandığı tam olarak bilinememekle birlikte travmatik bir olayın veya genetik yatkınlığın anksiyete bozukluklarına neden olduğu düşünülmektedir.

ANKSİYETE BOZUKLUĞUNUN NEDENLERİ NELERDİR?

Tıbbi Nedenler: Bazı kişilerde anksiyete altta yatan tıbbi bir sağlık sorunundan kaynaklanıyor olabilir. Bazı durumlarda ise anksiyete belirtileri tıbbi bir rahatsızlığın ön işaretçileri olabilmektedir. Anksiyete belirtilerine neden olabilecek bazı tıbbi durumlar şu şekilde sıralanabilir;

Kalp hastalıkları , Diyabet, Tiroid problemleri, hipertiroid, Solunum yolu problemleri, astım, Madde bağımlılığı ya da yoksunluk, Kronik ağrılar ve huzursuz bağırsak sendromu, Savaş/Kaç mekanizmasını etkileyebilecek nadir tümörler.

ANKSİYETE BOZUKLUKLARI RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Bu alanda yapılan araştırmalar anksiyete bozukluklarında genetik ve çevresel faktörlerin bir arada etkili olduğunu gösteriyor. Anksiyete bozukluklarına neden olan başlıca faktörler şu şekildedir;

Çocukluk çağında başlayan utangaçlık, davranışlarda tutukluk Kadın olmak Sınırlı ekonomik kaynaklara sahip olmak Boşanmış ya da dul olmak Çocukluk çağından itibaren stresli yaşam olaylarına maruz kalmak Kan bağı olan yakın akrabalarda anksiyete bozukluğu teşhisi konması Aile öyküsünde psikolojik problemler olması Öğleden sonra tükürükte kortisol seviyesinin artması (Özellikle sosyal kaygı bozukluğu risk faktörleri arasındadır)

ANKSİYETE BOZUKLUĞU NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Anksiyete bozukluklarında en sık tercih edilen tedavi yöntemleri antidepresan kullanımı ve psikoterapi uygulamalarıdır. En sık kullanılan psikoterapi uygulamaları ise konuşma terapisi ve bilişsel davranışçı terapi uygulamalarıdır. Bilişsel davranışçı terapi kişilerde anksiyeteye neden olan düşünce kalıplarını yeniden ele alınmasını ve farklı davranış alışkanlıkları edinmelerine olanak sağlayan bir psikoterapi türüdür.

DOKTORA NE ZAMAN GÖRÜNMEK GEREKİR?

Fazla kaygılı olduğunuzu düşünüyorsanız ve bu durum iş, aile ve özel yaşamınızı etkilemeye başladıysa, yaşadığınız korku, kaygı ve anksiyetenin kontrolünüzden çıktığını hissetmeye başladıysanız, kendinizi depresyonda hissetmeye, alkol ya da uyuşturucu kullanımına başladıysanız, yaşadığınız kaygıların fiziksel bir sağlık sorunu sebebiyle olabileceğini düşünüyorsanız ve intihar ya da ölüm ile ilgili düşünceleri aklınızdan çıkaramıyorsanız mutlaka bir doktora görünmeniz gerekmektedir.

ANKSİYETE ATAKLARINA KARŞI NE YAPILABİLİR?

Hangi tür bir anksiyete bozukluğu yaşadığınızı, belirtilerini ve özelliklerini öğrenin. Mutlaka bir psikoterapist ile görüşmeye başlayın. Anksiyetenin sağlığınızı hem psikolojik hem fiziksel olarak etkileyen bütünsel bir rahatsızlık olduğunu unutmayın. Anksiyete atağı yaşadığınızı anladığınız anda sizi destekleyen kişilerle iletişime geçin. Vücudunuzu düzenli olarak hareket ettirin, oturma sürenizi bir saatten uzun tutmayın. Vücudunuzun ihtiyacı olan uykuyu aldığından emin olun, gece uykunuzun bölünmemesine dikkat edin. Rahatlama tekniklerini öğrenin. Eğer anksiyete bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız buraya tıklayarak sistemimizdeki online psikologlarımızdan birisiyle ücretsiz bir telefon görüşmesi yapabilirsiniz. Bu görüşme ile psikoloğunuzla ücretsiz anksiyete testini de gerçekleştirebilirsiniz. Anksiyete ataklarının en kısa ve en etkili yolla çözümü için psikologlarımız ile görüşüp,kendinize en uygun rahatlama tekniğini öğrenebilirsiniz.Size yardımcı olmak için yanınızdayız.