2050 yıllık meclis binası çıktı: İşte Laodikya Antik Kenti

Geçmişi milattan önce 5 bin 500’lere uzanan antik kentte, 22 yıldır süren kazı ve restorasyon çalışmaları neticesinde freskli traverten bloklar, Roma İmparatoru Marcus Ulpius Nerva Traianus’un 3 metre uzunluğundaki heykeli, Traian çeşmesi, rahip başı heykeli ve Skylla grubu heykelleri ortaya çıktı. Bu yılki kazılar ise kentte meclis binasına odaklandı; çalışmalar sonunda bu yapı, kent’in yönetim kalbi olarak değerlendirildiği bir döneme ait izler sundu.

İLK KEZ GÖRÜLDÜ Meclis binasının kazı heyeti başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, Laodikya’nın Anadolu’nun en büyük metropollerinden biri olduğunu vurguladı. Antik kaynakların kentin yargı işlerinde merkezi konumunu gösterdiğini belirten Şimşek, yargı merkezine dönüşmüş bir idari yapı hakkında şu bilgileri paylaştı: Meclis binasında kazıya başladığımızda çevre duvarlarının beş köşeli, önle birlikte ise altıgen bir yapıya sahip olduğunu gördük. Böyle bir mimari tarzla ilk kez karşılaşıyoruz.

Üst ve alt oturma basamaklarının ortaya çıkarıldığı, alt kısmın tamamının sağlam olduğu ve bu oturma basamaklarının üzerinde meclis başkanı ile meclis üyelerinin isimlerinin bulunduğu belirtildi. Bu sayede o dönemde hangi kişilerin görev yaptığına dair izler tanımlanabildi.

YARGILAMA MERKEZİ Şimşek, meclis üyelerinin yaşlılar, gençler ve halktan oluştuğunu söyledi; binada alt bölümde 8, üst bölümde 9 olmak üzere toplam 17 oturma sırası bulunduğunu belirtti ve şunları kaydetti: Milattan önce 1. yüzyılın ortalarından sonra inşa edildiğini biliyoruz. Milattan sonra 7. yüzyılda kent taşınana kadar bu bina kullanıldı. Oturma basamaklarının ebatlarına baktığımızda yaklaşık 600-800 üyenin olduğunu öngörüyoruz. Laodikya’nın Frigya bölgesinin başkenti olması nedeniyle burası yargılama merkezi rolünü de üstlenmiş durumda.

OTURAN HEYKEL Meclis binası kazıları sırasında oturur pozisyonda bulunan bir heykeli tespit ettiklerini anlatan Şimşek, bu heykelin dönemin idareci, baş yargıç ve yönetici konumunda olduğunu düşündüklerini söyledi. Milattan sonra 2. yüzyıla ait olan bu heykelin başı ise 400’lü yıllara tarihlendirilmektedir. Böylece yargılama sistemi devam ederken başkanlar ve yargıç portrelerinin sürekli yenilendiği, bu mekanda yeni başkanların görev yaptığı ve portrelerin buraya yerleştirildiği anlaşılıyor. Bu yönüyle Meclis binası, Agustus döneminden itibaren 7. yüzyıla kadar kullanım gösteren, ilk ve tek örnek olarak öne çıkıyor. Ayrıca Milattan sonra 129 yılında Hadrian’ın buraya gelmesiyle mimari bloklarda revizyonlar yapıldığı da ifade edildi.

LAODİKYA’NIN ÖNEMİ Şimşek, meclis binasının kazılarının tamamlanmak üzere olduğuna vurgu yaparak, şu değerlere dikkat çekti: 2050 yıllık bir yapıdan söz ediyoruz. Milattan sonra 7. yüzyıla kadar kullanıldığı düşünüldüğünde, Laodikya’da yaklaşık 750 yıl kesintisiz olarak hem idari hem yönetim hem de yargılamaya hizmet eden son derece önemli bir merkez olarak karşımıza çıkıyor. Bu yapının hemen önünde bir siyasi agora bulunduğunu, meclis binasının iki yanındaki arşiv salonları ile agoranın güneyinde Anadolu’nun en büyük hamam kompleksi olan Güney Hamamı ve yanında Anadolu’nun en büyük stadyumunun bulunduğunu belirtti. Böylelikle bu alanın imparatorluk döneminde Laodikya için bir „yönetim kalbi” niteliğini taşıdığına işaret etti.

Kaynak: Ensonhaber