YÖK’ten küresel salgın ile mücadele kapsamında yeni düzenlemeler

Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, Türk Yükseköğretim sistemini daha kuvvetli bir şekilde yarınlara hazırlayabilmek adına hazırlanan yeni düzenlemeleri açıkladı. Saraç, devlete ait sosyal ağ hesabı üzerinden yeni düzenlemeleri, “Yükseköğretimimizi Covid-19 salgını sonrasındaki küresel değişime, yeni ve zorlu sürece hazırlamak ve özellikle uluslarasılaşmada son yıllarda katettiğimiz büyük mesafeyi kaybetmemek amacıyla bir dizi kararlar aldık” ifadeleriyle duyurdu.

Yurtdışında eğitim gören Türk öğrenciler için yapılan düzenlemeler zarfında YÖK, yurt dışarıya okuyan, lakin Covid-19 küresel salgını dolayısıyla okuduğu üniversiteye dönemeyen veya okuduğu ülkedeki salgına ilişkin riskler yüzünden üniversitesine dönmek istemeyen öğrencilerin için bir dizi kayda değer kararlar aldı.

YÖK, yurtdışında okuyan öğrencilerin salgın ardından öğrenimlerini Türkiye’de sürdürmek istediklerini bildirmeleri üstüne, bu öğrencilerin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaları nedeniyle küresel salgın dönemindeki sağlık durumu endişelerini dikkate alarak yeni düzenlemeler yaptı.

Covid-19 Küresel Salgını dolayısıyla sadece 2020-2021 Eğitim ve Öğretim yılı sonbahar dönemi yatay geçiş işlemlerine bile bile olacak, öğrenci merkezli düzenlemelerin başlıca hatları ise şu şekilde:

“Yurtdışı yatay geçiş kontenjanları artırıldı, kısıtlar kaldırıldı. Yükseköğretime girişte galibiyet sıralaması şartı bulunan ‘Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Hukuk, Öğretmenlik, Mühendislik ve Mimarlık’ programları dışındaki yükseköğretim programlarının yurt dışı yatay geçiş kontenjanlarındaki yüzde 50 kısıt kaldırılarak, bu programlara yurt içi yatay geçiş kontenjanı dek yurt dışı kontenjan ayrılabilmesine olanak tanındı. İlk binde bulunan üniversitelerde eğitim görenlere ilave fırsat verildi.

Üniversite sıralamalarında birincil binde olan üniversitelerde okuyan öğrencilere hem yeni bir imkan daha tanındı. Galibiyet sıralaması şartı bulunan ‘Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Hukuk, Öğretmenlik, Mühendislik ve Mimarlık’ programları için olan yurt dışı yatay geçiş kontenjan kısıtlaması, Yükseköğretim Kurulunca belirlenmiş olan yerleştirme kuruluşları tarafından yapılan dünya üniversite sıralamalarının herhangi birinde ilk binde bulunan üniversitelerin programlarındaki öğrenciler için, geçerli olmayacak.

Dolayısıyla ilk binde bulunan üniversitelerde okuyan Türk öğrencilere ülkemizde eğitim ve öğretim görebilmeleri için yeni bir fırsat penceresi gevşemiş oluyor. Bu düzenleme yurtdışına giden ve üstün nitelikli üniversitelerde okuyan başarılı öğrencilerin bitmiş Türkiye’deki üniversitelerimize kazandırılmasının yolunu da açacak.”

Türkiye’deki açık öğretim programlarından herhangi birine yatay geçiş imkanı da bu kapsamda açıklanan yenilikler aralarında. 2020-2021 Eğitim ve Öğretim yılına kasten almak kaydıyla, ÖSYS/YKS Puanına ya da muadil belgelere sahip olmak koşulunu sağlamaları halinde dileyen öğrenciler, Türkiye’deki açık öğretim programlarından herhangi birine yatay geçiş başvurusu yapabilecek. Bu durumda ilgili üniversiteler bu öğrencilerin programa intibaklarını gerçekleştirecek.

Yatay geçişler her sınıfa yapılabilecek

Küresel Salgın dolayısıyla ve 2020-2021 eğitim öğretim yılı sonbahar dönemi ile sınırlı almak üzere öğrenciler, birinci sınıf ve son derslik da dâhil tüm sınıflara yatay geçiş başvurusu yapılabilecektir. Bu şekilde yurt açık havada okuyan tüm öğrenciler, okudukları sınıf ne olursa olsun belirli şartlar dâhilinde Türk yükseköğretim sistemine dâhil olabilecek. Bilindiği üzere mer’i mevzuata tarafından ilk ve son sınıflara yatay geçiş yapılamamaktadır.

Dolayısıyla bu düzenlemede küresel salgın dönemine bile bile almak üzere geniş bir olanak sunulacak
YÖK Başkanlığı göre, Covid-19 Küresel salgını dikkate alınarak sadece “2020-2021 Eğitim ve Öğretim yılı sonbahar dönemine kasten elde etmek” üzere Türkiye’deki üniversitelere yatay geçiş hususları ise şu şekilde aktarıldı:

“Ülkemizdeki üniversitelere yatay geçiş kontenjanları artırıldı, İlk bindeki üniversitelerden yatay geçiş istek edenler için yeni imkanlar sunuldu, birinci ve son sınıfa da yatay geçiş tatbik imkânı sağlandı, şartları sağlayan ve dileyen öğrenciler için de açıköğretim programlarına geçiş yapabilmelerinin yolu açıldı.”

Türkiye’deki üniversitelerin, yurt dışındaki üniversiteler ile yürüttükleri karşılıklı programlardaki Türk öğrenciler için yeni düzenlemeler de açıklandı. Bu kapsamda seçenekler program özelinde ve öğrenci merkezli değerlendirilerek karar alınacak. Covid-19 salgını sebebiyle yükseköğretim kurumlarının yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarıyla iki taraflı yürütmekte olduğu önlisans ve lisans programlarında açıklanmış olan öğrencilerden, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında yurt dışındaki üniversitede eğitim alması gerekenler için de YÖK kolaylaştırıcı bazı kararlar aldı.

Salgın sebebiyle üniversitelerdeki yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarıyla açmış oldukları ortak programlarda okuyan öğrencilerden yurtdışına gitmek istemeyen öğrenciler için alınan karar uyarınca yükseköğretim kurumları bu öğrenciler ile ilgili olarak, “Yurt dışındaki yükseköğretim kurumundan dijital imkanlarla ve uzak öğretim ile ders alabilmesi, iki yükseköğretim kurumunun da yerinde görmesi halinde öğrencilerin Türkiye’de belirli oldukları yükseköğretim kurumunda eğitim alabilmesi, Türkiye’deki yükseköğretim kurumundan aldıkları derslerin yurtdışındaki üniversite kadar sayılabilmesi, yurt dışarıya eğitim almaları gereken dönemlerin değiştirilebilmesi, öğrencilerin talebi halinde müşterek programdan çıkarak açıklanmış olduğu yükseköğretim kurumundaki eşit programa geçebilmesi, seçeneklerinden birisini, program özelinde ve öğrenci merkezli değerlendirerek karara bağlayabilecek” ifadelerine yer verildi.

Yurtdışından gelecek uluslararası öğrencilerin sayısını çoğaltmak için yeni düzenlemeler yapıldı. Türkiye’nin yabancı öğrenciler için cazibe merkezi olmaya devam etmesi de sağlanacak hususlar aralarında. Son yıllarda YÖK’ün başlatmış olduğu ‘Amaç Odaklı Uluslarasılaşma Projesi’ kapsamında beş sene önce 48 bin olan tanıdık olmayan, uluslararası öğrenci sayısı doğaüstü bir artma ile 180 bine ulaşmıştı.

YÖK, bu başarının salgın ardından da kaybolmaması ve Türkiye’nin tanıdık olmayan öğrenciler için alımlılık merkezi olma durumunun devam etmesi için bu yıla mahsus elde etmek üzere yeni düzenlemeler gerçekleştirdi. Bu doğrultuda YÖK Başkanlığı, “Geç mezuniyet durumlarına yönelik yeni haklar tanındı.

Salgın dolayısıyla pek fazla ülkede lise mezuniyet sınavlarının sonbahara ertelenmesi, geç mezuniyet ile salgın nedeniyle alınan tedbirler dolayısıyla ülkemizde eğitim görmek isteyen milletlerarası öğrenci adaylarına ‘2020-2021 akademik yılı sonbahar dönemine kasten edinmek üzere’ bazı yeni imkânlar tanındı. Adaylar ön kayıt yaptırabilecek, ayrıca kullanım ve kayıt süreci 15 Aralık 2020 tarihine değin uzatılarak geç kayıt yapılabilecek. Eğitim ve öğretime başladıktan daha sonra tescil yaptıranlara hızlandırılmış telafi eğitimi verilebilecek.

Geç kayıt yaptıran öğrenciler sonbahar döneminde kayıt dondurarak eğitime bahar döneminde başlayabilecek. Eğitim ve öğretim dönemi başladığında tescil yaptırmış, ama ülkemizde veya kendi ülkelerinde alınan tedbirler nedeniyle gelemeyen öğrencilere, bu tedbirler kalkıncaya değin 2020-2021 eğitim ve öğretim yılı sonbahar döneminde dersleri dijital imkânlarla uzak öğretimle verilebilecek. Uluslararası öğrencilerin klinik alanlar dışındaki lisansüstü programlara, YÖK’ten bir günde alınabilen ‘Okul Tanınma Belgesi’ ile tescil yaptırılabilmesine de imkân tanındı” açıklamasında bulunuldu.

Bu düzenlemeler ile küresel salgın sürecinde üniversitelerin yurtdışından öğrenci kaydetmeleri teşvik edilecek ve yükseköğretim bölgesi için çekim merkezi olması durumunun devam etmesi hedefleniyor.

Yükseköğretim sanal fuarları gerçekleştirilecek

Yükseköğretim Kurulu küresel salgın müddetince kısıtlanan hareketliliğinin negatif etkilerini azaltmak ve bu süreçte Türk yükseköğretiminin yurtdışında dijital ortamlarda da tanıtılabilmesini sağlamak için harekete geçti. Bu kapsamda ise, ‘Yükseköğretim Sanal Fuarları’nın yapılması için hazırlıklara başlandı.

Türkiye’deki tüm yükseköğretim kurumlarının uluslararası platformlarda yabancı uyruklu öğrencilere tanıtımı amacıyla dijital ortamlarda gerçekleştirilecek olan Sanal fuarlar için üniversiteler öteki ilgili kamu kurumları ile de iş birliği içinde olacak.

Bu kapsamda üniversiteler, bünyelerindeki fakülteleri, programları ve öğrencilere sundukları bütün imkanları tanıtarak, aynı zamanlı olarak yabancı uyruklu öğrencilerin kendi yetkilileri ile ilk elden irtibat halinde olmalarına imkân sağlayacak.

Belli Kuvat