YÖK, engelli öğrencilerin durumunu dünya gündemine taşıdı

YÖK Üyesi Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan, “Pandemide engelli öğrencileri düşünmek” başlıklı makalesi ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın engelli üniversite öğrencilerinin eğitime erişimini kolaylaştırmak için yürüttüğü faaliyetleri ve iyi uygulama örneklerini anlattı.

YÖK’ün, “engelsiz erişim” ve “engelsiz eğitim” mottosuyla yükseköğretim kurumlarını tüm öğrenciler için erişilebilir kılmayı hedefleyen çalışmalarına ilişkin bilgilerin aktarıldığı makalede, ön lisans, lisans, doktora dahil tüm derecelerde erişilebilirliğin sağlanması ve öğretim elemanlarında farkındalığın arttırılması için yürütülmesi gereken faaliyetlere işaret edildi.

Kovid-19 küresel salgın önlemleri kapsamında yürütülen uzaktan eğitim sürecinde üniversitelerde engelli öğrencilere yönelik alınan tedbirleri ve mevcut durumu değerlendirmek üzere YÖK tarafından yapılan ankete 195 üniversitenin katıldığının belirtildiği anketin analizlerine de yer verilen makalede, Türk yükseköğretiminde engelli öğrenciler için yapılan çalışmalar da anlatıldı.

Makalede, Yükseköğretim Kurulu’nun 2018’den itibaren engellilerin sorunlarının çözümü için teşvik edici çalışmalar ve projeler gerçekleştiren yükseköğretim kurumlarına “mekanda erişilebilirlik”, “eğitimde erişilebilirlik” ve “sosyo-kültürel faaliyetlerde erişilebilirlik” olmak üzere 3 ayrı kategoride verdiği Engelsiz Üniversite Ödülleri ise iyi uygulama örneği olarak sunuldu.

Bu ödülleri alabilmek için yüzlerce kriterin karşılanması gerektiğine vurgu yapılan makalede, “Üniversiteler, yıl boyu çalışarak engelleri kaldırmak üzere hazırlanıyor ve yıl boyu farkındalık sürüyor. İşitme engelli veya otizm spektrum bozukluğu gibi engel grupları üzerinde, bedensel engellilere ve görme engellilere göre daha az duruluyor. Bu bireyler için yapılacak erişilebilirlik çalışmalarının da farklı olması gerekiyor.” ifadelerine yer verildi.

Engelli öğrencilerin pek çoğunun uzaktan eğitim yöntemlerine ve erişilebilirlik için ek teknolojiye çok daha önceden adapte olduğuna işaret edilen makalede, “Bu öğrencilerin kişiliklerinin gelişmesinde sosyalleşmeleri ve kabul görmeleri çok önemli. Küresel salgın, diğer öğrencileri farklı etkilemiş olsa da çevirim içi olanakların artması ve örgün eğitimin uzaktan sürdürülmesine yönelik geliştirilen yeni yöntemler ve teknolojiler belki de engelli öğrenciler için çok daha erişilebilir bir gelecek için umut olabilir.” değerlendirmesi yapıldı.
Küresel salgın sürecinde eğitimde kullanılan yeni yöntemlerin, çevirim içi derslerin, derslerde içerik zenginleştirme ve yeni teknolojilerin eğitimde erişilebilirliğin artmasına katkı sağlaması gerektiğine vurgu yapılan makalede, çevirim içi sunumlarda büyük yazı karakteri ve karşıt renklerin kullanılması, ders materyallerinin zengin sunum şeklinde paylaşılması gibi ufak değişikliklerin bile engelli öğrenciler için erişilebilirliği arttırıcı olduğu vurgulandı.
YÖK’ün makalesinde, özellikle küresel salgın süresince otizm spektrum bozukluğu gibi tanıları olan bireylerin aileleriyle temasın ve iş birliğinin devam ettirilmesi gerektiğinin önemine işaret edildi.

Mevlüt İşli