Yaz Aylarında Kırsal Alanlarda Artan Kene Kaynaklı Hastalıklarla Mücadele ve Önlemler

Yaz aylarında kırsal bölgelerde artan kene kaynaklı hastalıklar konusunda uzmanlar uyardı: Geçici önlemler yerine bütünsel yaklaşımlar gereklidir

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Alpak, özellikle yaz aylarında kırsal alanlarda kene kaynaklı hastalıkların görülme sıklığında artış yaşandığını belirtti. Alpak, hayvan hastanesine başvuran vakalar üzerinden yaptığı değerlendirmede, “Vakalarda herhangi bir artış görülmemesine rağmen, kene ısırma olaylarında belirgin bir yoğunluk söz konusu” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Alpak, 2024 yılındaki resmi rakamları paylaşarak, “Toplam vaka sayısı 593, bunlardan 20’si ölümle sonuçlandı. 2025 yılının ilk altı ayında ise 7.800’den fazla vaka tespit edildi. Bu dönemde ölü sayısı 18’e ulaştı” diyerek, durumu detaylandırdı. İklim değişikliğinin ve artan sıcaklık ile nem oranlarının kenelerin çoğalmasında etkili olduğunu vurgulayan Alpak, “Doğal düşmanlarının azalması, ilaçlama yetersizlikleri ve kontrolsüz ot alanları, kenelerin yaşam alanlarını genişletiyor” dedi.

İlaçlamanın yanlış yöntemler olduğuna dikkat çeken Alpak, “Açık alanda yapılan ilaçlamalar, arı ve faydalı böcekleri de olumsuz etkileyerek ekosistemi bozuyor. Bu nedenle biyolojik mücadele yöntemleri daha sürdürülebilir ve doğa dostudur” şeklinde öneride bulundu. Ayrıca, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu yeni yaklaşımları benimsemesini memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. “Kuş avlanmasının birkaç yıl süreyle yasa dışı hale getirilmesi, KKKA gibi zoonotik hastalıkların insidansını azaltabilir” diye ekledi.

Türkiye’de Kene Türleri ve Riskler

Türkiye’de ixodidae ve argasidae ailesine ait toplamda 40’ı aşkın kene türü tanımlanmıştır. Prof. Dr. Cem Vuruşaner, Türkiye’nin KKKA ve diğer zoonotik hastalıklar açısından oldukça riskli bir ülke olduğunu belirtti. “İşte özellikle Tokat, Sivas, Çorum, Amasya, Yozgat ve Erzurum gibi doğu ve iç Anadolu illerinde kene kaynaklı hastalıkların yaygın görüldüğünü söyledi.

Başka bir uzman olan Prof. Dr. Vuruşaner, “İstanbul’da en çok görülen kene türleri ixodes sp. cinsi. Bu kenelerin hayvanlar ve insanlara bulaşması, taşınma yoluyla kentlere de yayılma riskini artırıyor” dedi. Kenelerle mücadelede doğal hayatın korunmasının önemine dikkat çeken Vuruşaner, “Kuş avının birkaç yıl yasaklanması, kuşların keneleri taşımalarını engeller ve böylece kene popülasyonu azalır” şeklinde görüş belirtti.

Koruyucu ve Önleyici Tedbirler

Uzmanlar, yerel yönetimlerin ve sağlık kurumlarının bu konuda aktif rol üstlenmesi gerektiğine vurgu yapıyor. “Hayvanlara düzenli kene mücadelesi için periodyk ilaç uygulamaları yapılmalı, mobil veteriner ekipleri vasıtasıyla kırsal alanlarda tarama ve ilaçlama çalışmaları artırılmalı” diyen Prof. Dr. Aynur Gülanber, ayrıca “Risk haritaları çıkarılmalı, vatandaşlar bilgilendirilerek broşür ve seminerlerle bilinçlendirilmelidir” çağrısında bulundu.

İlker Efil adlı araştırmacı, özellikle kırsalda zaman geçiren vatandaşlar ve hayvan sahiplerinin dikkat etmesi gereken noktaları sıraladı. “Hayvanların pati araları, kulak içleri ve bacaklar dikkatle kontrol edilmeli; vücutta küçük siyah noktalar fark edilirse, derhal sağlık kuruluşlarına başvurulmalı” ifadelerini kullandı.