Vitamin alayım derken sağlığınızdan olmayın!

Sözcü Gazetesi’nden Nazan Doğaner Halıcı’nın haberine göre pandemide maske-mesafe-hijyen ve havalandırma tedbirleri kadar bağışıklık sistemini güçlü tutmak da çok önemli. Bunun için de sağlıklı beslenmek gerekiyor. Dolayısıyla bu süreçte supleman (besin desteği) kullanımının arttığına dikkat çeken Beslenme ve Diyet Uzmanı Dr. Tuba Günebak, bu konuda dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:

EN ÇOK HANGİ NEDENLERLE KULLANILIYOR?

Diyet suplemanları yani beslenme destek ürünleri rutin beslenme düzenine ek olarak sağlıklı olma halini pekiştirmek amacıyla alınan ürünlerdir. Diyet Suplemanı Sağlık ve Eğitim Hareketi’ne göre (Dietary Supplement Health and Education Act – DSHEA) diyet suplemanı deyince; vitaminler, mineraller, aminoasitler, bitki ve özütleri anlaşılır. Türkiye’de yapılan araştırmalarda, supleman kullanımının altında yatan etmenlerin güne dinç başlamak, stresle daha kolay mücadele etmek, yağ yakmak, daha iyi uyumak, cinsel gücü desteklemek, kolesterol seviyesini azaltmak, kemik-eklem sağlığını ve belleği güçlendirmek olduğu saptanmıştır.

KİMLER TAKVİYEYE İHTİYAÇ DUYUYOR?

Düşük enerji içeren beslenme programları uygulayanlar, yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayamayanlar (psikolojik ya da ekonomik nedenlerden dolayı), vejetaryenler (özellikle hiçbir hayvansal gıda tüketmeyen veganlar), demir yetersizliği anemisi olanlar, bebek ve çocuklar (özellikle D vitamini yetersizliğinin önlenmesi amacıyla), gebe ve emzikli kadınlar (özellikle demir, folik asit, B12 vitamini yetersizliğinin önlenmesi amacıyla), menopoz sırası ve sonrası kemik kaybı fazla olan kadınlar, yaşlılar, uzun süre ilaç kullananlar (antasitler, antibiyotikler, laksatifler, diüretikler), besin alımını engelleyen alerjik hastalıkları olanlar, aşırı menstrüel kanama (adet kanaması) yaşayan kadınlar, bir hastalığa bağlı beslenme tedavisi alanlar, diyaliz tedavisi gören hastalar, çok sık sigara ya da alkol kullanan bireylerin düzenli supleman kullanımına ihtiyacı olabilir.

NE ZAMAN FAYDA YERİNE ZARAR VERİYOR?

Supleman kullanımı iki ucu keskin bıçaktır. İhtiyaç varken kullanmadığımız takdirde yetersizlik semptomları yaşamanıza sebep olabilecekken, ihtiyaç yokken aşırı kullanımınız toksisiteye sebep olabilir. Örneğin, C vitamini ihtiyacınız varken almadığınız takdirde diş etleriniz kanayabilir, bağışıklık sisteminiz zayıflayabilir. İhtiyacınız yokken konu komşudan duyup D vitamini takviyesini uzun süre kullanmanız halinde ise karaciğer kanseri riskiniz artabilir. Yüksek doz A vitamini suplementasyonu alan gebelerde doğumsal anomaliler belirlenmiştir. Yüksek doz demir suplementasyonunda karaciğer hasarı ile ilişkilendirilen demir depo hastalığı rapor edilmiştir. Potasyumun fazlası kalp durmasına yol açabilir. Dolayısıyla bu tür destekler gelişigüzel ya da tavsiye ile değil, mutlaka uzman tavsiyesiyle kullanılmalıdır.