Varis Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Varis Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

KALP ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Barış Durukan, bacaklardaki yüzeysel toplardamarların gözle görülür hale gelmesine varis denildiğini belirtmektedir. Varis, bireylerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen ve estetik sorunlara yol açabilen yaygın bir sağlık problemidir. Tipik belirtileri arasında:

• Bacaklarda dinlenmekle geçen ağrı
• Şişlik (dinlenmekle azalan)
• His değişiklikleri (yanma, batma, karıncalanma, uyuşukluk, hassasiyet, kaşıntı gibi)
• Gece krampları

Bu belirtiler görüldüğünde, bir kalp damar cerrahisi uzmanına başvurulması önemlidir.

Kronik Venöz Yetmezliği ve Varis

Prof. Dr. Durukan, varis ya da tıbbi adıyla ‘kronik venöz yetmezlik’in, bacaklardaki üç temel toplardamar sisteminin bozulmasıyla ilişkili olduğunu açıklamaktadır. Yüzeysel venöz sistem, cilt altında yer alırken, derin toplardamar sistemi kaslar arasında ve perforan damar sistemi ise her iki sistemi dikey olarak birleştirmektedir. Bu damarlarda kan, ayaktan kalbe doğru tek yönlü akar ve yer çekimi etkisiyle kanın geri kaçışını engelleyen kapakçıklar bulunur. Ancak bu kapakçıkların yapısal bozulmaları, kanın geriye doğru kaçmasına (reflü) neden olur ve bu durum kronik venöz yetmezlik olarak tanımlanır.

Belirtilere Dikkat!

Prof. Dr. Durukan, kaçağın her üç sistemde de oluşabileceğini, ancak en sık yüzeysel toplardamar sisteminde görüldüğünü ifade etmektedir. Popülasyon çalışmalarında yüzde 20-40 oranında az ya da çok reflü tespit edilmektedir. Tipik semptomlar arasında bacaklarda ağrı ve şişlik yer alır. Bu nedenle belirtilere dikkat edilmesi gerekmektedir.

Tedavi Seçenekleri

Varis tedavisinde temel olarak üç ana seçenek bulunmaktadır:

• Flebotropik (venoprotektif) ajanlar: Varis hapları, kapakçıkların tekrar kapanmasına yardımcı olan tamir mekanizmalarını harekete geçirmeyi amaçlamaktadır.
• Elastik kompresyon tedavisi: Varis çorapları, ayak bileğinden yukarı doğru farklı basınç seviyeleri sağlayarak toplardamar dolaşımını destekler.
• Cerrahi tedavi: Genellikle yüzeysel sistem yetmezliğinde kullanılır ve üç ana yöntemle gerçekleştirilir.

Cerrahi Yöntemler

Varis tedavisinde cerrahi yöntemler şu şekilde sınıflandırılabilir:

• Konvansiyonel yöntem (stripping): Ayak bileği ve kasıktan yapılan kesilerle damarın tamamının dışarı alınmasıdır.
• Termal yöntemler: Radyofrekans veya lazer enerjisi ile damarın kapalı olarak yakılması işlemidir.
• Cerrahi tedavi ile kimyasal ajanlar: Damarın mekanik olarak kapatılması veya harap edilmesi için kullanılır. “Türk uhusu” ya da yapıştırıcı olarak bilinen ‘N-butil siyanoakrilat’ en çok tercih edilen ajandır.

Kozmetik Tedavi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Telenjiektazi ve retiküler venlerin kozmetik tedavisi, radyofrekans ya da lazer uygulamaları ile yapılabilmektedir. Ancak, bu görünür damarlara neden olan yüzeysel veya derin venöz sistem yetmezliğinin tedavi edilmemesi, kozmetik tedavinin başarı oranlarını azaltabilir ve tekrarına yol açabilir.

Uzun Vadeli Etkiler ve Önemi

Kronik venöz yetmezlik tedavi edilmediğinde, ciltte bakır rengi hareli bir görünüm oluşabilir ve staz dermatiti gelişimi ile cilt kalınlaşabilir. İlerleyen hastalık, bireyin yaşam kalitesini de olumsuz yönde etkiler. Yüzeysel venöz yetmezlik ile derin ven trombozu (derin toplardamarda pıhtı atması) arasında doğrudan bir ilişki yoktur, ancak uzman olmayan kişiler yanlış yönlendirmelerde bulunabilir.

Tedavi Kararının Alınması

Son olarak, varis tedavisinde farklı toplardamar sistemlerindeki patolojilerin dikkate alınması ve tedavi seçeneklerinin bireysel olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Durukan, “Nihai seçenek, hasta ile hekimin karşılıklı avantaj ve dezavantajlarının tartışılması sonucu kararlaştırılmalıdır” değerlendirmesini yapmıştır.

Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Sağlık