Van’ın Geleneksel Çömlekçilik Sanatını Sürdürmeye Devam Eden Osman Eşme

Van’da Çömlekçilik Mesleğinin Zorlukları ve Osman Eşme’nin Mücadelesi

Van’ın Tuşba ilçesine bağlı Bardakçı Mahallesi’nde yaşayan ve uzun yıllardır çömlekçilikle uğraşan Osman Eşme, yok olmaya yüz tutmuş bu geleneksel mesleği yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak için büyük bir tutku ve çaba gösteriyor. Çömlekçilik sanatını, kökenleri Urartulara uzanan tarihiyle, modern zamanların olumsuz etkilerine rağmen sürdürmeye kararlı olan Eşme, yeni atölyesinde sanatını icra ederek bölgeye özgü eserler üretmeye devam ediyor.

Çömlekçiliğin Van’daki Tarihçesi ve Günümüzdeki Durumu

Mahallede yüzyıllardır devam eden geleneksel çömlekçilik, 1976 yılına kadar 20’den fazla usta ve yaklaşık 15 fırınla canlılığını koruyordu. Ancak, plastik kullanımının artması ve ekonomik değişiklikler, ustaların mesleği terk etmesine neden oldu. Bu durum, bölgedeki üretimin neredeyse tamamen durmasına yol açtı. Günümüzde ise, Van’da bu sanat dalını sürdüren tek usta konumunda olan Osman Eşme, eski ustaların yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan bu geleneği yaşatmaya devam ediyor.

Osman Eşme’nin Çalışma Hayatı ve Sanat Anlayışı

2003 yılından beri mesleğin içinde olan Eşme, kökenleri Urartulara dayanan motiflerle süslenmiş çömlekler yapıyor. Kendisinin ifadesiyle, “Van’da bu işi yapan tek usta benim” diyerek, bölgeye has motifleri ve özgün ürünleriyle dikkat çekiyor. Ayrıca, yaptığı ürünlerde kullanılan teknik ve motiflerle, bölgenin kültürel mirasını gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor.

Yeni Atölye ve Bedesten Çarşısı’ndaki Fırsatlar

Van’ın merkezi noktalarından biri olan Bedesten Çarşısı’nda açılacak olan yeni atölye ve satış alanı, Eşme’ye büyük bir fırsat sunuyor. Bu yeni mekânda sanatını daha geniş kitlelere tanıtma şansı elde edecek ve ürünlerini doğrudan müşterilere ulaştırma imkânı bulacak. Bu sayede hem geçimini sağlayacak hem de geleneksel çömlekçilik sanatını yaşatmayı sürdürecek.

Çömleklerin Sağlığa ve Lezzete Katkısı

El yapımı ve tamamen doğal malzemelerle üretilen çömlek kaplar, sağlığa büyük faydalar sağlıyor. Urartu motifleriyle süslenmiş peynir küpleri, su testileri ve hediyelik eşyalar gibi ürünler, bölgenin kültürel zenginliğini yansıtıyor. Ayrıca, bu kaplarda pişirilen yemeklerin çok daha lezzetli olduğunu belirten Eşme, kireç oranı düşük ve doğal yöntemlerle yapılan bu ürünlerin sağlık açısından da tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor. Su testileri, suyun doğal soğutulmasını sağlarken, peynir küpleri ise asit oranını azaltarak, mideyi yakmadan tazeliğini koruyor.