Uzmanlardan Kene Uyarısı: Belirtiler Hemen Ortaya Çıkmayabilir ve Tehditler Artabilir

Kene ile İlgili Güncel Uyarılar ve Sağlık Riskleri

Son dönemlerde artan kene vakaları ve bunlara bağlı sağlık endişeleri, uzmanları harekete geçirdi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Deniz Borcak, özellikle bahar ve yaz aylarının gelmesiyle birlikte keneyle ilgili dikkat edilmesi gereken önemli noktaları açıkladı.

Kene Tutunması ve Belirtiler

Kene tutunduktan sonra belirtilerin hemen ortaya çıkmaması mümkündür. Bu nedenle kişilerin özellikle dikkatli olması, vücutlarını düzenli olarak kontrol etmeleri büyük önem taşımaktadır. Belirtiler, çok keneye has olmamakla birlikte, genellikle grip benzeri semptomlar gösterebilir; ateş, boğaz ağrısı, kas ve eklem ağrıları gibi şikâyetler görülebilir. Ayrıca, bazı kişilerde bulantı ve kusma da eşlik edebilir.

Kene Çıkarmanın Doğru Yöntemleri

Kene çıkarma işlemi sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, çıplak elle müdahale edilmemesidir. Kene, genellikle kulak arkası, koltuk altı, kasık, diz arkası, kol ve bacaklar gibi vücudun çeşitli bölgelerine tutunur. Kene uçmuyor veya zıplamıyor; tırmanarak vücuda yapışır ve kan emmeye başlar. Keneyi çıkarmak için, eldiven veya başka bir bariyer malzeme kullanılarak, saat yönünün tersine nazikçe çıkarılmalıdır. Çıkarma sırasında veya sonrasında, kenenin alkol, kolonya, sigara gibi maddelerle muamele edilmemesi ve doğaya atılmaması gerekmektedir. En uygun yöntem, çıkarılan keneyi alkol içeren bir kaba koymak ve uygun şekilde bertaraf etmektir.

Keneyle Temas Sonrası ve Korunma Yöntemleri

Özellikle piknik, doğa yürüyüşü, avcılık ve ormancılık gibi aktiviteler sonrası, vücut üzerinde bulunan saçlı deri, koltuk altı ve kasık gibi bölgeler dikkatlice kontrol edilmelidir. Gözden kaçmaması gereken nokta, keneye bağlı hastalıkların ciddi sonuçlar doğurabilmesidir.

Kene Isırığı ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)

Kene ısırığı ile ilgili en korkulan hastalık, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) olup, bu hastalık oldukça ciddi ve ölümcül olabilmektedir. Dr. Borcak, KKKA’nın bulaş yollarını şu şekilde açıkladı:

• Kene tutunması
• Uygunsuz kene çıkarma yöntemleri
• Hasta kişilerden veya enfekte hayvan dokularıyla temastan

Türkiye’de KKKA ilk kez 2002 yılında rapor edilmiştir ve şu ana kadar 17 binden fazla vaka ve 800’den fazla ölüm kayıtlara geçmiştir. En sık görüldüğü bölgeler ise Kelkit Vadisi, İç Anadolu’nun kuzey kesimleri, Doğu Anadolu Bölgesi ve çevresidir. Keneye bağlı hastalıkların ortaya çıkış süresi kuluçka dönemiyle yaklaşık 3 gün civarındadır. Belirtiler, genellikle grip benzeri olup; yüksek ateş, boğaz ağrısı, kas ve eklem ağrıları, bulantı, kusma ve vücutta kanama gibi belirtiler içerebilir.

Kene Çıkarma ve Takip Süreci

Keneye maruz kalan kişiler, vakit kaybetmeden uzman sağlık kuruluşlarına başvurmalı ve doğru yöntemlerle keneyi çıkarmalıdır. Çıkarma işlemi sonrası, kan testleri yapılarak KKKA açısından değerlendirilir. Eğer hastalık şüphesi varsa, hastalar enfeksiyon hastalıkları servisinde izlenir ve uygun izolasyon önlemleri alınır. Kesin tedavi ve aşı bulunmamaktadır, destek tedavisi uygulanır.

Korunma ve Risk Altındaki Gruplar

Vücutlarını açık renk kıyafetler ile kapatmak, uzun kollu ve uzun paçalı giysiler giymek, vücut kontrollerini düzenli yapmak ve kene tutulumunu fark etmek için önemlidir. Ayrıca, özellikle hayvancılık, tarım ve ormancılık sektöründe çalışanlar, avcılar ve doğa sporlarıyla ilgilenenler yüksek risk altındadır. Doğa aktiviteleri sonrası, vücut ve saçlı derinin dikkatlice kontrol edilmesi gereklidir.

Mevcut Durum ve Güncel Gelişmeler

Dr. Borcak, hastaneye başvuran kene ısırığı vakalarında KKKA tanısı konmadığını ve önceki yıllara göre vaka sayısında belirgin bir artış olmadığını belirtti. Dünya genelinde yaklaşık 900 kene türü bulunmakta ve ülkemizde ise 56 farklı kene türü tespit edilmiştir. Bu türler arasından, hastalık taşıyanlar veya taşımayanlar bulunmaktadır. Kene ısırığı ile gelen hastaların tetkikleri yapılarak, KKKA dışındaki diğer enfeksiyonlar da değerlendirilir.

Sonuç ve Genel Tavsiyeler

Uzmanlar, panik yapmadan, bilinçli ve dikkatli davranışlarla kene ve bağlı hastalıklar risklerini azaltmayı öneriyor. Keneye maruz kalanların, kendileri ve yakınları bu durumu sağlık profesyonellerine bildirmeli ve uygun önlemleri almalıdır. Güncel bilgiler ışığında, endişeye gerek olmadığını ve bu konuda araştırmaların devam ettiğini vurguluyorlar.