Türkiye’de ortalama yaşam süresi 78,1 yıl oldu

Türkiye İstatistik Kurulu (TÜİK) tarafından yayımlanan son veriler, ülkemizde yaşam beklentisinin ve sağlık göstergelerinin önemli ölçüde geliştiğine işaret etmektedir. Özellikle doğuşta beklenen yaşam süresi, kadınlar ve erkekler arasındaki farklar, eğitim düzeyine göre yaşam süresi farklılıkları ve sağlıklı yaşam süresi gibi temel göstergeler, toplum sağlığı ve kalkınma politikalarının şekillenmesinde büyük rol oynamaktadır. 2021-2023 ve 2022-2024 dönemlerine ait veriler, ülkemizde genel yaşam beklentisinin artmakta olduğunu ve kadınların yaşam süresinin erkeklere göre belirgin şekilde uzun olduğunu ortaya koymaktadır.

Bu gelişmeler, sağlık hizmetlerine erişim, yaşam tarzı ve sosyoekonomik koşullardaki iyileşmelerle doğrudan ilişkilidir. Ayrıca, eğitim seviyesinin yükselmesiyle birlikte yaşam süresinin arttığı gözlemlenmekte olup, bu durum, sağlık bilincinin ve yaşam kalitesinin yükselmesine katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda, belirli yaş gruplarında kalan yaşam süresi ve sağlıklı yaşam süresi gibi göstergeler, toplumun genel sağlık durumu hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.

Genel Yaşam Süresi ve Cinsiyetler Arasındaki Farklar

Türkiye’de 2022-2024 döneminde doğuşta beklenen yaşam süresi, 78,1 yıl olarak belirlenmiş olup, önceki dönemlere göre hafif bir artış göstermektedir. Bu artış, sağlık hizmetlerine erişim ve yaşam kalitesindeki iyileşmelerin bir sonucu olarak değerlendirilmektedir. Kadınların yaşam süresi ise, erkeklere kıyasla oldukça yüksektir ve toplamda 80,7 yıl ile erkeklerden yaklaşık 5,2 yıl daha fazladır. Bu fark, cinsiyete bağlı sağlık ve yaşam tarzı farklılıklarının yanı sıra, genetik ve sosyoekonomik faktörlerin de etkili olduğunu göstermektedir.

Yaş Gruplarına Göre Beklenen Yaşam Süresi

15 yaşındaki bir bireyin ortalama kalan yaşam süresi, 64,3 yıl olarak hesaplanmıştır. Bu sürede, kadınların 66,9 yıl, erkeklerin ise 61,7 yıl yaşama ihtimali bulunmaktadır. Ayrıca, 30 yaşında olan bireyler için beklenti 49,9 yıl olup, kadınlar 52,3 yıl, erkekler ise 47,5 yıl yaşamayı öngörmektedir. 50 yaşındaki kişiler için ise, kalan yaşam süresi toplamda 30,9 yıl olup, kadınlar bu dönemde 33,1 yıl, erkekler ise 28,6 yıl yaşamaktadır.

65 Yaş ve Üzerinde Beklenen Yaşam Süresi

65 yaşında olan bireyler için, toplam beklenen yaşam süresi 18 yıl olarak belirlenmiştir. Bu yaşta kadınların ortalama yaşam süresi ise 19,6 yıl iken, erkeklerde bu süre 16,3 yıldır. Dolayısıyla, 65 yaşındaki kadınların erkeklere kıyasla yaklaşık 3,3 yıl daha uzun yaşaması beklenmektedir. Bu fark, yaşlanma sürecinde kadınların daha dirençli ve sağlıklı kalma eğiliminde olmalarına bağlanmaktadır.

Eğitim Seviyesine Göre Yaşam Süresi

Türkiye’de eğitim seviyesi yükseldikçe yaşam beklentisinin de arttığı gözlemlenmiştir. Her yaş grubunda, düşük eğitim seviyesine sahip bireylerin yaşam süresi daha kısadır. Özellikle, ortaöğretim altı eğitim seviyesine sahip kişiler ile yükseköğretim mezunları arasında yaklaşık 5 yıllık fark bulunmaktadır. Bu durum, eğitim seviyesinin sağlık bilincini artırdığı ve yaşam tarzını olumlu yönde etkilediği sonucunu ortaya koymaktadır. Hem erkek hem de kadınlarda, eğitim seviyesinin yükselmesiyle birlikte yaşam süresinin anlamlı derecede uzadığı görülmektedir.

Sağlıklı Yaşam Süresi ve Toplam Sağlık Durumu

Türkiye’de 0 yaşındaki bir bireyin sağlıklı yaşam süresi toplamda 57,6 yıl olarak hesaplanmıştır. Erkeklerin sağlıklı yaşam süresi 58,9 yıl iken, kadınlarda bu süre 56,3 yıldır. Bu veriler, erkeklerin kadınlara kıyasla yaklaşık 2,6 yıl daha uzun sağlıklı yaşam sürdürebildiğini göstermektedir. Ayrıca, sağlıklı yaşam süresi ile toplam yaşam süresi arasındaki fark, yaşam kalitesinin yaşlandıkça azalmaya başladığını ve sağlık politikalarının bu alandaki gelişimi desteklemesi gerektiğini ortaya koymaktadır.