Türkiye için 2035 İklim Hedefi: Altı Maddeli Adil ve Sürdürülebilir Geçiş Planı

İklim Ağı, Türkiye’nin 2035 vizyonuna yönelik yeni hedeflerinin, mevcut emisyonları süratle azaltmayı öne alması gerektiği yönünde görüş bildiriyor. İstanbul’daki toplantıda kamuoyuna sunulan altı maddelik plan, 1,5 derece sınırını gözeten bir yaklaşım çağrısı taşıyor. Uluslararası müzakere süreçleri öncesinde 2035 Ulusal Katkı Beyanı için hazırlanan bu çerçeve, fosil yakıttan çıkış, adil geçiş, doğa koruma, gıda güvenliği, orman yangınlarıyla mücadele ve sağlık alanlarına odaklanıyor.

Planda yer alan hedefler, kömürden çıkışını hızlandırmayı, yeni gaz ve petrol yatırımlarının durdurulmasını ve yanıltıcı çözümlerden kaçınılmasını öneriyor. Ayrıca 2030’a kadar fosil teşviklerinin kaldırılması ve enerji şebekesinin kapasitesinin güçlendirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Kırılgan grupların geride kalmaması için 2030’a kadar Adil Geçiş Mekanizması’nın kurulması gerektiği ifade ediliyor. Plan çerçevesinde ormanların korunması için payın 2030’a kadar yüzde 30’a çıkarılması ve bozulmuş ekosistemlerin en az yüzde 30’unun onarılmasının hedeflendiği belirtiliyor.

Tarım alanında agroekoloji ve organik tarımı da kapsayan onarıcı uygulamaların tarım topraklarının yaklaşık yüzde 10’una yayılması; planlı üretimle su tüketiminin yüzde 50 azaltılması hedefleniyor. Yangın riskinin azaltılması için yeni iklim projeksiyonları doğrultusunda yöntemler uygulanacak, orman yangınlarıyla mücadele için ilgili teşkilat güçlendirilmesi öngörülüyor. Ayrıca ekosistem odaklı çözümlerle kişi başına düşen yeşil alan miktarının neredeyse iki katına çıkarılması ve sıcak hava dalgalarına karşı sağlık planlarının hayata geçirilmesi gerekiyor. Hava kirliliğinin izlenmesi ve fosil yakıtlı santrallere verilen çevre istisnalarının kaldırılması da önerilen önlemler arasında yer alıyor.

Yeşil Düşünce Derneği Başkanı Özlem Taşdemir Teke, kararlı, somut ve takvimli hedeflerin Türkiye’nin karbonsuzlaşma sürecine güç katacağını ve adil geçişin güvence altına alınacağını belirtti. 2022 Ulusal Katkı Beyanı’nda yer alan, 2030’a kadar emisyonları yüzde 41 azaltmayı hedefleyen yaklaşımın, emisyonların artışını sürdürdüğünü ve Paris Anlaşması’nın 1,5 derece hedefiyle uyumsuz olduğunu ifade etti. Bu hedefin kamuoyunda, akademide ve sivil toplumda yeterince tartışılmadan belirlendiğini ve 1,5 derece hedefinden sapmaya yol açtığını da sözlerine ekledi.

Panelde WWF Türkiye İklim ve Enerji Programı Kıdemli Uzmanı Ceren Pınar Gayretli, Mekanda Adalet Derneği Çevre Adaleti Programı Uzmanı Hülya Çeşmeci ve Greenpeace Türkiye İklim ve Enerji Kampanyaları Sorumlusu Emel Türker Alpay görüşlerini paylaştı.