Tunceli cevizi zor toplanıyor, kolay satılıyor

Tunceli’de 2 bin rakımlı dağ köylerindeki dere kenarları ve tarlalarda yetişen cevizler, yöre halkı tarafından hasat edilmeye başlandı. Damaklarda bıraktığı tat ile anılan Tunceli cevizi yetiştiriciliği bölgede son yıllarda devletin destek ve teşvikleri ile yaygınlaştı. Ovacık, Pülümür, Çemişgezek, Hozat ve Pertek ilçelerine bağlı dağ köylerindeki cevizler, her yıl ekim ayında dalından koparılıyor. Evdeki işlerinden arta kalan zamanlarını ceviz toplamaya ayıran köylüler, yaklaşık 10-15 metre yüksekliğe sahip ceviz ağaçlarına tırmanmak için tahta merdivenler ve ipler kullanıyor. Köylüler, ellerindeki uzun sırıklarla dallara vurarak, toprağa ve yaprakların arasına düşen cevizleri kovalara dolduruyor. Sonra da cevizleri yeşil kabuğundan ayırarak evlerin toprak damlarında kuruması içi seriyor. Güneşin karşısında yaklaşık bir hafta bekletilerek nemi alınan cevizler, paketlenerek çevre il ya da ilçelerde, toptan ya da perakende satışa sunuluyor. Kilosu 35 liradan alıcı bulan Tunceli cevizi, yörede yapılan geleneksel tatlılara da ayrı bir lezzet katıyor. Pülümür ilçesine bağlı Çobanyıldızı köyünde yaşayan Nuri Yıldız, ceviz yetiştiriciliğinin zahmetli bir iş olduğunu söyledi. Yıldız, ekmek kapısı olan cevizlerin, babası ve dedesi zamanında ekildiğini dile getirdi. Yıldız, şunları kaydetti: “Yaklaşık 10 metre yüksekliğe sahip ceviz ağacının en uç noktasına tırmanıyorum. Emniyet kemeri olarak ip kullanıyorum. İpi ağacın dallarına bağlayarak cevizleri yere düşürmeye çalışıyorum. Şu sıralar cevizler yetiştiği için ayılar da çok geliyor. Cevizlere tırmanıp zarar vermesinler diye ağaçların gövdelerini çatı saçları ile çevirdik. Buna rağmen ayılar cevizlere zarar veriyor. Cevize talep yoğun oluyor ve tenekesi 200 lira civarında satılıyor.” Köylülerden Aslı Han da bölgede yetiştirilen cevizlerin damaklarda ayrı bir lezzet bıraktığını belirterek, şöyle konuştu: “Cevizin üzerindeki o yeşil kabuk çatlamaya başladığı zaman herkes toplanıyor. Bir ya da iki kişi elinde uzun bir sırıkla ağaca çıkma görevini üstleniyor. Ağaçlara çıkan kişiler cevizi döküyor, aşağıdakiler de toplayıp çuval ve kovalara dolduruyor. Cevizler sonra satılıyor. Bazen kadınlar toplanıp bu cevizleri kullanarak baklava ve çeşitli tatlılar yapıyor.”