Sepsis: Belirtileri, Nedenleri ve Önleyici Tedbirler

Sepsis ve Risk Grupları

Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nuriye Taşdelen Fışgın, sepsis konusunda önemli uyarılarda bulundu. Sepsis, vücutta ortaya çıkan herhangi bir enfeksiyon sonucunda, enfeksiyona neden olan mikropların kana karışarak hayatı tehdit eden bir yanıtın gelişmesi olarak tanımlanmaktadır. Özellikle 1 yaş altı çocuklar, yaşlı bireyler ve hamile kadınlar, sepsis açısından yüksek risk grubunda yer almaktadır.

Sepsis Belirtileri

Sepsis belirtileri, enfeksiyonun odağına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Prof. Dr. Fışgın, genel belirtiler arasında şunların bulunduğunu ifade etti:

• Halsizlik
• Üşüme ve titreme
• Ateş veya hipotermi (vücut sıcaklığının 36 derecenin altında olması)
• Kalp atış hızında artış
• Nefes darlığı
• İdrar çıkışında azalma
• Zihinsel bulanıklık ve bilişsel fonksiyonlarda azalma

Örneğin, idrar yolu enfeksiyonları gibi yaygın enfeksiyon kaynaklarında bulantı, kusma, yan ağrısı ve kanlı idrar gibi semptomlar görülebilir.

Sepsisin Nedenleri ve Hangi Durumlarda Görülür?

Prof. Dr. Fışgın, sepsisin en sık rastlanan nedenlerinin idrar yolu enfeksiyonları, zatürre, karın içi enfeksiyonlar, yanıklar ve deri enfeksiyonları olduğunu belirtti. Özellikle yaşlı bireylerde bağışıklık sisteminin zayıflaması, sepsis riskini artırmaktadır. Ayrıca hastane kaynaklı enfeksiyonlar, cerrahi sonrası komplikasyonlar ile de sepsise yol açabilir.

Risk Altındaki Bireyler

Sepsisin gelişiminde enfeksiyon tanısının gecikmesi veya antibiyotiklerin yetersiz kalması önemli bir rol oynar. Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar ve kullanılan ilaçlar da sepsis riskini artırabilmektedir. Prof. Dr. Fışgın, özellikle 1 yaş altı çocuklar, hamileler, kronik hastalığı olanlar ve yaşlı bireylerin sepsis için risk altında olduğunu vurguladı.

Tanı Süreci

Sepsis tanısı koymak için detaylı bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Prof. Dr. Fışgın, tanı için şunların önemli olduğunu belirtti:

• Detaylı hasta öyküsü alınması
• Sistematik muayene yapılması
• Kanda enfeksiyon belirteçlerinin araştırılması
• Pıhtılaşma testleri, oksijen ihtiyacı, karaciğer ve böbrek fonksiyonları gibi değerlendirmelerin yapılması

Gerekli durumlarda radyolojik ve ileri tetkikler de uygulanabilir.

Sepsis ve Ölüm Oranı

Sepsis, enfeksiyon etkeninin kana geçmesi sonucu oluşan ve potansiyel olarak ölümle sonuçlanabilen ağır bir klinik durumdur. Altta yatan hastalıkların varlığı, ileri yaş, bağışıklık sisteminin zayıflığı ve dirençli bakterilerle gelişen enfeksiyonlar, ölüm oranını artıran faktörlerdir. Prof. Dr. Fışgın, sepsis esnasında çoklu organ yetmezliği ve pıhtılaşma bozukluklarının da ortaya çıkabileceğini belirtti.

Önleyici Tedbirler

Sepsisi önlemek mümkündür. Prof. Dr. Fışgın, enfeksiyon bulguları görüldüğünde hemen doktora başvurulması, gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılması ve verilen tedavilerin tamamlanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, bağışıklığı güçlendirmek için dengeli beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak önem taşımaktadır.

Tedavi Süreci

Sepsis tedavisi, enfeksiyonun kaynağına yönelik antibiyotikler ve destekleyici tedavi yöntemlerini içermektedir. Sepsisin ciddiyetine göre hastaların klinikte veya yoğun bakımda izlenmesi gerekebilir. Bazen solunum cihazı desteğine ihtiyaç duyulabilir. Uygun antibiyotik tedavisi ve destekleyici müdahaleler ile enfeksiyon kontrol altına alınarak, etkilenen organların normal fonksiyonlarına dönmesi sağlanır.