Saray Usulü Beşbol: Topa Şeko ve Geleneksel Oyunlar

Saray Usulü Beşbol: Topa Şeko ve Geleneksel Oyunların Yeniden Canlanması

Van’ın Saray ilçesine bağlı Keklikdüzü Mahallesi, geleneksel oyunların yaşatılması ve yeni nesillere aktarılması konusunda önemli bir örnek teşkil ediyor. Mahalle sakinleri, dedelerinden miras kalan ve bölgeye özgü olan “Topa Şeko” oyunu ile hem eğleniyor hem de kültürel miraslarını koruyorlar.

Geçmişte hayvan kılından yapılan özel toplarla oynanan bu oyunda, günümüzde daha modern ve erişilebilir materyaller kullanılıyor. Özellikle tenis toplarının tercih edilmesi, oyunun sürdürülebilirliğini ve daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlıyor. Bu geleneksel oyun, soğuk kış günlerinde mahalle meydanlarını hareketlendiren en büyük eğlence kaynağı haline geliyor.

Doğu Anadolu’nun sahip olduğu zengin kültürel çeşitlilik içinde yer alan “topa garane”, “guhşegi” ve “topa kılle” gibi isimlerle de anılan beyzbol benzeri bu oyunun, bölgede 7’den 70’e herkes tarafından sevildiği ve oynandığı biliniyor. Karda ve buzlu alanlarda, iki takım halinde, altı oyuncunun yer aldığı gruplar arasında, at kılından ve ahşap sopa ile oynanan bu oyunda, amaç topu karşı takımın alanına ulaştırmak ve skoru artırmak.

Keklikdüzü Mahallesi muhtarı ve köy sakinleri, geleneklerini yaşatmak adına bu oyunu düzenli olarak kış aylarında oynuyorlar. Muhtar M. Salih Özgür, “Geleneksel oyunlarımızı devam ettiriyor ve gelecek nesillere aktarmaya büyük önem veriyoruz. Bu oyunu oynarken, gençlerimiz atalarımızdan öğrendiklerini görüyor ve kültürel mirasımıza sahip çıkıyorlar” diyerek, geleneksel sporların önemine vurgu yapıyor.

Mahalle sakinlerinden Mahmut Öztürk, “Eskiden dedelerimiz hayvan kılından hazırladıkları toplarla bu oyunu oynarlardı. Şimdi ise, hem kolay erişilebilir hem de daha dayanıklı olan tenis toplarını kullanıyoruz. Bu sayede oyunu daha uzun süre devam ettirebiliyoruz” şeklinde deneyimlerini paylaşıyor.

Geleneksel oyunları korumak ve yaygınlaştırmak amacıyla, mahalle muhtarı ve gençler, bu etkinlikleri organize ediyor. Özgür, “Bizim köyümüzde bu oyunu oynayan sadece bizleriz. Dedelerimizden kalma bu değerleri yaşatmak ve yeni nesillere aktarmak bizim için büyük önem taşıyor. Ayrıca, kazanan takıma herhangi bir ödül verilmemekte, kutlamalar ise sahada halaylarla devam ediyor” diyerek, kültürel değerlerin korunmasına dikkati çekiyor.

Bu benzersiz geleneksel oyunlar, bölgenin kültürel zenginliğinin ve yaşatılan mirasların en güzel örneklerinden biri olarak, hem bölge halkı hem de ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görüyor. Van ve çevresinde, bu tip oyunların yaşatılması, bölge kültürünün geleceğe taşınması adına büyük bir önem taşıyor.