Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Müsilaj Araştırmaları ve Ekolojik Tehlike Uyarısı

Müsilajın Ekosistemdeki Derin Etkileri ve Bilimsel Değerlendirmeler

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Fakültesi’nden Doç. Dr. Özgür Baytut, müsilaj konusunun sadece yüzeysel bir kirlilik olmanın ötesinde, ekosistem üzerinde ciddi ve kalıcı etkiler yarattığını vurguladı. Müsilajın deniz yüzeyinde oluşması, yalnızca canlıların yaşamını değil, deniz tabanındaki kabuklular, balıklar ve diğer deniz organizmalarını da ciddi şekilde tehdit ediyor. Bu yapısal bozukluk, suyun oksijen seviyesini düşürerek, balık ve diğer su canlılarının yaşam alanlarını tehdit ediyor ve bölgedeki biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden oluyor. Bu nedenle, müsilajı sadece geçici bir kirlilik olarak görmek yerine, büyük ve önlenemez bir ekolojik felaket olarak değerlendirmemiz gerekiyor.

Orta Karadeniz’den Düzenli Müsilaj İzleme Çalışmaları ve Bilimsel Bulgular

Doç. Dr. Baytut, “İlk kez Türkiye’de 2021 yılında geniş çapta gündeme gelen müsilaj sorunu, bilimsel olarak 2004 yılında Marmara Denizi’nde tespit edilmiştir. Ayrıca, 1990’lı yıllarda çeşitli deniz bilimcileri tarafından kayıtlara geçirilmiş ve tarihsel süreçte Akdeniz’de 1800’lü yıllarda ‘Mare Sporco’ yani ‘kirli deniz’ olarak adlandırılan olaylar da rapor edilmiştir. Müsilaj, genellikle tek hücreli, dinoflagellat türü Gonyaulax fragilis tarafından üretilir. Bu organizma, rekabet avantajı sağlamak amacıyla yoğun ve yapışkan bir sıvı salgılar. Zamanla, bu salgıya diğer tek hücreli organizmalar ve bakteriler de katılır ve yapı giderek güçlenir, hacmi artar ve bölge genelinde yayılır. Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Funda Üstün ve Dr. Öğretim Üyesi Orçin Uygun ile ortak çalışmalar yürütmekteyiz. Kasım 2024’ten itibaren Orta Karadeniz’de her ay düzenli olarak 30 metre derinlikten alınan su örneklerinde müsilaja rastlamaktayız.”

Müsilajın Yüzeyde Görülme Zamanları ve Günümüzdeki Yaygınlığı

Doç. Dr. Baytut, “Müsilajın yüzeye çıkışı genellikle ocak ve şubat aylarından sonra başlar. Marmara Denizi’nde Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mustafa Sarı ile yaptığımız paylaşımlarda, kasım aylarından itibaren derin bölgelerde müsilaj oluşumu gözlemlendi. Zamanla hacminin artması ve başka canlıların da katılımıyla bu yapı, su yüzeyine çıkarak ciddi bir ekolojik kriz haline dönüşür. Artık müsilaj, günümüzde sık karşılaşılan ve önemli bir sorun haline gelmiş durumda. 2021 yılında Marmara Denizi’nde yoğun şekilde gözlemlenen müsilaj, Karadeniz’de de bizlerin düzenli örnekleriyle tespit ettiği önemli bir olgu. Bu yapı, sadece deniz yüzeyindeki canlıları değil, aynı zamanda deniz dibindeki kabuklular, balıklar ve diğer organizmaları da ciddi biçimde etkiliyor. Suyun üst kısmındaki oksijen seviyesini düşürerek, balık popülasyonlarında azalmaya neden oluyor ve bölgedeki biyolojik çeşitliliğe büyük zarar veriyor. Bu nedenle, müsilajı sadece geçici bir kirlilik değil, büyük ve tehlikeli bir ekolojik felaket olarak değerlendirmeliyiz.”

Kaynaklar: Demirören Haber Ajansı / Sağlık, Haberler.com