Rize’de Gözlemci Alper Tüydeş’in Göç Zamanında Endemik Tür Keşfi
Rize’deki göç zamanında endemik tür keşiflerini gözler önüne seren, gözlemci Alper Tüydeş’in yolculuğu ve bilimsel şaşırtıcı keşifler.
Doğu Karadeniz’de kuş gözlemine 15 yıldır adanmış olan Alper Tüydeş, iki haftalık bir turun toplamında 172 farklı kuş türünü kayıt altına aldı. Rize’de ilk kez küçük mukallit adlı nadir türü fotoğraflamayı başardı.
4 bin kilometrelik gözlem turu kapsamında Rize, Trabzon, Artvin, Bayburt, Gümüşhane ve Ordu’yu kapsayan çalışmada çok sayıda şehirde gözlemler gerçekleştirildi. En yoğun çalışmalar ise Rize, Trabzon, Artvin ve Bayburt’a odaklandı.
RİZE, GÖÇ YOLUNUN KALBİ – Her yıl Karadeniz kıyılarında tekrar eden ziyaretleriyle bilinen Tüydeş, özellikle sonbahar göçünün bu bölge için kritik önem taşıdığına dikkat çekti: Türkiye’nin birçok kuş gözlemcisi bu dönemde Rize’ye geliyor ve burada çeşitli türler kaydediliyor. İlk kez Rize’de küçük mukallit türünü fotoğrafladım diyen Tüydeş, bu türün çok küçük ve nadir görüldüğünü vurguladı ve sadece ağustosun son haftasında yağmurlu bir günde gözlemlenebildiğini belirtti.
ENDEMİK TÜRLER VE ÖZEL ALANLAR – Rize’nin yüksek kesimlerinde dağ horozu, sarı gagalı kuş ve keten kuşu gibi yerli endemik ya da nadir görülen türlerin varlığına dikkat çeken gözlemci, bölgenin biyolojik çeşitliliğine işaret etti. Göçmen kuşların bu duraklarda besin bulduğu ve dinlendiğini söyleyen Tüydeş, bölgenin ekosistemini korumanın önemine vurgu yaptı.
YAŞAM ALANLARI HER GEÇEN GÜN AZALIYOR – Karadeniz’in kıyı şeridinde doğal yaşam alanlarının giderek daraldığını ifade eden Tüydeş, kuşların yalnızca ağaçlara değil, çalılıklara, açıklıklara ve su kaynaklarına da ihtiyaç duyduğunu belirtti. Büyük kısmı atıl durumda olan bu alanların çoğunlukla limanlar veya askeri bölgelerde kaldığını söyleyen gözlemci, bu durumun göç yolundaki kuşlar için büyük tehdit oluşturduğunu kaydetti.
YENİ TÜR FOTOĞRAFLAMANIN HEYECANI – Gözlemciliğin tutkusu olduğunu dile getiren Tüydeş, seyahatler sırasında zaman zaman ulaşım ve hava koşulları nedeniyle zorluklar yaşadıklarını, ancak aradığı türü bulduğunda tüm yorgunluğun unutulduğunu anlattı: Kimileri maçta gol atınca mutlu olur; biz yeni bir tür gördüğümüzde aynı sevinci yaşıyoruz.
Fotoğraflar ve gözlemler, bu nadir türlerin kaydının önemine işaret ederken, bölgedeki yaşam alanlarının korunması gerektiğini bir kez daha hatırlatıyor.