Rekabetin korunmasına dair kanun, komisyondan geçti

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Rekabetin Korunması Hakkında Kanunda Değişim Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Data ve Teknoloji Komisyonu’nda kabul edildi. Teklif, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un, “birleşme veya devralma” bölümünde değişiklik yapıyor, “dominant şart testi” yerine Avrupa Birliği (AB) hukukunda uygulanan “etkin rekabetin kayda değer ölçüde azaltılması testi” getiriliyor. Buna tarafından, bir veya pat diye artı teşebbüsün, öncelikle baskın durum yaratılması veya mevcut bir baskın durumun güçlendirilmesi olmak üzere, ülkenin bütünü veya bir kısmında herhangi bir mal veya hizmet piyasasındaki etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak şekilde birleşmeleri veya herhangi bir teşebbüsün veya kişinin, öteki bir teşebbüsün mal varlığını yoksa ortaklık paylarının tümünü, bir kısmını ya da kendisine yönetimde adalet sahibi olma yetkisi veren araçları, miras yoluyla iktisap durumu hariç almak üzere devralması hukuka aykırı ve yasak olacak. Rekabet Kurulu, ihbar, şikayet veya Ticaret Bakanlığının talebi üstüne veya resen, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un “rekabeti sınırlayıcı uzlaşma, uyumlu eylem ve kararlar”, “baskın durumun kötüye kullanılması”, “birleşme ya da devralma” maddelerinin ihlal edildiğini tespit ederse ilgili girişim veya girişim birliklerine rekabetin tesisi için yerine getirilmesi veya kaçınılması gereken davranışları ve teşebbüslerin açıklanmış faaliyetlerini yahut ortaklık paylarını ya da mal varlıklarını devretmeleri şeklindeki yapısal tedbirleri nihai kararında bildirecek. Davranışsal ve yapısal tedbirler, ihlalle orantılı ve ihlalin etkili biçimde sona erdirilmesi için gerekli olacak. Yapısal tedbirlere ancak daha önce getirilen davranışsal tedbirlerin sonuç vermediği hallerde başvurulacak. Davranışsal tedbirlerin sonuç vermediğinin nihai kararlarla tespit edilmesi halinde ilgili girişim veya teşebbüs birliklerine yapı tedbire uyması için en düşük 6 ay vakit verilecek. Teklifle bilhassa kartellerin ortaya çıkarılmasında yaşamsal önemi haiz olan uygun inceleme yetkisinin kapsamı daha da belirginleştiriliyor. Uygun incelemelerde; “Defterlerini, maddi ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilir, bunların kopyalarını ve bedensel örneklerini alabilir” düzenlemesi getiriliyor. Rekabet Kurumunun başkan yardımcılarının sayısı ikiden üçe çıkarılıyor. Teklifle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, Rekabet Kurumunun personel kadro unvanları, kadro dereceleri ile sayılarına ilişkin esas kurallar açık olarak düzenleniyor. Rekabet Kurulu, pazar payı ve ciro gibi ölçütleri alarak rakipler aralarında fiyat tespiti, alan ya da alıcı paylaşımı ve talep miktarının kısıtlanması gibi açık, ağır ihlaller hariç almak üzere, piyasada rekabeti önemli ölçüde kısıtlamayan uzlaşma, düzenli eylem ve teşebbüs birliği karar ve eylemlerini soruşturma konusu yapmayabilecek. Böylece kurum kaynaklarının öncelikli olarak daha önemli ihlallere yönlendirilmesi amaçlanıyor. Teklif ile Türk rekabet hukuku mevzuatına, AB mevzuatında bulunan vaat ve anlaşma müesseselerinin kazandırılması da amaçlanıyor. Yürütülmekte olan bir ön araştırma ya da soruşturma sürecinde ortaya meydana çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine karşın olarak ilgili girişim veya girişim birliklerince taahhüt sunulabilecek. Komite laf konusu taahhütler aracılığıyla rekabet sorunlarının giderilebileceğine kanaat getirirse bu taahhütleri ilgili girişim veya teşebbüs birlikleri açısından bağlayıcı ayla getirerek soruşturma açılmamasına ya da açılmış soruşturmaya son verilmesine karar verebilecek. Rakipler arasında fiyat tespiti, bölge veya alıcı paylaşımı ya da arz miktarının kısıtlanması gibi açık ve ağır ihlallerle ilgili olarak taahhüt kabul edilmeyecek. Kurul bir karar verdikten sonradan aşağıdaki hallerde yeniden soruşturma açabilecek:

– Kararın alınmasına temel teşkil eden herhangi bir unsurda esaslı değiştirme olması,

– İlgili teşebbüs ya da girişim birliklerinin verdikleri taahhütlere tutarsız davranmaları,

– Kararın taraflarca sunulan yetersiz, hatalı veya yanıltıcı bilgiye dayanılarak verilmiş olması. Soruşturmaya başlanmasından sonradan kurul, ilgililerin talebi üstüne ya da resen, soruşturma sürecinin çabuk bitirilmesinden doğacak usuli faydaları ve ihlalin varlığına veya kapsamına ilişkin gösterme farklılıklarını göz önüne alarak uzlaşma usulünü başlatabilecek. Kurul, hakkında soruşturma başlatılan ve ihlalin varlığı ile kapsamını kabul eden girişim ya da teşebbüs birlikleri ile soruşturma raporunun tebliğine kadar uzlaşabilecek. Bu çerçevede Kurul, hakkında soruşturma açılan taraflara, ihlalin varlığını ve kapsamını kabul ettikleri bir uzlaşma metni sunmaları için belirlenmiş bir zaman verecek. Verilen vakit geçirildikten daha sonra yapılan bildirimler dikkate alınmayacak. İhlal tespitinin ve yönetimle ilgili para cezasının yer aldığı bir nihai kararla soruşturma sonlandırılacak. Anlaşma usulü sonucunda yönetimle ilgili para cezasında yüzde 25’e kadar indirim uygulanabilecek. Sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde, yönetimsel para cezası ve uzlaşma metninde bulunan hususlar uzlaşmanın taraflarınca dava konusu yapılamayacak. Kanunu ihlal ettiği belirlenenlere yazılmış savunmalarını 30 gün içinde Kurul’a göndermeleri bildiri edilecek. Tarafların gönderecekleri savunmalarına karşısında soruşturmayı yürütmekle görevlendirilenler 15 gün içinde ilave yazılı gösterme bildirecek ve bu da bütün Kurul üyeleri ile ilgili taraflara bildirilecek. Taraflar 30 gün içinde bu görüşe yanıt verebilecekler. Haklı gerekçeler sunulması halinde bu süreler bir kereye bilerek almak üzere ve en çok bir katına kadar uzatılabilecek. Kurumun para, belge ve her çeşitlilik malları devlet malı hükmünde olacak. Komite Başkan ve üyeleri ile Kurum personeli, görevleri nedeniyle işledikleri ve kendilerine aleyhinde işlenen suçlar bakımından ulus görevlisi sayılacak. Komite başkan ve üyeleri ile kurum personelinin cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin olarak Bankacılık Kanunu’nun cezaları aranjör maddesi kıyasen uygulanacak. Rekabet Kurumunda tahlil uzmanı kadrosunda bulunanlar rekabet uzmanı kadrolarına ve kıdemli koordinatör ile mesleki koordinatör kadrosunda bulunanlar rekabet başuzmanı kadrolarına; kurum danışmanı, Başkan danışmanı, yönetimsel koordinatör, müdür, araştırma uzmanı, basın danışmanı, sistem çözümleyici, veri iletişim uzmanı, programcı ve idari hizmet yetkilisi, yönetimsel hizmet uzmanı kadrolarında bulunanlar analist kadrolarına, garaj şefi kadrosunda bulunanlar şoför kadrosuna kadro dereceleriyle atanmış sayılacak. Araştırmacı kadrosuna atananlar, kurumca gereklilik duyulan işlerde görevlendirilecek.