Milletin İradesi ve Yeni Anayasa İçin Toplumsal Mutabakat Çalıştayı Sonuç Bildirisi

Mevcut anayasanın toplumun iradesini yansıtması ve siyasal iktidarı hukukun denetimi altında tutması beklenirken, bildiride anayasal düzenin amacı devletin sınırlarını belirleyerek hak ve özgürlükleri önceleyen bir çerçeve kurmaktır. Bu bağlamda, bugün İstanbul’da gerçekleştirilen Toplumsal Mutabakat Arayışı ve Yeni Anayasa çalıştayında, akademisyenler, uzman hukukçular, siyasetçiler, sivil toplum temsilcileri ile kanaat önderlerinin katkılarıyla çalışmalar tamamlanmıştır.

Çalıştayın temel hedefi, milletin beklentilerini dile getirmek, anayasa kaynaklı sorunlara çözüm önerileri geliştirmek ve geleceğe yön verecek öneriler sunmaktır. Bildirgede, 1982 Anayasası’nın toplumsal iradeden bağımsız biçimde şekillendiği ve askerî vesayetin etkisi altında kaldığı eleştirel bir zeminde değerlendirilmiştir. Bu nedenle, yeniden yazılacak bir anayasa ihtiyacı baskın görüş olarak ortaya konmuştur; küresel hukuk tecrübelerinden yararlanılarak özgün bir toplumsal sözleşmenin inşa edilmesi gerektiğine vurgu yapılmıştır.

Toplumsal katılımın en geniş biçimde sağlanması ve katılımcı bir süreçle ilerlenmesi gerektiği belirtilirken, öncü hedef olarak kapsayıcı vatandaşlık ilkesinin ön plana alınması gerektiği söylenmiştir. Ayrıca ailenin anayasal güvenceyle korunması, toplumun temel kurumu olarak güvenceye alınması gerektiği ifade edilmiştir.

Bildirgede, Meclis’in bu süreci yönlendirme kapasitesine işaret edilerek, Anayasa Uzlaşma Komisyonu kurulmasının önemi vurgulanmıştır. Bu komisyonun, tüm siyasi parti temsilcilerini kapsayan geniş bir katılımla çalışması, taslakların anayasa değişikliği usulleriyle teklif haline getirilmesi ve nihayetinde halkoyuna sunularak anayasal nitelik kazanması gerektiği belirtilmiştir. Artık darbe anayasasının gölgesinden çıkıp sivil, katılımcı ve adil bir anayasa sürecine geçişin zamanı olduğuna dikkat çekilmiştir.