Merkez Bankası şubat ayı fiyat gelişmeleri raporunu yayınladı

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) şubat ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 0,91 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 15,61 olduğunu açıklamasının ardından TCMB’nin Şubat Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayınlandı. Rapora göre, uluslararası emtia fiyatlarındaki yükseliş ve bazı sektörlerde belirginleşen arz kısıtlarının etkisiyle üretici fiyatlarındaki güçlü artış eğilimi devam etti. Yıllık enflasyon alt gruplar genelinde yükselirken, bu artışa en belirgin katkı temel mal ve gıda gruplarından geldi. Bu dönemde, birikimli döviz kuru etkilerinin kısmen hafiflemesiyle dayanıklı tüketim malları ve diğer temel mallarda fiyatlar ılımlı bir seyir izlerken, giyim yıllık enflasyonu yükselişini sürdürdü. Gıda enflasyonu işlenmiş gıda fiyatları öncülüğünde artarken, bu gelişmede alt kalemler itibarıyla çiğ süt alım fiyatlarındaki artışın süregelen yansımaları, et fiyatları ve uluslararası tarımsal emtia fiyatlarının etkisi öne çıktı. Enerji fiyatları uluslararası petrol fiyatlarındaki yükselişe karşın, döviz kuru gelişmeleri ve eşel mobil uygulaması neticesinde aylık bazda sınırlı bir artış gösterse de grup yıllık enflasyonu düşük baz nedeniyle yükseldi. Bu dönemde hizmet yıllık enflasyonu bir miktar arttı. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları yükselirken, eğilimleri temel mallar kaynaklı olarak geriledi. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları, sırasıyla 0,92 ve 0,71 puan artarak, yüzde 16,92 ve yüzde 16,21 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, gıda, enerji ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 0,30, 0,21, 0,11 ve 0,05 puan arttı, alkol-tütün-altın grubunun katkısı ise 0,03 puan azaldı. 2021 yılıyla birlikte tüketici enflasyon sepetindeki ağırlıklar güncellendi. Ocak ayında tüketici enflasyon sepetinde yapılan ağırlık güncellemesinin şubat ayı itibarıyla enflasyon patikasına 0,4 puan yükseltici etki yaptığı hesaplanıyor. Bu etkinin, nisan ayında 0,5 puana ulaştıktan sonra kademeli olarak azalarak, yıl sonu itibarıyla ortadan kalkacağı öngörülüyor. Rapora göre, hizmet fiyatları şubat ayında yüzde 1,04 arttı, grup yıllık enflasyonu 0,22 puan yükselerek yüzde 11,74 olarak gerçekleşti. Bu yükselişte haberleşme ve lokanta-otel grupları etkili olurken, yıllık enflasyon ulaştırma grubunda geriledi, kira ve diğer hizmetlerde ise yataya yakın seyretti. Bu dönemde özel iletişim vergisinin yüzde 7,5’ten yüzde 10’a çıkarılmasının etkisiyle, cep telefonu görüşme ve internet ücretine bağlı olarak haberleşme hizmetleri enflasyonu yükseldi. Rapora göre, temel mal fiyatları şubat ayında yüzde 0,12 geriledi, grup yıllık enflasyonu 1,52 puan artışla yüzde 21,70 olmuştur (Grafik 5). Yıllık enflasyon, giyim ve ayakkabı ile dayanıklı mallarda yükselirken, diğer temel mallarda yatay seyretti. Referans fiyat uygulamasına bağlı olarak, aylık yüzde 6,09 artan ilaç fiyatları daha olumlu bir görünümün önüne geçtiği belirtilen raporda, “İlaç fiyatlarındaki artışın bir kısmının mart ayı rakamlarına yansıyacağı not edilmeli.” ifadesi kullanıldı. Enerji fiyatları şubat ayında yüzde 0,25 arttı. Doğal gaz ve şebeke suyu fiyatları bu dönemde sırasıyla yüzde 0,80 ve yüzde 0,59 oranında yükseldi. Şubat ayında petrol fiyatlarındaki yükselişe karşın Türk lirasındaki değerlenme ve eşel mobil uygulamasının etkisiyle akaryakıt fiyatlarındaki artış yüzde 0,16 ile sınırlı kaldı. Bu gelişmelerle, enerji grubu yıllık enflasyonu geçen yılın aynı döneminde gerileyen petrol fiyatlarının oluşturduğu düşük bazın etkisiyle 0,96 puan artarak yüzde 8,82’ye yükseldi. Uluslararası emtia fiyatlarındaki gelişmelerin de etkisiyle katı-sıvı yağlardaki yüksek oranlı artışlar sürdü. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 20,75’e yükseldi. Ocak ayında alkollü içeceklerden alınan ÖTV’nin artırılmasının sarkan etkisiyle alkollü içecekler grubunun yıllık enflasyonu şubat ayında 2,31 puan artarak yüzde 20,79 oldu. Dayanıksız tüketim mallarında ilaçların yanı sıra et ve süt ürünleri ile katı-sıvı yağlarda daha belirgin olmak üzere gıda imalatı genelindeki fiyat artışları dikkati çekti. Diğer taraftan, sermaye malı grubu fiyatlarındaki düşüşte metal yapı ürünleri ile bilgisayar ve çevre birimleri öne çıktı. Bu gelişmelerle, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar güçlü bir şekilde devam etti.