Mehmet Akif Ersoy: Vatan Şairi ve İstiklâl Marşı’nın Yazarı

Mehmet Akif Ersoy: “Vatan Şairi” ve “Millî Şair”

Mehmet Akif Ersoy, Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ulusal marşı olan İstiklâl Marşı’nın yazarı olarak tanınan, edebi şahsiyet, düşünür ve siyasetçi kimliğiyle ön plana çıkan önemli bir figürdür. 20 Aralık 1873’te İstanbul’da doğmuş ve 27 Aralık 1936’da hayata gözlerini yummuştur. Hayatı boyunca, hem edebi eserleri hem de siyasi duruşu ile büyük bir iz bırakmış, Kurtuluş Savaşı sırasında da aktif rol alarak milli mücadelede halkın direniş ruhunu canlandıran eserler vermiştir.

Mehmet Akif Ersoy Kimdir?

Mehmet Akif Ersoy, edebiyat, siyaset ve milli ruhun en önemli temsilcilerinden biri olarak Türk tarihine damgasını vurmuştur. Babası Fatih Camii medrese hocalarından Kosova İpek doğumlu İpekli Tahir Efendi, annesi ise Buhara kökenli Emine Şerif Hanım’dır. Nüfus kaydı, babasının imamlık yaptığı ve ilk çocukluk yıllarını geçirdiği Çanakkale’nin Bayramiç ilçesinde yapıldığı için, resmi kayıtlarda doğum yeri Bayramiç olarak görünmektedir. Ancak gerçekte doğum yeri İstanbul, Fatih’tir.

Mehmet Akif Ersoy’un Eğitim Hayatı

Mehmet Akif, ilkokul eğitimine Fatih’te bulunan Emir Buhari Mahalle Mektebi’nde başlamış, ardından Fatih Merkez Rüştiyesi’ne devam etmiştir. Bu dönemde Arapça, Farsça ve Fransızca dillerinde son derece başarılı olmuş, derslerinde her zaman birinci olmuştur. 1885 yılında Mülkiye İdadisi’ne kaydolmuş, ancak 1888’de babasını kaybedince aile maddi zorluklar yaşamaya başlamıştır. Bu sebeple, daha hızlı bir şekilde meslek edinmek amacıyla Ziraat ve Baytar Mektebi’ne (Veteriner Fakültesi) geçmiş ve 1893’te birincilikle mezun olmuştur.

Mehmet Akif’in Meslek Hayatı

Okuldan mezun olduktan sonra Ziraat Bakanlığı’nda veteriner müfettiş yardımcısı olarak göreve başlamış ve aynı zamanda şiir yazmayı sürdürmüştür. Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi’nde kompozisyon dersleri vermiş, Çiftçilik Makinist Mektebi’nde de Türkçe dersleri öğretmiştir. Edebiyata olan ilgisi, Servet-i Fünun dergisinde yayınladığı şiirlerle devam etmiştir.

Mehmet Akif’in Teşkilat-ı Mahsusa ve Kurtuluş Savaşı’na Katılımı

Mehmet Akif, Balkan Savaşı sonrası Osmanlı topraklarında oluşan bölgesel kaosa karşı Teşkilat-ı Mahsusa içerisinde aktif bir rol almış, Almanya’ya giderek Osmanlı’ya karşı savaşan esir Müslümanları bilinçlendirme görevini üstlenmiştir. 1920 yılında TBMM’ye milletvekili olarak katılmış ve Kurtuluş Savaşı’nda Anadolu halkını bilinçlendirmek amacıyla Nasrullah Camii’nde tarihi bir vaaz vermiştir.

Mehmet Akif’in En Büyük Eseri: İstiklal Marşı

Mehmet Akif, İstiklal Marşı’nı 1921 yılında Ankara’da, Taceddin Dergahı’nda kaleme almış ve 500 liralık yarışmadan kazandığı ödülü kabul etmeyerek Darülaceze’ye bağışlamıştır.

Türkiye’ye Dönüşü ve Vefatı

Siroz hastalığına tutulduktan sonra hava değişikliği için önce Lübnan’a, ardından Antakya’ya gitmiş, fakat hastalığı ilerleyince Mısır’a döndü. 17 Haziran 1936’da tedavi için İstanbul’a geri dönmüş ve 27 Aralık 1936’da İstanbul’da, Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanı’nda hayata gözlerini yummuştur. Edirnekapı Mezarlığı’na defnedilmiş, mezarı daha sonra üniversiteli gençler tarafından yaptırılmıştır; 1960’ta yol inşaatı nedeniyle kabri Edirnekapı Şehitliği’ne nakledilmiştir. Mezarı, Süleyman Nazif ve arkadaşı Ahmet Naim Bey’in mezarları arasındadır. Mehmet Âkif’e 1 Haziran 1936 tarihi itibarıyla 478 lira 20 kuruş emekli maaşı bağlanmış, bu maaş 1936 yılı Ekim ayından itibaren ödenmeye başlanmış ve toplu olarak 2976 lira almıştır. Emekli cüzdanının son sayfasında “600 lira borç” ibaresi bulunmaktadır. Bu borç düşüldükten sonra kalan miktar ailesine verilmiş ve Mehmet Âkif bundan iki ay sonra vefat etmiştir.