Kovid-19 Aşısını Geliştiren Türk Bilim İnsanının Öyküsü

07.10.2020

A⁺

A^-

Geçtiğimiz gün Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Tekirdağ Kapaklı’daki Koçak Farma Tesislerinde, koronavirüsle mücadele kapsamında yerli aşı çalışmalarının yürütüldüğü laboratuvarda incelemeler yaptı. İncelemelerinin ardından Bakan Koca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı, cep telefonundan görüntülü arayarak çalışmalara hakkında bilgi verdi. Koca, Erdoğan’a yerli aşı çalışmalarında gelinen noktaya ilişkin şu açıklamalarda bulundu:

‘Bir müjdeyi sizlerle paylaşmak istiyorum. Özellikle Kovid-19 ile ilgili Türkiye’de 13 aşı çalışmasının yapıldığını biliyorsunuz. Bu aşılardan bir tanesi de Erciyes Üniversitesi ve Bakanlığımız tarafından desteklenen Aykut Özdarendeli Hocamızın aylardır üzerinde çalıştığı bir aşının dün hayvan çalışması başarıyla tamamlandı. Preklinik çalışması bu şekilde bitmiş oldu. İnsan çalışması safhasına gelmiş olduğunu müjdelemek istiyorum.’

Bunun üzerine tüm dünyayı etkileyen yeni tip koronavirüse karşı geliştirilecek olan aşı üzerinde çalışmalar yapan Prof. Dr. Aykut Özdarendeli’nin hayatı da merak konusu oldu.

AYKUT ÖZDARENDELİ KİMDİR?

11 Nisan 1969 yılında Ankara’da dünyaya gözlerini açan Aykut Özdarendeli, ilk ve ortaokulu Konya’nın Çumra ilçesinde, lise öğrenimini ise Malatya Lisesi’nde tamamladı. Daha sonra 1986 yılında Fırat Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nde eğitimine başlayan Özdarendeli, 1991 yılında mezun oldu. Askerliğini 1991-1992 yılları arasında Samsun’da tamamladı. 1993 yılında Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nde Viroloji programında doktora öğrenimine başladı ve 1997 yılında doktorasını tamamladı. Aykut Özdarendeli, 1998 yılında Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesine, Viroloji Anabilim Dalına Yrd. Doç. Dr. olarak atandı. 1998-2001 yılları arasında Amerika’da Tennessee Üniversitesi ve Pittsburg State Üniversitesi’nde posdoktoral çalışmalar yaptı. 2004 yılında Doç. Dr. unvanını aldı. 2011 yılında Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalına profesör oldu. Erciyes Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışan bilim insanı Sağlık Bilimleri, Tıp, Temel Tıp Bilimleri, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji, İmmünoloji, Temel Bilimler, Yaşam Bilimleri, Mikrobiyoloji, Viroloji alanlarında uzmanlaştı. Özdarendeli’nin daha önce Kırın Konga Kanamalı Ateşi hastalığına karşı da aşı çalışmalarında bulunduğu öğrenildi.

Aynı zamanda Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Aşı Geliştirme Merkezi (ERAGEM) Müdürü olan Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, ekibiyle birlikte, yeni tip koronavirüse karşı aşı geliştirme çalışmaları kapsamında virüsü hücre kültüründe izole etmeyi başaran ilk Türk profesördür. Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, bu gelişme için, ‘Kovid-19’a karşı aşı geliştirme çalışmaları ile tanı ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi çalışmalarına ivme kazandıracak bir çalışma’ ifadelerini kullanmıştı.