Kayıt dışıyla mücadeleye 3 yılda 6.2 milyar liralık bütçe

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca yürütülen, “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Etmek ve Mali Suçları Azaltmak” programı kapsamındaki “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı” hedeflerinin hayata geçirilmesi adına, 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ne göre, gelecek yıl için 1 milyar 897 milyon 24 bin liralık bütçe teklifi yapıldı. Bu rakamın 2022 yılında 2 milyar 75 milyon 664 bin lira ve 2023’te ise 2 milyar 229 milyon 877 bin 800 lira olacağı tahmin ediliyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) İşletme Bölümü Başkanı Prof. Dr. Aktaş, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye ilişkin ayrılan bütçe için, “6 milyar liralık bütçenin miktarından ziyade bunu uygulamadaki kararlılık önemli.” yorumunda bulundu. Ramazan Aktaş, şunları kaydetti: “Bu rakam toplam bütçenin içinde az bir miktar gibi görünse de yüzde 30’lara dayanan bir kayıt dışılık sorunu önlendiğinde devlet çok yüksek rakamlarda gelir elde edebilir. Yani ne kadar yüksek bir bütçeyle kayıt dışılığın önüne geçilmeye çalışılırsa o kadar kat gelir sağlanabilir, haksız rekabet önlenir, gelir dağılımı daha düzgün şekilde oluşturulur, kaynakların verimsiz alanlara tahsis edilmesinin önüne geçilir.” Kayıt dışılıkla ilgili iki faktöre işaret eden Aktaş, bunların merdiven altı çalışan ve kayıtlıyken bazı faaliyetlerini kayıt dışı gösteren firmalar olduğunu dile getirdi. Bir ülkenin, geliştikçe ve “kanun hakimiyeti prensibi” uygulamaya girdikçe kayıt dışılık oranının azaldığını belirten Aktaş, kayıt dışılıkla mücadelenin vergi adaleti açısından önemli olduğunu söyledi. Aktaş, devletlerin iç ve dış güvenlik, adalet ve sağlık hizmetlerinin karşılığında vergi aldığını belirterek, bu hizmeti alan kişi veya firmaların devlete olan yükümlülüğünü yerine getirebilmeleri için vergilerini ödemeleri gerektiğinin altını çizdi. Ancak kayıt dışı kesimin vergilerini ödemekten kaçındığına dikkati çeken Aktaş, şu değerlendirmede bulundu: “Merdiven altı çalışan firmalar her türlü vergiden muaf şekilde faaliyet gösteriyor. Ne yazık ki bazı insanlar, ‘Bu adam başka türlü çalışamadığı için kayıt dışı çalışıyor’ veya ‘en azından bir şekilde ekmek parasını kazanıyor’ gibi bu duruma haklılık payı getiriyor. Bunu felsefi bir temelden savunmak mümkün değil. Eğer bir ülkede adaletten bahsediyorsanız, bir gelir elde ediyorsanız, bunun karşılığı olan vergi her neyse bunu vermek durumundasınız.”