Kamuya Açılan 13.500 Kutuluk Film Arşivi: Dijitalleştirme ve Erişilebilirlik Süreci

Sinema Genel Müdürlüğü, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemine ve Cumhuriyet’in erken yıllarına ait görüntüleri içeren 13 bin 500 kutu filmin dijitalleştirme çalışmalarını hız kesmeden sürdürüyor. Anadolu Ajansı’yla paylaşılan bilgilerde, bu kapsamda arşivin tasnifi ve altyapı iyileştirmeleriyle dijitalleştirme sürecinin ilerlediği belirtiliyor.

Arşivin tek bir merkezde toplanarak farklı kurumlardan gelen materyallerin bir araya getirildiği ifade ediliyor. 1981 yılında Atatürk’ün doğumunun 100. yılına ilişkin belge filmlerinin bir araya getirilmesi amacıyla başlatılan çalışmalar, 2014 sonrası dijitalleşme hedefiyle hız kazanmış; ancak tasnif sürecinin zamana yayıldığına dikkat çekiliyor. Şu anda 4.752 kutu film dijitalleştirilmiş durumda ve kalan sürecin tamamlanması yaklaşık 5–6 yıl daha sürecek gibi görünüyor.

Değirmenci, film kutularının üzerindeki yazıların farklı içeriklere işaret edebildiğini ve bazen bir kutunun içinden birden çok kısa filmin çıktığını belirtiyor. Belge filmlerinin yanı sıra kısa metrajlar, Türkiye tanıtım filmleri, yabancı ülkeler için hazırlanan yapımlar ve deneysel çalışmaların da arşivde yer aldığı ifade ediliyor. En kıymetli parçalar arasında Osmanlı dönemi, Atatürk dönemi ve Kurtuluş Savaşı konulu filmler bulunuyor; bu materyaller, tarihçilerin çalışmaları için değerli bir kaynak oluşturuyor.

“Film Mirasım” platformu ve YouTube kanalı üzerinden bu içerikler, herhangi bir ücret ödemeden halka açılıyor. İçeriklerin taranması ve analizleri, arşiv ekibi tarafından sürekli güncelleniyor ve kullanıcı gönderileriyle zenginleşen bilgi akışı destekleniyor.

Arşiv çalışmaları, belgelerin gerekli temizliğini takiben dijital tarama sürecine geçiyor. Ses ve görüntü ayrı olarak taranıp ardından senkronize ediliyor; içerik etiketleri ve tahlilleri yapıldıktan sonra tekrar gözden geçirilerek kamuoyuna sunuluyor. Özellikle ilgi çekici olan bir sahne, İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica’nın Taksim Anıtı çalışması ve Hasan Ferit Alnar’ın konserine dair görüntüler olarak öne çıkabiliyor ve yayınlandığında izleyicinin dikkatini çekebiliyor.

Türkiye’de sinema tarihi ve yapımcılarıyla ilgili bilgi ve belgelerin arşivlerde toplandığını söyleyen Değirmenci, vatandaşlardan elde edilen belgelerin de arşive kazandırılarak muhafaza edildiğini belirtiyor. Elinde belge filmi olan veya korunması gereken filmleri olan vatandaşlar için çağrıların sürdüğü ifade ediliyor.