İstanbul’un Deprem Riski ve Altyapı Sorunları

İstanbul’un Yapı Stoku ve Deprem Riski

İstanbul’un yapı stoku, yıllardır tartışma konusu olmayı sürdürmektedir. 1999 Gölcük Depremi sonrasında yapılan düzenlemeler ve kentsel dönüşüm projelerine rağmen, şehir genelinde hâlâ birçok riskli bina mevcut. İstanbul Büyükşehir Belediyesi verilerine göre, kentte yaklaşık 90 bin binanın ağır hasar alabileceği öngörülüyor. Olası bir depremde bu binalarda büyük yıkımlar yaşanması beklenmektedir. İnşaat Mühendisleri Odası’nın açıklamalarına göre, özellikle 2000 yılı öncesinde inşa edilen binaların çoğu, deprem yönetmeliğine uygun değil. Uzmanlar, bu durumun şehir için en büyük tehlikelerden biri olduğuna dikkat çekiyor.

Ulaşım ve İletişim Sistemlerinin Çökmesi

İstanbul’un karmaşık ulaşım ağı, olası bir depremde ciddi şekilde etkilenebilir. Metro hatları, metrobüs yolları, köprüler ve ana arterlerde meydana gelebilecek hasarlar, şehrin işleyişini felç edebilir. Uzmanlar, Marmaray ve Avrasya Tüneli gibi kritik ulaşım projelerinin depreme karşı test edildiğini belirtse de, şehrin genel altyapısında iyileştirilmesi gereken önemli noktaların bulunduğunu vurguluyor. Elektrik ve su kesintileri ile iletişim hatlarının çökmesi, beklenen diğer sorunlar arasında yer alıyor. İlk müdahale sürecinde bu tür altyapı problemleri, kurtarma ekiplerinin etkin bir şekilde ulaşımını zorlaştırabilir.

Can Kaybı ve Yaralanmaların Önlenmesi

Kandilli Rasathanesi’nin senaryolarına göre, 7 büyüklüğünde bir depremin binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olabileceği ve yaralı sayısının on binleri bulabileceği tahmin ediliyor. Özellikle yoğun nüfusa sahip ilçeler, Esenyurt, Küçükçekmece, Avcılar ve Zeytinburnu gibi bölgeler büyük risk altında. Deprem sırasında ve sonrasında en büyük tehlike, enkaz altında kalma olasılığı ve ikinci dalga sarsıntıları olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, vatandaşların bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiği konusunda ısrar ediyor.

Ekonomik Kayıpların Ciddiyeti

Depremin sadece fiziksel yıkımlarla sınırlı kalmayacağı ve ekonomik açıdan da derin yaralar açabileceği vurgulanıyor. İstanbul, Türkiye ekonomisinin yaklaşık yüzde 40’ını temsil ediyor. Birçok sanayi bölgesi ve ticaret merkezi depremin etkisiyle zarar gördüğünde, ülke genelinde üretim ve ihracatın sekteye uğraması kaçınılmaz olacaktır. Gayrimenkul değerlerinde yaşanacak düşüşler, altyapı onarım maliyetleri ve iş gücü kaybıyla birlikte, milyarlarca dolarlık bir ekonomik kayıp bekleniyor.

Uzmanlardan Çözüm Önerileri

Jeoloji Mühendisleri Odası, “Hızlı bir kentsel dönüşüm yerine, denetimli ve planlı bir yapılaşmaya ihtiyaç var” diyerek mevcut projelerin yetersizliğine dikkat çekiyor. Acil toplanma alanlarının yetersizliği ve bu alanların bazıları üzerinde imar çalışmaları yapılması, riskin daha da artmasına neden oluyor. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), olası deprem senaryolarında acil müdahale planlarını geliştirdiklerini ve arama-kurtarma ekiplerinin eğitimlerini sürdürdüklerini belirtiyor. Ancak uzmanlar, bireysel tedbirlerin de hayati önem taşıdığını vurguluyor.

Vatandaşlara Önemli Uyarılar

• Evinizin depreme dayanıklılığını mutlaka kontrol ettirin.
• Acil durum çantası hazırlayarak ihtiyaç duyduğunuz malzemeleri bulundurun.
• Deprem anında nasıl korunmanız gerektiğini öğrenin ve doğru pozisyonları uygulayın.
• Ailenizle birlikte bir acil durum planı hazırlayın ve bu planı periyodik olarak gözden geçirin.