Hindistan’da Maymun Çiçeği Şüphesi ve Küresel Durumu

Hindistan’da Maymun Çiçeği Şüphesi

Hindistan, Pazar günü maymun çiçeği virüsü taşıdığı şüphesiyle bir kişinin hastanede karantinaya alındığını duyurdu. Dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan’ın Sağlık Bakanlığı, “Maymun çiçeği virüsünün görüldüğü bir ülkeden yakın zamanda seyahat eden genç bir erkek hasta, şüpheli vaka olarak tanımlandı” açıklamasını yaptı. Hindistan’da, 1.4 milyar nüfus olmasına rağmen, teyit edilmiş bir mpox vakası bulunmuyor. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Hasta, hastanede izole edildi ve mevcut durumu stabil” denildi; ayrıca hastadan alınan örneklerin test edildiği bilgisi verildi. Açıklamada, “Endişeye neden olacak bir durum yok” ifadesine yer verildi ve gerekli önlemlerin alındığı kaydedildi.

Dünya Sağlık Örgütü ve Küresel Durum

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ilk olarak Afrika kıtasında tespit edilen ve maymun çiçeği olarak da bilinen mpox virüsü nedeniyle 14 Ağustos’ta küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. Virüs, Afrika kıtası dışında Avrupa ve Asya’da da görülmeye başladı. Çin, önlem olarak gelecek altı ay boyunca mpox vakalarının görüldüğü bölgelerden ülkeye gelen insanları ve malları takip edecek adımlar atacağını açıkladı. Bu bağlamda, salgın yaşanan bölgelerden ülkeye gelen yolcuların, semptom gösteren kişilerle temas edip etmediklerini ve kendilerinde herhangi bir belirti olup olmadığını beyan etmeleri gerekecek. Ayrıca, bu bölgelerden gelen araçlar, konteynerler ve mallar dezenfekte edilecektir.

Mpox Afrika’da Yayılıyor

Mpox, Afrika’da hızla yayılmakta. Uluslararası kuruluşlar, acil durumlara daha hızlı yanıt verilmesi yönünde çağrılar yapıyor. Ağustos ayı sonunda 10 bin doz aşının ulaştığı Nijerya, maymun çiçeği hastalığı ile mücadelede aşının ulaştırıldığı ilk Afrika ülkesi oldu.

Mpox Virüsünün Belirtileri

Mpox virüsünün şu anda üç farklı türü bulunmaktadır. Semptomları neler? İlk belirtiler arasında ateş, baş ağrısı, şişlikler, sırt ağrısı ve kas ağrıları yer alıyor. Ateş düştükten sonra, genellikle yüzde başlayıp vücudun diğer bölgelerine, en yaygın olarak da avuç içlerine ve ayak tabanlarına yayılan bir döküntü gelişebilir. Aşırı kaşıntı yapan veya ağrılı olabilen döküntüler değişip farklı aşamalardan geçebiliyor ve sonunda kabuk oluşturup dökülüyor. Bazen döküntüler deride iz bırakabiliyor. Enfeksiyon genellikle kendiliğinden iyileşiyor ve bu süreç yaklaşık 14-21 gün sürmektedir. Ciddi vakalarda lezyonlar tüm vücuda, özellikle ağız, göz ve cinsel organlara yayılabilir.

Bulaşma Yolları

Nasıl bulaşır? Mpox, enfekte kişiyle yakın temas yoluyla insandan insana yayılmaktadır. Cinsel ilişki, cilt teması ve enfekte kişinin yakınında konuşmak veya nefes almak da buna dahildir. Virüs, açık yaralar, solunum yolu ya da gözler, burun veya ağız yoluyla da bulaşabilir. Virüsün bulaştığı çarşaf ve nevresim, giysiler ve havlular gibi nesnelere dokunarak da hastalık yayılabilir. Maymunlar, sıçanlar ve sincaplar gibi enfekte hayvanlarla yakın temas da başka bir tehlike unsuru olarak öne çıkmaktadır. 2022’deki küresel salgın sırasında virüs çoğunlukla cinsel temas yoluyla yayılmıştır. Vakaların yüzde 96’sının görüldüğü Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ndeki mevcut salgın da cinsel temastan kaynaklanmaktadır. Mpox virüsü olan kişilerle yakın temastan kaçınılması ve virüsün olduğu yerlerde bulunanların ellerini sık sık yıkaması önerilmektedir. Mpox olan kişiler, vücudundaki döküntüler kaybolana kadar kendilerini izole etmelidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), iyileştikten sonra 12 hafta boyunca cinsel ilişkiye girerken önlem olarak prezervatif kullanılması gerektiğini belirtmektedir.

Tedavi ve Aşılama

Tedavisi var mı? Çiçek hastalığında kullanılan tedavi yöntemleri mpox için de yararlı olabilir, ancak ne kadar etkili oldukları henüz yeterince bilinmemektedir. Mpox salgınları, enfeksiyonları önleyerek kontrol altına alınabilir. Bu, aşılama yoluyla gerçekleştirilebilir. Şu anda mpox için üç aşı mevcuttur, ancak bunlar sadece risk altındakiler veya enfekte bir kişiyle yakın temasta bulunanlara verilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yaygın bir aşılama programı tavsiye etmemektedir. Ne kadar koruma sağladıklarını anlamak için yeni mpox varyantlarına karşı aşıların daha fazla denenmesi gerekmektedir. WHO, son dönemde ilaç üreticilerinin, henüz onaylanmamış olsa da mpox aşılarını ihtiyaç duyulan ülkelerde acil durumlar için kullanıma sunmalarını istemektedir.