Haziran için umut ışığı doğdu!

Kovid-19 salgınında birincil vakanın görüldüğü 11 Mart’tan önceki güne dek ilk önce iyileşen hasta sayısının yeni olgu sayısını geçmesi herkesi umutlandırdı. Türkiye’de salgının en şiddetli hissedildiği dönem Nisan’ın birincil iki haftalık dönemi oldu. 3 Nisan tarihinde vaka artma hızı yüzde 15 seviyesine ulaşırken, 12 Nisan’da bu sayı yüzde 9.2&ye 18 Nisan’da ise yüzde 4.8’e geriledi.

Fakat 20 Nisan’da bir önceki güne oranla vaka çoğaltma hızı bir anda yüzde 5.4’e yükseldi. 21 Nisan tarihinde ise vaka büyüme hızı yüzde 5.1 olurken, uzmanlar bu artışı, 10 Nisan etkisine bağladı. Neyse fakat 22 Nisan ve 23 Nisan’da korkulan olmadı ve vaka yükselme hızı yüzde 3.2’ye geriledi. 24 Nisan Cuma günü iyileşen hasta sayısı başta yeni olgu sayısının önüne geçti. Uzmanlar, umut veren tabloyu Milliyet Gazetesi’nden Mert İnan ve Aykut Yılmaz’a değerlendirdi:

‘Yaz için umutluyum’

Prof. Dr. Ateş Kara (Bilim Kurulu üyesi): “Pandemide aslında yokuş noktasından altında iniyoruz ve rakamlar olarak iyi gidiyoruz. Fakat tedbirlerde gevşeme, duraksama, en ufak bir ihmal tabloyu aksine döndürür. Türkiye olarak süreci iyi yönetiyoruz. Yapılan hazırlıklar, ilaçların yatan hastalara hemen verilmesi, sağlık durumu personelimizin oluşu ve onların cefakar tavrı sayesinde hastanelerde büyük başarı sağladık. Böylece fazla kural ve uygulamayı salgının gidişatına kadar aldık. Hayatın sıradan akışına dönmesi rakamlar ve ülkenin gidişatına göre şekillenecek. Bir yangını tamamen söndürmeden, ‘Yangın bitti’ diyemeyiz. Basamak basamak, kontrolü şekilde normalleşme sürecine gireceğiz. Yaz ayları için umutluyuz. Bazı insanların açıklanan verilerden tatmin olmadığı, sayıların çok daha yüksek olduğu bahis ediliyor. İtalya’da, ABD’de cenaze işlemleri bile yapılamaz durumda ve bu ülkelerdeki hastalar hastane koridorlarına toplanmış vaziyette. Türkiye’de şu lahza için yoğun bakımda abes yataklar, manâsız servisler olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Türkiye, Kovid-19 pandemisinde Avrupa’nın öyle fazla ülkesi ve ABD’ye kadar çok daha iyi durumda.”

‘Gevşemeden yola devam’

Prof. Dr. Hasan Tezer (Bilim Kurulu üyesi): “Olgu çoğalma hızımız aşamalı olarak yüzde 15’lerden önce yüzde 12’lere, ardından yüzde 8’lere değin geriledi. Doğru uygulamaların neticesini görüyoruz. Sokağa çıkma kısıtlaması, mevcut tedavi yaklaşımları, deneme sayısındaki çoğaltma, afiyet personelinin gayretleri tabloyu lehimize çevirmiş durumda. Hocalarımızın, tedavide kendi tedbirlerini aktarmaları, hastanelerdeki yığılma tehlikesinin önüne geçti. Semptomları hafif seyredenlerin karantina tedavisine alınması doğru hamlelerden biriydi. Işlem böyle devam ederse önümüzdeki günlerde vaka çoğalma hızı yüzde 5’lerin de altına düşecektir. Haziran’da hayatın normalleşeceğini düşünüyorum. Pandemi uzun bir zaman. Önlemleri bırakmadan, ‘Artık bitti’ diyene değin gevşemeden yolumuza devam etmeliyiz.”

‘Özenli olacağız’

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan (Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı: “Son derece iyi noktadayız ama bir hafta daha sabretmeliyiz. Bunalıp dışarı çıkma ihtiyacı duyan millet var. Bizim vefat oranımız düşük. Bunun nedeni hastaların ağırlıklı olarak genç olması. Bunu sağlayan 65 yaşın dışarıda çıkmaması. Kesin kurallarla dışında çıkarıları lazım. Her şeyi yavaş yavaş ve kontrollü bir şekilde yapacağız. Bir adım atacağız ve virüs ne yapıyor, bakacağız. Açık Havada çıkanlar da tedbirli olacak. Ne zamana kadar? Aşı bulunana ve aşılama yapılana kadar. Olur Ya restoranlar açılacak lakin 1,5 metreden yakın oturulmasına müsade verilmeyecek. Ola Ki oteller açılacak ama bütün kapasite çalışmasına izin verilmeyecek. Fakat aşı bulunursa eskisi gibi olacak. Bulununcaya değin her zaman kontrollü yaşayacağız. veya virüs mutasyona uğrayacak bundan böyle bulaşmayacak.”

‘Rehavet tabloyu başaşağı eder’

Bilim Kurulu’nun Acele Tıp Uzmanı Üyesi Doç. Dr Afşin Emre Kayıpmaz ve Ankara Şehir Halkı Hastanesi Acele Tıp Kliniği İdari ve Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Hakan Oğuztürk Yüzleri güldüren tabloyu yorumladı. Son tablo için “Salgınla mücadelede fazla manâlı bir eşiği geride bıraktığımız anlamını taşıyor” diyen Kayıpmaz, Yeni hasta sayısının halen 3 binlerde olduğuna işaret ederek şu uyarılarda bulundu:

“Bu da bize her ne değin zirveye yaklaşsak da tedbirleri elden bırakmamamız gerektiğini hatırlatıyor. Bugün bulunduğumuz noktaya gelmemizde en kayda değer faz, milletimizin tedbirlere ve kısıtlamalara harmoni göstermesiydi. 83 milyonun yaşadığı büyük bir ülke olduğumuz göz önünde bulundurulursa her ilimizin salgında aynı aşamada olamayacağı daha iyi anlaşılabilir. Mesela bir ilimizde yeni olgu sayılarındaki grafik çizgisi yatay biçimde seyrederken bir başka ilimizde yükselerek zirveye varmak demin yarım kalmış olabilir. Bu da tedbirleri ve kısıtlamaları gevşetmeye başlamak için demin erken olduğunun kayda değer bir göstergesi olarak yorumlanabilir. Şimdiye dek milletimizin gösterdiği mucizevi çabanın boş yere gitmemesi için Ramazan Bayramı ardına kadar tedbirlerin devamlılığı şarttır. Yaşanacak ani bir gevşeme, tedbirsizlik ve uyuşukluk havası, aniden tabloyu tepetaklak edebilir. Bu anlamda milletimizin hoşgörüsüne ve hassasiyetine bir müddet daha ihtiyacımız var. bu nedenle Ramazan ayında da bedenen birbirimizle mesafeli oysa gönül birliğinde mesafesiz olalım.”

Prof. Dr. Oğuztürk de, rakamların içten işler yapıldığını gösterdiğini vurgulayarak, “Içten yolda olduğumuzun, fakat hemen şimdi finişe varmadığımızın nesnel göstergesi. Bu değerlere bakarak ‘tepe döneminden çıktık, düşüşe geçtik’ çağırmak için azıcık erken. Muhtemelen mayıs ayı başından itibaren pik döneminden uzaklaşacağız kanaatindeyim” diye konuştu. 

‘Fakat’sız, ayrıcalıksız’

Bu öngörünün gerçekleşebilmesi için “İyileşen hasta sayısının jurnal yeni vaka sayısından artı olduğu günler sayısının artarak bir vakit daha devam etmesi gerektiğine” muhabere eden Oğuztürk, “Her salgında olduğu gibi bu pandemide de yükseliş sürecini, plato dediğimiz yatay seyir dönemi peşine düşüp takip edecek. Bu plato döneminden sonrada mayısın son haftasına varmadan önce önemli düşüş dönemine gireceğiz. Lakin sosyal mesafe ilk kez almak üzere tüm yalıtım kurallarına sürekli uymak şartıyla” dedi.

İstisnasız bütün yalıtım tedbirlerini en üstteki seviyede uygulamak gerektiğini kaydeden Oğuztürk, şöyle devam etti:

“Haricen çıkmayıp kurallara harfiyen uymamız gerekiyor. Nisan sonrası azalma eğilimi olsa bile bu kurallara esnetilmeden devam edilerek sıhhat profesyonelleri tarafından ne söyleniyorsa harfiyen uyulmalıdır. Amasız, ayrıcalıksız, kurallara uyma şeklinde işleyecek bir süreçte Mayıs ayı sonundan itibaren Kovid-19’a karşısında takdire şayan bir galibiyet sağlamış olacağız.”