Harik’e Adanmış 28 Yıllık Bir Sanat Hikayesi: Haydar Yılmaz ve Geleneksel Bitlis Harik Ayakkabıları

Geleneksel Bir Miras: Harik ve Bitlis’in Zengin Kültürel Kimliği

Bitlis’in köklü kültürel miraslarından biri olan ve yüzyıllardır nesilden nesile aktarılan harik sanatı, bölgede yaşayan ustalar tarafından titizlikle korunmakta ve yaşatılmaya devam etmektedir. Bu geleneksel el sanatı, sadece bir ayakkabı üretimi değil, aynı zamanda Bitlis’in kültürel hafızasının canlı bir yansımasıdır.

Haydar Yılmaz: 28 Yıldır Harik Sanatını Yaşatan Usta

Haydar Yılmaz, 1997 yılında başladığı bu sanat dalında yaklaşık üç buçuk on yıl boyunca ustalıkla çalışmakta ve bu değerli geleneksel sanatı gelecek nesillere aktarmanın gururunu yaşamaktadır. Yılmaz, kendi ifadesiyle, “Yaklaşık 28 yıldır bu sanatın savunucusu ve devam ettiricisiyim. 1997 yılında Bitlis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Halk Eğitimi Merkezi’nin düzenlediği kurslarda harik yapımını öğrendim ve o tarihten beri bu sanatı tutkulu bir şekilde sürdürüyorum” diyerek mesleğine olan bağlılığını dile getirmektedir.

Harik Üretiminin İncelikleri ve Zorlukları

Harik ayakkabılar, keçi kılı ve kendir gibi doğal malzemelerin özenle seçilmesiyle başlar. Her çift ayakkabı, yaklaşık 12 aşamalı bir süreç sonunda, yaklaşık 4-5 gün süren titiz çalışmalar sonucu ortaya çıkar. Bir çift harik ayakkabının üzerinde yaklaşık 2.500 dikiş bulunması, el işçiliğinin ne denli ince detaylar içerdiğinin göstergesidir. Yılmaz, bu zorlu ve zahmetli üretim sürecinde, yaklaşık 30 yıldır tek başına çalışmakta ve Bitlis’in kültürel kimliğinin yaşamasına katkıda bulunmaktadır.

Gelecek Nesillere Aktarım ve Güncel Durum

Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğü ve Kültür Turizm Müdürlüğü desteğiyle zaman zaman düzenlenen kurslar, gençlerin ilgisinin az olması nedeniyle yeterli sayıya ulaşamamaktadır. Yılmaz, bu sanatın yaşatılması ve tanıtılması adına çeşitli sergiler, fuarlar ve festivallerde yer almaktadır. Bitlis Tanıtım Günleri ve Geleneksel El Sanatları Fuarları gibi etkinliklerde, harik sanatını geniş kitlelere tanıtmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, halk oyunları ekipleri ve çeşitli kültürel etkinlikler için mini harik süs eşyası gibi alternatif ürünler de üretmektedir.

Sanatın Korunması ve Geleceğe Aktarılması

Yılmaz, sanatını yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak adına şunları söylemektedir: “Bu sanatı yaklaşık 28 yıldır yapıyorum. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın düzenlediği kurslar sayesinde öğrendim ve 1998 yılından beri yeni ustalar yetiştiriyorum. Harik, keçi kılı ve kendirden oluşan zengin malzemelerle, 12 aşamadan geçerek yaklaşık 5 günde bir çift ayakkabı üretiyoruz. Bu ürünler, geçmişte uzun yıllar kullanılmış ve şu an daha çok halk oyunları ekipleri ve süs amaçlı tercih edilmektedir. Ancak, ne yazık ki, diğer geleneksel sanatlar gibi zaman içerisinde kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya ve yeterince tanınmamaktadır. Tanıtım çalışmalarımızı çeşitli sergiler, fuarlar ve festivaller aracılığıyla sürdürüyoruz. Amacımız, bu sanatın unutulmasını engellemek ve gelecek nesillere aktarmaktır. Dönem dönem açtığımız kurslar ve düzenlediğimiz etkinliklerle, gençlerin bu sanata ilgi göstermesini sağlamaya çalışıyoruz. Ancak, pazar sorunu ve ilgisizlik nedeniyle kursiyer sayısı azalmaktadır. Yine de, elimden geleni yapmaya ve bu değerli sanatın yaşatılmasına devam edeceğim” diyerek sözlerini tamamlamaktadır.