Hamilelikte Kaşıntı: Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gebelik süresince bazı kişilerde görülen kaşıntı, bazen karaciğer sorunlarına işaret edebilir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Fatih Mehmet Kaya, gebelikteki kaşıntı ile kolestaz arasındaki bağı anlatırken, bunun yalnızca normal bir cilt değişikliği olmayabileceğini vurguluyor. Cildin gerilmesi, hormonal değişiklikler nedeniyle oluşan kuruluk ve bazı kimyasal/ürünlere karşı hassasiyet gibi nedenler, kaşıntının sık görülen basit sebepleri arasında sayılıyor. Hormonal etkiler kan dolaşımında değişikliklere yol açtığında da kaşıntı tetiklenebilir. Ayrıca PUPPP olarak adlandırılan gebelik plakları ve prurigo adı verilen kaşıntılı döküntüler de gebelikte karşılaşılabilecek diğer olası nedenler arasındadır.

Yoğun kaşıntının hangi bölgede olduğunun belirlenmesi de önemlidir. Göbek ve göğüsler gibi genellikle değişimin yoğun yaşandığı bölgelerde hafif kaşıntı normal kabul edilebilir olmakla birlikte, karın, kollar ve bacaklarda yoğun olan kaşıntı dikkat gerektirir. Özellikle son trimesterde artan ve gerilemeyen kaşıntı varsa, el içi ve ayak tabanında da belirginleşiyorsa bu bir alarm işareti olabilir ve doktora başvurulmalıdır.

Gebelik kolestazı, karaciğerdeki safra yollarının işlev bozukluğu nedeniyle kandaki safra asitlerinin yükselmesiyle ortaya çıkan ve yoğun kaşıntı ile kendini gösterebilen bir durumdur. 35 yaş üstü olmak, çoğul gebelik, hepatit C gibi karaciğer enfeksiyonları ve karaciğere zarar veren zehirlenmeler gibi risk faktörleri bulunur. Belirtiler arasında döküntüsüz kaşıntı ile birlikte koyu renkli idrar, açık renkli dışkı, gözlerde sarılık, iştah kaybı, bulantı ve karın ağrısı sayılır. Bu belirtiler görüldüğünde erken tanı için bir hekimle görüşülmesi gerekir. Gebelik kolestazı, ölü doğum, bebeğin gelişim geriliği, erken doğum ve doğum sonrası solunum güçlükleri gibi ciddi riskler taşır; bu nedenle dikkatli takibi önemlidir. Amerikan Jinekoloji ve Obstetri Derneği (ACOG), tanı konulan annelerin 37. haftada doğurtulmasını ve tedavi sürecinde vitamin/mineral eksikliklerinin giderilmesini önermektedir.

Kaşıntıyı azaltmaya yönelik öneriler arasında, cildi tahriş edebilecek ürünler yerine parfüm ve deterjanları değiştirmek, doğal kumaşlardan yapılmış gevşek ve bol giysiler giymek, cildin nefes almasını sağlamak için önemlidir. Kuru cildi nemlendirmek için zeytinyağı, hindistancevizi yağı, shea yağı veya badem yağı gibi yoğun nemlendiriciler tercih edilebilir. Ayrıca düzenli nemlendirme ve yeterli su tüketimi cildin nemli kalmasına yardımcı olur. Ortamın serin ve nemli tutulması da kuruluk ve sıcaklığa bağlı kaşıntıyı azaltabilir.

Unutulmamalıdır ki, bu öneriler genel pragmatiklerdir; şikayetleriniz artış gösteriyorsa veya endişe verici belirtiler fark ederseniz bir hekime başvurmanız en doğru adımdır.