Halk işsizlik, göçmen, düşük ücret sarmalında

Sözcü Gazetesi’nden Sayime Başçı’nın haberine göre pandemi döneminde 10 milyonu aşan, tartışmalı TÜİK verilerinde bile yüzde 25.4’e ulaşan gerçek işsizlik oranları Türkiye’de her 4 kişiden 1’inin işsiz olduğuna işaret ederken, son 10 yılda yaşanan yoğun göç dalgası, istihdam piyasasında hem vatandaşlar hem de göçmenler tarafında büyük hak kayıplarına neden oluyor. Artan genç nüfus ve ekonomik kriz bileşenleri altında iş bulmanın her geçen gün zorlaştığı Türkiye’de vatandaşlar göçmenler nedeniyle iş kaybetmekten, göçmenler ise çok düşük ücretler ile kayıt dışı çalışmaktan şikayetçi.

İŞ, DÖNÜŞE BAĞLI

Türkiye’de yaşayan ve çalışabilir durumda olan Suriyelilerin yüzde 93’ü bir meslek sahibi olmasına rağmen sadece yüzde 55.8’i bir işte çalıştığını açıklarken bu kişilerin neredeyse tamamı kayıt dışı olarak istihdam ediliyor. Bu durumla bağlantılı olarak Türk vatandaşlarının yüzde 55.3’ü Suriyelilerin işlerini kaybetmelerine neden olduklarını ve iş bulmayı zorlaştırdıklarını belirtiyor.

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı tarafından hazırlanan ve işgücü piyasasında Suriyeli sığınmacıların etkisini analiz eden rapora göre her 10 Türk vatandaşından 6’sı Suriyelilerin ülkelerine dönmeyeceğini düşünüyor. Her 3 Türk vatandaşından 2’si ise Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri halinde kendileri için iş bulma imkanlarının artacağını düşünüyor. Suriyelilerin yüzde 41.3’ü ise Türkiye’de karşılaştıkları en büyük zorluk olarak düşük ücretle çalışmayı gösterdi. Bu veriler göç yönetimine ilişkin plansızlığı ortaya çıkardı.

Sadece yüzde 2.7’si kayıtlı çalışıyor

Proje kapsamında uygulanan ankete katılan Türk işverenler arasında çok küçük bir kesimin (%13.3) halihazırda veya geçmişte Suriyeli istihdam etme deneyimi olduğu görüldü. Buradaki temel nokta ise kültürel ve dil farklılıklarının yaratacağı problem olarak gösteriliyor. Türkiye’deki Suriyelilerden yalnızca yüzde 2.7’sinin çalışma izni olduğu tespit edilirken, kayıt dışı çalışanların ağırlıklı bir kısmının ise düzensiz ve gündelik olarak tekstil, hazır giyim, inşaat gibi sektörlerde çalıştığı belirtiliyor.

Yüzde 19.4’ü Suriye’ye geri dönmek istiyor

Ankette “Türkiye’de kalmayı düşünüyor musunuz” sorusunu “Hayır” şeklinde yanıtlayan yüzde 19.4’lük kesimin temel motivasyonu kendilerini ait hissettikleri yere, Suriye’ye dönme arzusu. 

Türkiye’de kalmak istemediğini belirtenlerin yüzde 80’i bu durumu, “Suriye benim vatanım” ifadesiyle destekledi. Türkiye’de karşılaştıkları zorluklara rağmen Suriyelilerin yüzde 79’u Türkiye’de kalmaya sıcak bakıyor.