Google, Türkiye’deki Deprem Uyarı Sisteminin Başarısızlığını Kabul Etti

Google, Türkiye’de gerçekleşen ve büyük yıkıma neden olan Kahramanmaraş depremleri öncesinde, yaklaşık 10 milyon kullanıcıya erken uyarı göndermediği gerçeğini kabul etti. Bu durum, depremin etkilerinin önceden tahmin edilmesi ve halkın güvenliğine yönelik alınması gereken önlemler açısından ciddi bir eksiklik olarak ortaya çıktı. Google’ın açıkladığına göre, Türkiye’deki akıllı telefon kullanıcılarının büyük bir bölümü, özellikle Android işletim sistemini kullanan cihazlar aracılığıyla, depremden önce uyarı alabilecek durumda olmasına rağmen, bu uyarıların sadece sınırlı sayıda kişiye ulaştığı anlaşıldı.

Depremin merkez üssüne yaklaşık 158 kilometre mesafede yaşayan yaklaşık 10 milyon kişi, Google’ın en yüksek seviyeli erken uyarı sistemine erişim imkanına sahip olabilirdi. Bu uyarı sayesinde, deprem meydana gelmeden yaklaşık 35 saniye önce alarm vererek, insanların güvenli bir şekilde hareket edebilmeleri ve tedbirlerini alabilmeleri sağlanabilirdi. Ancak, gerçekleşen olayda, bu kadar geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşması gereken sistem, maalesef sadece 469 kişiye “Harekete Geç” uyarısı gönderebildi. Bu uyarı, ciddi depremler sırasında hayati öneme sahip olup, telefonlarda yüksek sesle alarm verilmesi ve ekranın tamamen kapanmasıyla kullanıcıların dikkatini çekiyor.

Sistemdeki Eksiklikler ve Güncellemeler

Google tarafından yapılan açıklamada, depremin hemen ardından yaklaşık yarım milyon kişiye “hafif sarsıntılar” için tasarlanmış, düşük seviyeli ve yeterince etkili olmayan uyarıların gönderildiği belirtildi. Bu uyarı, kullanıcıların gerekli önlemleri almasını engellemiş ve sistemin etkinliğine gölge düşürmüştü. Google, bu olayın ardından algoritmasını yeniden gözden geçirerek, özellikle büyük ve yıkıcı depremler sırasında uyarıların doğruluğunu artırmaya yönelik çalışmalar başlattı. Şirket, “Sistemi geliştirmeye devam ediyoruz” diyerek, bu tür felaketlerin tekrarlanmaması adına önlemler almayı sürdüreceklerini vurguladı.

Google’ın “Android Deprem Uyarıları” (AEA) sistemi, dünya genelinde yaklaşık 100 ülkede kullanılmakta olup, Silikon Vadisi merkezli şirket tarafından yönetiliyor. Sistem, Türkiye’deki telefonların %70’inden fazlasını oluşturan Android cihazlar üzerinde aktif olarak çalışıyor ve milyonlarca cihazdan gelen sarsıntı verisini anlık olarak değerlendirebiliyor. Depremler, yer yüzünde oldukça yavaş ilerlediği için, sistem kullanıcılara depremden yaklaşık 1 dakika öncesine kadar erken uyarı gönderebilmekte. Bu sayede, kullanıcılar güvenli alanlara geçiş yapma veya hazırlıklarını yapma fırsatı bulabiliyorlar.

“Harekete Geç” Uyarısının Önemi

Depremler sırasında en kritik uyarı, yüksek sesle alarm veren ve ekranı kapatan “Harekete Geç” (Take Action) uyarısıdır. Bu uyarı, güçlü sarsıntıların tespit edilmesi halinde devreye girer ve kullanıcıların hemen hareket etmelerini sağlar. Ancak, Kahramanmaraş merkezli depremler gibi büyük felaketlerde, uyarıların gecikmesi veya yetersiz kalması, can kayıplarını artırabilir. 04.17’de gerçekleşen ilk deprem sırasında, birçok kişi uykuda olmasına rağmen, sistemin yeterince etkili olmaması nedeniyle bu uyarıların ulaşmadığı veya zamanında ulaşmadığı anlaşılmıştır.

Depremin ardından Google araştırmacıları, algoritmayı yeniden test ederek ve simülasyonlar yaparak hataları tespit etti. Bu süreçte, yüksek şiddetli depremlere karşı uyarı sistemlerinin nasıl daha doğru çalışabileceği konusunda çalışmalar devam ediyor. Şirket, “Her erken uyarı sistemi, benzer zorluklarla karşılaşıyor ve yüksek şiddetteki depremlerde algoritmayı optimize etmekte zorluklar yaşanıyor” açıklamasını yaptı. Bu gelişmeler, gelecekte daha etkin ve hızlı uyarı sistemleri kurulması adına önemli bir adım olarak görülüyor.