Gazze’deki Soykırım Sağlık Sistemini Felç Etti

Gazze Şeridi’nde İsrail’in operasyonları ve insani yardımların geçişini engelleyen uygulamalar, sağlık sisteminin hayatta kalma kapasitesini derin bir krize sürüklüyor. 7 Ekim 2023’ten bu yana süren saldırılar, sağlık merkezlerini doğrudan hedef alarak çalışmayı güçleştirdi; kuşatma, ilaç ve tıbbi malzeme girişinin engellenmesi, sağlık personelinin riske edilmesi gibi durumlar çoğaldı. Az sayıda kalan hastaneler, ağır koşullara karşın ayakta kalmaya çalışıyor ve bu merkezlerde koridorlar daralıp; yataklar yaralılarla doldu. Sedye ve ekipman eksikliği nedeniyle müdahaleler gecikiyor; yoğun bakım üniteleri ise Gazze’deki yakıt yetersizliği nedeniyle jeneratörlerle çalışıyor.

Ambulanslar, savaş devam ederken yaralılara ulaşmaya çalışırken yıkılan evler ve binalar arasından geçiyor; fakat çoğu durumda hayat kurtarmaya yetmiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Munir el-Burş’un paylaştığı veriler, durumun insani bir krizden öte bir yaşam hakkı krizine dönüştüğünü gösteriyor. Verilere göre, İsrail saldırılarında şu ana kadar 157 doktor ve 590 sağlık personeli yaşamını yitirdi; 183 ambulans hedef alındı. 38 hastaneden 15’i çalışmakta ve bunlardan yalnızca 4’ü merkez hastanesi konumunda. Hastanelerin doluluk oranları yüzde 200’ü aşıyor ve birinci basamak sağlık kuruluşlarından 157’si, ameliyathanelerden ise yalnızca 40’ı faal durumda.

İnsani krizin sürmesiyle 2025 yılının başından bu yana 28 bin yetersiz beslenme vakası kaydedildi. İsrail-ABD güdümlü “Gazze İnsani Yardım Vakfı” tarafından kurulan yardım dağıtım noktalarında 27 Mayıs’tan bu yana 1800’den fazla kişi hayatını kaybetti. Dayatılan kıtlık ve buna bağlı yetersiz beslenme nedeniyle 103’ü çocuk, 227 kişi yaşıyor. 500 bebek yetersiz beslenme nedeniyle tedavi görürken hamilelerde görülen düşük sayısı 3 bin 120’ye ulaştı.

İlaç kıtlığı, hastanelerdeki tedavi kapasitesini doğrudan etkiliyor. Veriler, yaklaşık 300 bin kronik hastanın ilaç eksikliği nedeniyle tehdit altında olduğunu gösteriyor; bunlardan 6 bin 758’i hayatını kaybetti. Böbrek hastalarının yüzde 41’i tedavi yetersizliğinden, yüzde 52’si kronik hastalıklar için gereken ilaç eksikliğinden yaşamını yitirdi. Aynı sebeplerle 1000 kalp hastası da Gazze Şeridi dışında tedavi için beklerken hayatını kaybetti; 633’ü Gazze dışında tedavi için onay beklerken ölümle karşılaştı. Bölgede hepatit vakaları 71.338 ve kronik ishal vakaları yaklaşık 167 bin olarak kayıtlara geçti; bu yıl başından bu yana 1.116 menenjit vakası görüldü. Guillain-Barré sendromuna bağlı 64 vaka tespit edildi; bunlardan 3’ü yaşamını yitirdi.

Yaşam kaybı, yaralanma ve sakatlık tablosu da ağır. 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’nde 61.599 kişi hayatını kaybetti; bunların en az 18.430’u çocuk, 9.300’ü kadın ve 8.505’i anne. İsrail saldırılarında 2.613 aile tamamen yok oldu; 5.943’ten fazla aile ise birden çok ferdini kaybetti. 154 bini aşan yaralının 18 bini acil rehabilitasyona ihtiyaç duyuyor. Saldırılar sonucunda 4.800 kişi ise bir uzvunu kaybetti; bunlar arasında 718’i çocuk. Bu tablo, Gazze nüfusunun geniş bir kesimini kalıcı sağlık sorunlarıyla karşı karşıya bırakıyor.

Kaynak: AA / Sağlık