Emekli de ‘asgari zam’ istiyor
Türkiye Gazetesi’nden Sefa Bilgitekin’in haberine göre asgari ücrete 5 yılda, enflasyon rakamlarının üzerinde yaklaşık yüzde 88 oranında zam yapılırken, emekli maaşlarında bu artışın yüzde 55’te kalması emeklileri harekete geçirdi. Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Araştırma Müdürü Namık Tan, emekli maaş artışı ile asgari ücret artışındaki makasın daha da açıldığını belirterek emekli maaş sisteminin yeniden düzenlenmesini talep etti. Tan “Sadece 2019’da emekliler, ocak ve temmuz ayında toplam yüzde 15,7 zam alırken, asgari ücrete yüzde 26 oranında zam yapıldı. Emekli aylığındaki zam oranı, asgari ücretteki artış ile eşitlenmeli. Bu oran asgari ücretteki artışın altına düşmemeli. Eskiden yıl sonunda memurlarla, emeklilere yapılan zam oranları karşılaştırılır, arada fark varsa ocakta kapatılırdı.
Bu uygulama, 2008 itibarıyla kaldırılmıştı. Yeniden başlatılabilir. Asgari ücret ile emekli maaşları için aynısı yapılabilir. Hükûmet, ocak ayında emekli maaşlarına bu farkı yansıtabilir. Çünkü sistemden kaynaklı olarak emekli maaşları sürekli düşüyor” dedi.
En düşük emekli aylığı bağlama oranı yüzde 70’ten yüzde 35’e düşürüldüğünü ve 2000 sonrasında taban aylıkların bilinmediğine dikkat çeken Tan “Emekli aylıklarına bakıldığında 850 lira alan da var 950 de. Hükûmet bunları 1.000 liraya tamamladı. İşçilerin asgari ücreti varsa emeklilerin de asgari ücreti olmalı. Sosyal Güvenlik Kurumunun rakamlarına bakıldığında 2000 öncesinde emekli olanların bin 850 liranın altında aylıkları yok. Taban aylık olarak nitelendirirsek 2000 öncesi ve 2000 sonrasının emekli maaşları eşitlenmeli. Bu da bütün dönemler için emeklilerin asgari ücreti olmuş olur. Aynı zamanda iyileştirilmiş de olur” diye konuştu.
EMEKLİ AYLIKLARINDA ARTIŞ ORANI YÜZDE 22,5 OLMALI
Önümüzdeki yıl, yeniden değerleme oranının yüzde 22,58 olduğunu söyleyen TÜED Araştırma Müdürü Tan, emekli aylıklarında da bu oranda bir artış yapılması gerektiğini söyledi. Tan “Ocak’ta emekli aylıklarına yüzde 6 oranında zam yapılacağı öngörülüyor. Maalesef yüzdeli artışlar, aylıkları düşük olan emeklileri koruyan bir sistem değil. Emeklilere seyyanen artışlar yapılabilir” dedi. Karma sistem ile birlikte emekli aylıklarının düştüğüne dikkat çeken Tan şunları kaydetti: 2000 yılı öncesinde gösterge sistemi vardı. Asgari ücret arttıkça emekli aylıkları da artardı. Şimdi asgari ücret arttıkça aylıklar artmıyor. Yeni sisteme göre çalışanların aylıkları düşüyor. Asgari ücretle çalışanların yüzde 70 aylık bağlama oranları vardı. Aylık bağlama oranı da neredeyse yüzde 17’lik bir kayıp var.