Doğu Karadeniz’de Yağışlar ve Sel Tehditleri: İklim Değişikliğinin Bölgeye Etkileri

Doğu Karadeniz’de iklim değişikliğinin etkileri giderek belirginleşiyor. Rize ve Artvin’de kaydedilen yoğun yağışlar, sağanaklar halinde metrekareye yaklaşık 450 kilogram düzeyine ulaştı ve bu durum sel ile heyelana yol açtı. Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, bölgenin iklim değişikliğine karşı henüz hazırlıklı olmadığını vurgulayarak, “Bölgemiz hızla ısınıyor. Deniz suyu yükseldikçe rutubet artıyor ve bu da ani sellerin oluşmasına zemin hazırlıyor” ifadelerini paylaştı. 1950’lerden günümüze yağışların artış gösterdiğini belirtti ve ekledi: “Artan yağışlar, bölgede sık sık şiddetli taşkınlar ve erozyonlar meydana getiriyor.”

Uzmanlar, Doğu Karadeniz’in yoğun yağışlarıyla birlikte sel baskınlarına karşı dikkatli olunması gerektiğini belirtiyor. Karadeniz’in bu bölümü, deniz üzerinde yenilenen rutubet nedeniyle sel ve heyelan riskini artıran dinamiklere sahip. Uzun vadeli etkiler, yalnızca su kaynaklarını değil, toprak yapısını ve inşa edilen yolları da tehdit ediyor. Ayrıca şehirleşmenin dar bir alanda yoğunlaştığı bölgelerde dere yataklarının daraltılması, taşkınları tetikleyen bir diğer etken olarak öne çıkıyor.

İklim değişikliği artık gerçek olarak ifade ediliyor. Bölgenin sıcaklığı yükseldikçe yağışların dağılımı değişiyor ve bu durum sellerin daha kısa sürede, daha fazla şiddetle ortaya çıkmasına neden oluyor. Bölgedeki mevcut dere yataklarına yapılan müdahaleler ve kara yollarının derenin taşması anlarında meydana getirdiği zararlar, sel felaketlerini daha kolay tetikleyebiliyor. Uzmanlar, derenin doğal akışını bozan yerleşim ve yapılaşmaya karşı uyarılarını yineliyor.

Bektaş, Doğu Karadeniz için en önemli savunma unsurlarından birinin yatay ve dikey olarak planlanan altyapı projelerinin derelerle uyumlu hâle getirilmesi olduğunu belirtiyor. Dere yataklarındaki yerleşimlerin güvenli bölgelerde konumlandırılması, kayma ve taşkın riskini azaltmada kilit rol oynuyor. Buna ek olarak, iklim değişikliğine bağlı olarak değişen hava olaylarına karşı il risk azaltma çalışmaları ve afet yönetim planlarının uygulanması gerekiyor.

Yetkililer AFAD ve ilgili raporlar aracılığıyla alınması gereken önlemleri hatırlatıyor. Ancak bütçe ve uygulama eksiklikleri nedeniyle bu raporların sahaya yansıtılmadığı eleştirileri sürüyor. Bölgedeki taşkın mevsimi artık yeniden gündeme gelirken, toplumsal farkındalık ve yerel yönetimlerin koordineli çalışmasıyla dayanıklı bir altyapı kurmanın önemi bir kez daha vurgulanıyor.