Doğalgazda son tedavi tahkim

Uyruk Gazetesi’nden Mithat Yurdakul’un haberine kadar petrolde ABD merkezli sarsıntının ardındaki düşen fiyatlar, petrole tarafından endekslenen doğal gaz fiyatlarında da revizyonu gündeme getirdi. Rus enerji şirketi Gazprom, martta Bulgaristan’a sattığı gazın fiyatında yüzde 40 indirime bu vesileyle, Türkiye’nin Rus gazında indirim talepleri halen masada bulunuyor. Avrupa’da en fiyatı yüksek Rus doğal gazını kullanan Türkiye, tüketimindeki doğal gaz ağırlığı nedeniyle Gazprom’un fiyat politikasından en çok etkilenen ülkelerin başını çekiyor. Rus gazını Ukrayna’ya uğramadan ilk elden Türkiye’ye taşıyan TürkAkım’la düşen maliyetlerin fiyatlara indirim olarak yansıması da beklentiler aralarında.

Uzun sözleşme

Türkiye’nin doğal gazı uzun vadeli kontratlarla alırken Avrupa’nın spot piyasalar üzerinden alım yapması, Avrupa’yı değişen fiyat şartlar karşısında ayrıcalıklı ışık halkası getiriyor. Burada uzmanlar, Rusya’yla yapılanınkine benzer uzun vadeli alım anlaşmalarının, süreç içinde “demode” kaldığına uyarı çekiyor. Vaktiyle doğalgazda bu denli talep bolluğu olmadığına sinyâl eden uzmanlar, İran ve Azeri gazı ile Cezayir ve Nijerya LNG’si gibi kaynakların çeşitlendiği bir dönemde Türkiye için belirlenen fiyatların adil olmadığı görüşünde.

Her Yerde pazarlık

Enerji Ekonomisi Derneği Idare Heyeti Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, Avrupa’nın doğal gaz alım sözleşmelerinin petrol fiyatına endekslenmekten çıktığını, spot piyasadan gaz alımına yönelim olduğunu söyledi. Tüm Avrupa’nın bu süreçte gaz için bitmiş pazarlık yaptığına uyarı çeken Kumbaroğlu, “Bir pazarlık yapmayan bizim kaldığımızı kendileri açıkladı” dedi. Gazda fiyatlamanın formül pazarlıklarına alt olduğuna uyarı çeken Kumbaroğlu, bu görüşmelerin kapalı kapılar yerine artık açık yapılması gerektiğini ifade etti.

TürkAkım’da Türkiye 10 sene süreyle gaz almasa da Rusya’nın yaptığı harcamayı çıkaracağına dikkat çeken Kumbaroğlu, “Bu koşul, ‘al veya öde’nin diğer şekline dönüşüyor. Rusya doğal gazda indirim yapmazsa milletlerarası tahkime gidebilir bu şartlarda” diye konuştu.