Dijital Para Birimlerinin Yükselişi: Avrupa, Libra ve Çin’in Etkisi

Kriptokoin – Dijital Para Birimlerinin Yükselişi

Nadiren hareket ettiğimiz, ancak genellikle tepki verdiğimiz bir dünyada yaşıyoruz. Avrupa, bu eğilim üzerinde oynayarak dijital para birimlerinin hızla benimsenmesine tanıklık ediyor. Kıtanın doğusundan ve batısından gelen haberlerle, dijital para birimleri giderek daha fazla ilgi çekiyor. Atlantik’in diğer tarafında ise sosyal medya devi Facebook, “dünya para birimini” tanıtarak, Libra ile kurumsal ve egemen dünyaya şok dalgaları gönderdi. Bu gelişmelere karşılık olarak Pekin, bir yıldan fazla bir süredir Çin Yuanı’nın dijital versiyonu üzerinde çalıştığını duyurdu.

Her iki cephe de Avrupa’nın gözetici olarak yakalanmasına neden oldu ve şimdi kendi Merkez Bankası Destekli Dijital Para Birimi olasılığını değerlendirerek yanıt vermeye çalışıyor. CNBC ile yakın tarihli bir röportajda, Ekonomik Politikalar Araştırma Merkezi (CEPR) Başkanı Beatrice Weder di Mauro, Avrupa’da bir dijital para birimine duyulan ihtiyacı vurguladı. Bu, aynı zamanda, benzer bir öneriyi yapan ilk kişi olmadığını gösteriyor.

Özellikle Libra konusuna değinen Mark Zuckerberg’in 23 Ekim’deki ABD Mali Hizmetler Komitesi’ndeki duruşmasının ardından di Mauro, Libra’nın “muhtemelen olmayacağını” düşündüğünü ifade etti. Libra’nın kaderinden bağımsız olarak, CEPR başkanı, “merkez bankası topluluğunu zaten sarstı” ifadesini kullanarak bu durumun önemine dikkat çekti.

Libra’nın Etkisi

Libra’nın önemli bir etkisi, merkezi bir bankacılık perspektifinden, Çin’in piyasaya sürmeyi planladığı gibi egemen dijital para birimlerinin olasılığı şeklinde ortaya çıkıyor. Di Mauro, bu noktada “Küresel para birimine sahip uluslararası bir para sisteminin, doların mevcut baskınlığına kıyasla daha avantajlı olacağını gerçekten gösterebilirsiniz.” ifadelerini kullanıyor. Böyle bir dijital para biriminin geçici bir istekle çalışması gerekmez ve hatta ABD Doları’nı desteklemesi de şart değildir. Diğer Avrupa merkez bankası yetkililerinin de belirttiği gibi, bu dijital para birimi doları yerinden edebilir.

Di Mauro, birkaç ay önce İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney tarafından yapılan iddiaları destekleyerek, “Avrupa genelindeki Merkez Bankaları bir araya gelerek dijital para birimi çıkarabilir.” ifadesini kullandı.

Sentetik Hegemonik Para Birimi (SHC)

Jackson Hole, Wyoming’deki Ekonomik Politika Sempozyumu’nda Carney, merkez bankaları tarafından desteklenen dijital bir para biriminin ABD’nin yerini alabileceğini ifade etti. “Böyle yeni bir Sentetik Hegemonik Para Biriminin (SHC) kamu sektörü tarafından, belki de bir merkez bankası dijital para birimleri ağı aracılığıyla sağlanıp sağlanmayacağı açık bir sorudur.” Di Mauro da benzer bir görüşle, böyle bir para biriminin yakın gelecekte çok iyi bir olasılık olabileceğini belirtti. Açıklamalarında di Mauro, şunları söyledi: “Merkez Bankaları bir araya gelirse, küresel bir para birimi kendileri çıkarabilirler. Aslında, Mark Carney bu teklifi son zamanlarda Jackson Hole’da yapmıştı ve onunla aynı fikirdeyim. Kamu kesimi tarafından verilen sentetik bir küresel para birimi. Neden olmasın?”

Libra ve Çin, kuşkusuz Avrupalı yetkililerin takibinde. Avro’ya bağlı dijital yuanın kendi eşdeğerlerini başlatmayı düşünmeleri ise pek de uzak bir ihtimal değil. Diğer merkez bankası yetkilileri, böyle bir dijital para biriminin Avro arzının engellenmesini önleyebileceği durumlarını da öne sürdüler. Fransa Merkez Bankası Başkan Vekili Denis Beau, geçen hafta yaptığı açıklamada, “perakende CNDC” olarak adlandırdığı, “özel ödeme yapılarının” bir örneği olduğunu söylediği Libra’nın muazzam “motivasyonu” olduğunu belirtti. Bu, muhtemelen dijital yuandan bahseden “Euro dışı bölge CBDC”’si, Euro’nun arzını dijital ödemeler altyapısı yoluyla saptırabileceği anlamına geliyor. Bu ikili, “kayda değer bir pazar gücü elde edip güvenlik ve finansal istikrar için risk teşkil eden bir konumda” ifadelerini kullanıyor.

Fransa Merkez Bankası yetkilisi konuşmasının sonunda, CBDC’lerden korkulmaması gerektiğinin altını çizerek, aksine bu tür yeniliklerin kabul edilmesi gerektiğini belirtti. “Ama sonuçta, şunu söyleyebilirim ki, alınan son yönelimler ne olursa olsun, farklı CBDC biçimlerini denemekten kaçınmamalıyız.”