Deşifre X Kitaplar Serisinin İlk Çalışmaları: Amerikan Okulu ve Kürt Ülkücü Hikâyeleri

Hayat Yayınları’nın Deşifre X Serisi İlk Eserleriyle Tanışın

Hayat Yayınları tarafından hazırlanan ve büyük ilgi gören Deşifre X serisinin ilk iki kitabı, gazeteci Kamuran Akkuş’un uzmanlığı ve titiz editörlüğü eşliğinde okuyucuyla buluştu. Bu eserler, Türkiye’nin yakın tarihine ışık tutan derinlemesine araştırmaları ve çarpıcı detaylarıyla öne çıkıyor.

Beyaz Chevrolet’den Ankara’daki Amerikan Okulu’nun Saklı Tarihine Yolculuk

“Trojans: Ankara’da ABD Ajan Okulu” adlı kitap, Soğuk Savaş yıllarında Ankara’nın kalbinde, Balgat’taki Amerikan askeri ve istihbarat üslerinin derinliklerinde gizlenmiş tarihi ortaya çıkarıyor. Kitap, gazeteci Ahmet Köprülü’nün büyük bir merak ve titizlikle yaptığı araştırmalar sonucunda, 1957 yılında kurulan ve sadece diplomat ve asker çocuklarına değil, Türkiye genelinde Amerikan kültür ve eğitim faaliyetlerine hizmet eden gizemli okulun sırlarını gün yüzüne çıkarıyor.

Köprülü’nün tespitlerine göre, okulun kurucusu Jack E. Daseler’in ismi, 1957 yılında Ankara’da Balgat’ta halka kapalı üs bölgesinde faaliyet gösteren Amerikan Okulu’nun arşivlerindeki belgelerle ortaya çıktı. Bu okul, ABD’nin JUSMMAT ve TUSLOG birlikleriyle beraber, özellikle CENTO ve NATO gibi uluslararası ittifakların stratejik çıkarlarına hizmet eden önemli bir eğitim ve iletişim merkeziydi. Okulun yönetiminde, ABD Büyükelçisi Fletcher Warren ve JUSMMAT Generali A. Mead gibi üst düzey diplomat ve askerlerin rol aldığı, Türk tarafında ise emekli Albay Kamil Homriş’in faaliyet gösterdiği biliniyor.

Homriş’in, özellikle Fransızca öğretmeni olarak görev yaptığı Tapu ve Kadastro Meslek Lisesi’nde öğrencileri arasında, ünlü terörist Abdullah Öcalan’ın da bulunduğu iddialarını belgeleyen bilgiler kitapta detaylandırılıyor. Ayrıca, 1958-1980 yılları arasında okulun yıllık belgeleriyle, Amerikan öğrencilerin SSCB lideri Lenin’in portresini odalarına asabildikleri ve 2004’te ABD Başkanı George W. Bush’un ilk kez Türkiye’ye gelişinde, Laura Bush ile birlikte okulun mezunlar gününe katıldıkları gibi pek çok tarihi detay anlatılıyor.

Kitap, Amerikan etkisinin Türkiye’deki kültürel ve politik izlerini belge ve tanıklıklarla ortaya koyarken, özellikle eğitim sürecinin nasıl şekillendiğine ve bu okulun, soğuk savaş döneminde anti-komünizm refleksinin şekillendirilmesindeki rolüne de ışık tutuyor.

“Bozkürt”: Kürt ve Zaza Kökenli Ülkücülerin Hikâyesi

İkinci kitap, “Bozkürt”, Ülkücü Hareket’e katılan ve Kürt ile Zaza kökenli bireylerin bilinmeyen öykülerine odaklanıyor. Bu çalışma, bölgeden gelen insanların ideolojik ve kültürel dönüşümlerini detaylarıyla anlatırken, onların hareket içindeki yerlerini ve motivasyonlarını mercek altına alıyor.

Gazeteci ve araştırmacı Ahmet Dinç, özellikle Alparslan Türkeş önderliğindeki Milliyetçi Hareket Partisi ve Ülkücü Hareket’in, Kürt kökenli kadrolar üzerindeki etkisini ve bölgedeki sosyo-politik dinamikleri derinlemesine inceliyor. Kitapta, Türkiye’nin doğu ve güneydoğusundaki Ülkü Ocakları’nın kuruluşu, bölgedeki faaliyetleri ve bölge halkıyla ilişkileri ilk kez detaylı biçimde ortaya konuyor.

Özellikle, Türkeş’in Diyarbakır’da yaptığı ve 1975 yılında gerçekleştirdiği tank üzerinden gerçekleşen miting konuşmasına ait belge ve görseller, kitabın en çarpıcı bölümlerinden biri. Ayrıca, bölgeden gelen Kürt ve Zaza kökenli bireylerin, Türk milliyetçiliğine ve Ülkücü hareketlere katılmalarını etkileyen birçok faktör, kitabın ana teması olarak yer alıyor.

Dinç, “Bozkürt” kavramının ortaya çıkış sürecini ve bazı Kürtlerin neden Türkeş’in en sadık yoldaşları haline geldiğini açıklıyor. Ayrıca, PKK’nın 2025’teki fesih ve silah bırakma çağrısının ardından, Kürt ve Türk halklarının yeniden yakınlaşması ve ortak gelecek hayallerinin inşası yönündeki çalışmaların önemine vurgu yapıyor. Kitap, bölgeden gelenlerin, yeni dönemde, iki halkın birlik ve beraberliği için aktif rol almalarının gerekliliğini ve bu süreçte, “Bozkürtler” olarak yeni bir toplumsal bütünleşme çağrısı yapıyor.