Depreme Dayanıklı Yapılar ve Riskli Bina Stoku Üzerine Değerlendirmeler

Depremin İkinci Yılında Güncel Durum ve Yapısal Riskler Üzerine Derinlemesine Bir Analiz

Depremin ikinci yılını geride bırakırken, uzmanlar ve akademik çevreler, özellikle depreme dayanıklı yapıların inşası ve riskli bina stokunun yönetimi konularında kritik değerlendirmelerde bulunuyor. Altınbaş Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Sepanta Naimi, bu alandaki önemli sorunlara dikkat çekiyor ve çözüm önerilerini paylaşıyor.

6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ta gerçekleşen ve yaklaşık 9 saat arayla meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki büyük deprem sonucunda, 50 binden fazla vatandaş hayatını kaybetmiş ve bölgedeki 200 binden fazla bina ağır hasar görmüştür. Bu trajik olaylar, Türkiye’nin deprem riskiyle yüzleşme ve altyapıyı güçlendirme konusunda ne kadar hazırlıksız olduğunu gözler önüne sermiştir.

İkinci Yılın Getirdiği Dikkat Çekici Noktalar

Uzmanlar, özellikle eski ve güçlendirilmemiş yapıların risk taşıdığını vurguluyor. Doç. Dr. Naimi şu ifadeleri kullanıyor: “Özellikle İstanbul gibi ekonomik ve nüfus açısından büyük şehirlerimizde, eski yapıların güçlendirilmesi veya dönüşümünün acilen yapılması gerekiyor. Son günlerde Ege Denizi’nde, özellikle Santorini Adası’nın olduğu bölgeye yakın noktalarda 400’den fazla sarsıntı meydana geldi. Bu, Kuşadası ve İzmir Körfezi gibi bölgelerin de ciddi depremlerle karşılaşabileceğine işaret ediyor. Bu nedenle alınacak önlemler ertelenmemeli, acil adımlar atılmalı.”

Riskli Binalarda Yaşamaya Devam Etmek: Tehlike ve Çözüm

Depremin doğa olaylarından biri olduğunu ancak dayanıksız yapıların bu felaketleri daha ağırlaştırdığını belirten Naimi, vatandaşların ve yetkililerin ortak sorumluluğuna değiniyor. “Çürük ve riskli binalarda yaşamaya ısrar etmek, hem can güvenliğimizi tehlikeye atar hem de büyük bir risk oluşturur. Her birey, ev sahibi olarak sorumluluk almalı ve bu yapıları güçlendirmelidir. Unutmayalım, insan hayatı paha biçilemez ve bu konuda alınacak önlemler hayat kurtarır.”

Şehirler ve Kırsal Alanlar: Risklerin Merkezi

İstanbul, İzmir gibi büyükşehirlerin altyapısının ve yapı stokunun, muhtemel büyük depremler karşısında ciddi anlamda güçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Doç. Dr. Naimi, şunları söylüyor: “Zaman kaybetmeden, özellikle Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan şehirlerimizde, olası bir depreme karşı hazırlıklarımızı artırmalıyız. Şu anki durumumuz, olası 7 ve üzeri büyüklükteki depremler için ciddi riskler barındırıyor. Ayrıca, bölge bölge yüksek katlı yapılardan çok daha hafif ve dayanıklı yapılar tercih edilmelidir.”

Güvenli Bina Nasıl Olmalı?

• Sağlam zemin: Binalar, jeolojik analizler doğrultusunda, dayanıklı zeminler üzerine inşa edilmelidir.
• Kaliteli malzeme kullanımı: Beton ve demir gibi yapı malzemeleri, standartlara uygun ve dayanıklı olmalıdır.
• Uzman mühendislik hizmetleri: Her inşaat projesi, alanında uzman mühendisler tarafından planlanmalı ve denetlenmelidir.
• Periyodik denetim ve bakım: Binaların ömrü boyunca düzenli denetim ve bakım süreçleri aksatılmadan yürütülmelidir.
• Kentsel dönüşüm: Riskli ve eski yapılar, yıkılarak yerine güvenli, modern ve dayanıklı yapılar inşa edilmelidir.

Sorumluluk ve Uyarılar

Son olarak, Doç. Dr. Naimi şu ifadeleri kullanıyor: “Deprem gerçeğini unutmamalı, hem yetkililer hem de vatandaşlar sorumluluklarını yerine getirmeli. Aksi takdirde, tekrar aynı acıları yaşamamız kaçınılmaz olur.”