Deprem Riski ve Yapı Dönüşüm Süreci: Detaylı Rehber
Deprem riski ve yapı dönüşüm sürecini detaylarıyla anlatan kapsamlı rehber. Güvenli yaşam için bilinçli adımlar atın ve hazırlıklı olun.
Depreme Karşı Dayanıklılık ve Riskli Yapıların Tespiti
Deprem gibi doğal afetler sonrası ülkemizde özellikle İstanbul gibi deprem riskinin yüksek olduğu şehirlerde riskli yapıların tespiti ve dönüşüm süreci büyük önem kazanmıştır. Bu süreç, yapıların güvenliğinin sağlanması ve vatandaşların can güvenliğinin korunması amacıyla detaylı ve çok aşamalı bir prosedür izler. Riskli yapıların tespiti ve yıkım işlemleri, 6306 sayılı Kanun kapsamında yürütülerek, yapı sahiplerinin haklarının korunmasını ve adil bir dönüşüm sürecinin işlemesini hedefler.
Riskli Yapıların Tespiti ve İlk Adımlar
İlk aşama olarak, olası bir afet sırasında yıkılma ve ağır hasar riski taşıyan, içinde yaşayanların can güvenliği açısından tehlike arz eden yapıların tespiti yapı maliklerinin başvurusu ile başlar. Bu tespitler, lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlar tarafından yapılmalı ve yapı sahipleri, e-Devlet şifresi kullanarak kentsel dönüşüm başvuru portalı üzerinden başvuruda bulunabilir.
Risk Tespiti ve Kurul Kararları
İkinci aşama ise, incelemeleri yapan kurumlar tarafından hazırlanan riskli yapı tespit raporu, ilgili belediye veya il müdürlüklerine iletilir. Eğer raporda hata veya eksiklik tespit edilirse, ilgili kurumlar tarafından raporlar gözden geçirilir ve gerekirse şerh düşülür. Yapı malikleri, tebligat tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz edebilir ve bu itirazlar, üniversitelerden uzmanların ve teknik heyetin katılımıyla değerlendirildikten sonra karar kesinleşir. Bu aşamada risk tespiti kesinlik kazanır.
Üçüncü aşama ise, riskli yapıların yıktırılmasıdır. Kesinleşmiş riskli yapı kararının ardından, yapı sahiplerine 90 gün süre tanınır. Bu süre sonunda yapı malikleri yıkımı gerçekleştirmezse, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından elektrik, su ve doğal gaz hizmetleri durdurulur. Yıkım işlemleri, mülki amirlerin gözetiminde kolluk kuvvetleri desteğiyle yapılır veya yaptırılır. Yıkım işlemi tamamlandıktan sonra, yapı maliklerinin masrafları oranında sorumlulukları devam eder.
Riskli yapı yıkıldıktan sonra, yerine yapılacak yeni uygulamalar, tüm maliklerle yapılacak istişareler sonucu belirlenir. Maliklerin oybirliği ile karar alınamazsa, salt çoğunluk kararıyla yeni uygulamalar gerçekleştirilir. Bu süreçte, tevhit, ifraz gibi işlemler ve izinler, maliklerin çoğunluk kararıyla alınır. Anlaşmaya katılmayan maliklerin hisseleri, diğer paydaşlar veya açık artırma usulüyle satılır. Ayrıca, maliklerin hisse satışları, riskli yapı tespiti kesinleştikten sonra ve yıkım işlemi başlamadan önce gerçekleştirilebilir.
Hisselerin satışı ve yeni maliklerin belirlenmesi amacıyla, noterden veya muhtarlık aracılığıyla ilanlar yapılır ve en az 15 gün süreyle duyurulur. Elektronik tebligat adresleri bildirilen maliklere, bu bilgiler üzerinden de bildirim yapılır. Satış işlemlerinde, salt çoğunlukla anlaşan maliklerin paydaşlara satış yapma hakkı bulunur. Satış işlemleri, en az üç kişiden oluşan Bedel Tespiti ve Satış Komisyonları tarafından yürütülür. Malikler, anlaşma sağlayamadıkları durumlarda, üçüncü şahıslara satış yapabilirler ve bu satışlar, tapuya tescil edilerek tamamlanır. Bu süreçte, maliklerin çoğunluk kararı ve teklifleri, noter veya muhtarlık vasıtasıyla ilan edilip, maliklere bildirilir. Riskli yapıların dönüşüm sürecinde, hak sahipleri çeşitli finansal desteklerden yararlanabilir. Bunlar arasında, vergi, harç ve ücret muafiyetleri, kira yardımları ve faiz destekleri bulunur. Ayrıca, 6306 sayılı Kanun kapsamında sağlanan bu imkanlar, vatandaşların mağduriyet yaşamadan yeni yapıya geçişlerini kolaylaştırır ve süreçlerin hızlanmasını sağlar.
Yıkım Süreci ve Yasal İşlemler
Yıkım Sonrası ve Yeni Uygulamalar
Hisselerin Satış ve Paydaşlar Arası Anlaşma Süreci
Finansal Destekler ve Haklar