Covid-19 beyinde hangi hasarlara yol açıyor?

Sözcü Gazetesi’nden Nazan Doğaner Halıcı’nın haberine göre bilimsel araştırmalar, coronavirüsün birden fazla mekanizma yoluyla ‘beyin sisi’ ve diğer nörolojik semptomlara neden olduğunu gösteriyor. ‘Son verilerle Covid-19’un beyne nasıl zarar verdiği daha da netleşiyor’ diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Kaynak Selekler, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:

HAFIZA KAYBI GEÇ DÖNEMDE DE ORTAYA ÇIKABİLİYOR

Yeni kanıtlar, coronavirüsün beyne saldırısının farklı şekillerde olabileceğine işaret ediyor. Belirli beyin hücrelerine doğrudan saldırabilir, beyin dokusuna kan akışını azaltabilir veya beyin hücrelerine zarar verebilecek bağışıklık moleküllerinin üretimini tetikleyebilir. Coronavirüs özetle hafıza kaybına ve felce neden olabiliyor. Hafıza kaybı uzun süreli de olabilir, geç dönemli de ortaya çıkabilir.

VİRÜSÜN HEDEFİ ASTROSİTLER

Araştırmalar Covid-19’un beyinde bol miktarda bulunan ve birçok işlevi olan bir hücre türü olan astrositleri enfekte edebileceğini gösteriyor. Astrositler normal beyin fonksiyonlarını destekliyor. Nöronları yani sinir hücrelerini çalışır durumda tutmak için besin sağlamak da dahil pek çok görev üstleniyor. Glikojen depolayıp, ihtiyaç halinde glikojeni glikoza çevirerek nöronları besliyor. Ayrıca kan beyin bariyerini oluşturan endotelyal hücrelerin de bakımını sağlıyor. Dolayısıyla enfekte astrositlerin, özellikle yorgunluk, depresyon ve kafa karışıklığı ve unutkanlığı içeren ‘beyin sisi’ gibi Covid-19 ile ilişkili bazı nörolojik semptomların nedeni olabileceği bildiriliyor.

BURUN YOLUYLA ULAŞIYOR

Kişilerin beyinlerinin Covid-19 geçirmeden önceki ve sonraki görüntülerini karşılaştırıldığında beyin korteksinin çeşitli alanlarında gri madde kaybı saptanmıştır. Uzmanlar, Covid-19’un beyne erişiminin en kısa yolu olan burun boşluğunun astarı görevini üstlenen koku alma mukozasıyla gerçekleştiğini söylüyor. Zira virüs genellikle burun boşluğunda bulunuyor.

SİNİR HÜCRELERİNİN İŞLEVİNİ BOZUYOR

Covid-19’un beyne giden kan akışını azaltıp, nöronların işlevini bozarak ve nihayetinde onları öldürerek beyni etkileyebileceğine dair kanıtlar mevcut. Ayrıca, bazı nörolojik semptomların ve hasarın, vücudun kendi bağışıklık sisteminin coronavirüsle karşılaştıktan sonra aşırı tepki vermesinin ve hatta yanlış ateşlemesinin sonucu olduğuna dair artan kanıtlar da var. Sonuç olarak, Covid-19’a yakalanan kişilerin çeşitli nedenlerle nörolojik semptomlar yaşamasının muhtemel olduğu belirtiliyor.